Tinh Trùng Loãng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Chữa [2022]

Tinh trùng loãng là một trong những yếu tố gây vô sinh, hiếm muộn ở nam giới. Tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân và ngày càng trở nên phổ biến. Vậy tinh trùng loãng là gì, làm thế nào để nhận biết và điều trị? Người mắc chứng tinh trùng loãng cần chú ý điều gì trong vấn đề sinh hoạt, ăn uống hàng ngày? Cùng đi tìm lời giải đáp cho những thắc mắc trên qua bài viết sau đây. 

Tinh trùng loãng là như thế nào?

Tinh trùng loãng (tinh dịch loãng) là hiện tượng tinh dịch xuất ra có màu trắng trong như nước thay vì màu trắng đục hoặc ngả vàng như bình thường. Đồng thời, tinh dịch chỉ chứa một lượng tinh trùng rất ít, khiến cho việc di chuyển và cơ hội gặp trứng trở nên khó khăn hơn. Do đó, đây cũng chính là nguyên nhân khiến quá trình thụ thai bị ảnh hưởng, gây ra tình trạng vô sinh, hiếm muộn. 

Thông thường, mỗi lần xuất tinh, nam giới sẽ xuất ra khoảng 2 – 5ml tinh dịch, với mật độ tinh trùng dao động từ 60 đến 80 triệu con/ml. Lượng tinh dịch và tinh trùng thấp hơn chỉ số này thì được xem là tinh trùng loãng.

Cách phân loại tinh trùng loãng?

Dựa vào mật độ, hình dạng và kích thước tinh trùng, người ta chia tình trạng tinh trùng loãng thành nhiều cấp độ:  

• Không có tinh trùng: Là tình trạng tinh dịch không có tinh trùng. 
• Ít tinh trùng: Là tình trạng mật độ tinh trùng thấp hơn hơn 20 triệu con/ml tinh dịch. 
• Tinh trùng yếu: Là tình trạng tinh trùng di chuyển kém và thụ động. 
• Tinh trùng dị tật: Là tình trạng tinh trùng có cấu tạo bất thường hoặc dị tật. 

Tinh trùng loãng như nước có sao không?

“Tinh trùng loãng như nước có bị sao không?” là vấn đề không ít người thắc mắc. Trên thực tế, tinh trùng yếu, số lượng tinh trùng thấp và tinh trùng dị tật là những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh vô sinh, hiếm muộn ở nam giới. Những người mắc phải các vấn đề này sẽ gặp khó khăn trong việc thụ thai do tinh trùng có sức sống kém và dễ bị vô hiệu hóa trước khi xâm nhập vào tử cung của phụ nữ. 

Chính vì thế, khi phát hiện thấy tinh trùng loãng và có màu sắc bất thường, nam giới nên tìm đến các bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị. Nếu đáp chữa trị sớm, áp dụng đúng phương pháp, người bệnh sẽ có thể làm tăng tỷ lệ thụ thai thành công. 

Dấu hiệu tinh trùng loãng

Tinh trùng loãng thường được đặc trưng bởi các triệu chứng sau đây: 

• Tinh dịch loãng, trong như nước: Thông thường, tinh dịch của nam giới sẽ có màu trắng đục, hơi sệt và hoá lỏng sau khoảng 15 đến 30 phút. Do đó, tinh dịch loãng, trong như nước vo gạo được xem là hiện tượng bất thường cần được lưu ý. Nguyên nhân khiến tinh trùng loãng như nước thường là do trong tinh dịch có quá ít hoặc không có tinh trùng.
• Tinh dịch có mùi hôi và tanh: Tinh dịch có mùi hôi, tanh bất thường cũng là một dấu hiệu thường gặp của tinh trùng loãng. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể là biểu hiện của các bệnh lý nam khoa khác. Do đó, để xác định chính xác nguyên nhân, người bệnh nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và kiểm tra.
• Tinh trùng nhanh hóa lỏng: Bình thường, khi xuất tinh, tinh trùng sẽ hoá lỏng sau khoảng 15 đến 30 phút. Vì thế, việc tinh trùng hóa lỏng nhanh hơn so với bình thường có thể là dấu hiệu báo động tình trạng tinh trùng loãng ở nam giới.
• Tinh dịch có màu vàng nhạt và không nhớt: Hiện tượng tinh dịch không nhớt và có màu vàng nhạt cũng là biểu hiện của tình trạng tinh trùng loãng. Bên cạnh đó, các bệnh lý ở bộ phận sinh dục và việc lẫn nước tiểu bên trong tinh dịch cũng có thể khiến tinh dịch có màu vàng nhạt.
• Tinh trùng loãng và vón cục: Đây là hiện tượng tinh trùng loãng kèm theo những lợn cợn màu trắng và vón cục. Tình trạng này thường xảy ra khi nam giới mắc các bệnh như viêm đường ống dẫn tinh và xuất tinh.

Nguyên nhân tinh trùng loãng

Tình trạng tinh trùng loãng có thể xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân chính yếu là do số lượng tinh trùng thấp. Suy giảm số lượng tinh trùng thường do các nguyên nhân sau đây: 

• Mắc các bệnh lây qua đường tình dục và bệnh nhiễm khuẩn như viêm mào tinh hoàn, bệnh lậu, giang mai…
• Mất cân bằng hormone trong cơ thể, thiếu hụt Testosterone.  
• Các khối u lành tính hoặc u ác tính ở tinh hoàn. 
• Giãn tĩnh mạch bìu hoặc tĩnh mạch thừng tinh.  
• Chứng xuất tinh ngược dòng. 
• Dị tật hoặc tổn thương ống dẫn tinh trùng. 

Bên cạnh đó, cơ thể thiếu hụt kẽm và xuất tinh thường xuyên cũng có thể nguyên nhân gây ra tình trạng tinh trùng loãng. Đặc biệt, tinh trùng xuất ra trong các màn dạo đầu thường loãng và trong hơn so với bình thường. 

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ cũng có thể là tác nhân dẫn đến tình trạng này, chẳng hạn như: 

• Thủ dâm quá nhiều lần. 
• Chế độ ăn uống nghèo nàn, thiếu chất, không đảm bảo dinh dưỡng. 
• Uống nhiều rượu, bia, chất kích thích và hút thuốc lá. 
• Nhiệt độ tinh hoàn cao do tắm nước nóng hoặc mặc quần lót quá chật. 
• Cơ thể thiếu hụt vitamin C. 
• Vận động quá sức. 

Phương pháp chẩn đoán tinh trùng loãng

Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành quan sát các triệu chứng của bệnh và kiểm tra các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, uống rượu bia… Sau đó, để xác định cụ thể tình trạng bệnh, người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ. Xét nghiệm này sẽ cho biết số lượng, hình thái, hình dạng, kích thước và khả năng chuyển động của tinh trùng. 

Ngoài ra, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện xét nghiệm testosterone trong trường hợp nghi ngờ bệnh nhân có vấn đề về nồng độ hormone trong cơ thể.

Các phương pháp điều trị tinh trùng loãng

Tùy vào nguyên nhân và mức độ loãng của tinh dịch, bệnh nhân sẽ được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, chẳng hạn như:

Cải thiện tình trạng bệnh bằng các biện pháp tại nhà

Tinh trùng yếu do nồng Testosterone không ổn định có thể khắc phục được bằng các biện pháp thay đổi lối sống. Nam giới mắc chứng tinh trùng loãng do thiếu hụt Testosterone có thể tham khảo các cách cải thiện bệnh lý sau đây: 

• Ngủ đủ giấc, ít nhất là từ 7 đến 8 giờ mỗi đêm.
• Giữ mức cân nặng khoẻ mạnh, tránh tình trạng thừa cân, béo phì.
• Luyện tập các môn thể thao tốt cho sức khoẻ như: yoga, đi bộ, bơi lội… 
• Hạn chế lo âu, căng thẳng và stress.
• Đảm bảo lượng kẽm cần thiết cho cơ thể thông qua việc ăn uống hoặc sử dụng thuốc bổ sung. 
• Không sử dụng bia, rượu cũng như các loại đồ uống có cồn.
• Sử dụng các loại thực phẩm chức năng hỗ trợ cơ thể tự sản sinh Testosterone nội sinh.  
• Thực hiện các biện pháp bảo vệ để tránh các bệnh lây nhiễm khi quan hệ tình dục. Đồng thời, nam giới chỉ nên có 1 bạn tình. Việc quan hệ với nhiều người sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh xã hội. 
• Điều chỉnh tần suất thủ dâm và quan hệ tình dục một cách hợp lý. Để biết rõ khả năng của bản thân và bảo vệ sức khỏe sinh sản, bạn nên đi khám để nhận lời khuyên từ các chuyên gia. 

Sử dụng thuốc điều trị

Tuỳ vào nguyên nhân gây bệnh, tinh trùng loãng có thể được chỉ định điều trị bằng nhiều loại thuốc khác nhau, gồm có: 

• Thuốc bổ sung hormone sinh dục: Nếu tinh trùng yếu xuất phát do tình trạng mất cân bằng hormone testosterone trong cơ thể thì người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc có tác dụng cân bằng hormone sinh dục nam để điều trị. 
• Thuốc bổ sung kẽm: Kẽm có chức năng thúc đẩy tuần hoàn máu để nuôi dưỡng và kích thích quá trình sản xuất tinh trùng. Do đó, thiếu hụt cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng tinh trùng loãng. Trong trường hợp này, bệnh nhân sẽ được chỉ dùng thêm một số loại thuốc nhằm bổ sung kẽm cho cơ thể. 
• Thuốc điều trị viêm nhiễm: Bệnh nhân bị tinh trùng yếu do các căn bệnh viêm nhiễm nam khoa có thể được chỉ định một số loại kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, phục hồi khả năng sinh sản cho nam giới. 

Bên cạnh các loại thuốc Tây y, tinh trùng loãng cũng có thể được điều trị bằng các bài thuốc Đông y. Trong đó, các vị thuốc thường được dùng để chữa tinh trùng loãng là ba kích và nhục thung dung. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả điều trị, bệnh nhân nên kết hợp cả 2 phương pháp Đông y và Tây y. 

Phẫu thuật chữa tinh trùng loãng

Với các trường hợp bệnh xảy ra do dị tật bẩm sinh ở cơ quan sinh dục thì phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Cụ thể, phẫu thuật sẽ giúp khắc phục các tình trạng như teo ống dẫn tinh, teo tinh hoàn, viêm mào tinh… 

Bên cạnh đó, phẫu thuật cũng có hiệu quả các trong trường hợp tinh trùng loãng do giãn tĩnh mạch thừng tinh. Thời gian phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh thường kéo dài khoảng 30 – 60 phút, với tỷ lệ thành công khá cao. 

Chế độ dinh dưỡng giúp cải thiện chất lượng tinh trùng

Chế độ ăn uống có vai trò rất lớn trong việc điều trị tình trạng tinh trùng loãng. Cụ thể, để cải thiện tình trạng này, người bị tinh trùng loãng nên ăn những thực phẩm sau đây: 

• Thực phẩm giàu kẽm: Như đã nói, kẽm là nguyên tố rất cần thiết trong hoạt động sinh tinh của nam giới. Do đó, người bệnh cần bổ sung nhiều loại thực phẩm giàu kẽm như thịt bò, tôm, hàu, hạt bí ngô…
• Thực phẩm giàu lycopene: Lycopene là hợp chất tạo nên sắc tố đỏ, có nhiều trong nhiều loại hoa quả như cà chua, dưa hấu… Theo nghiên cứu, Lycopen có tác dụng tốt trong việc cải thiện số lượng, chất lượng và khả năng vận động của tinh trùng.
• Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa có thể giúp cơ thể chống lại sự tác động của gốc tự do và bảo vệ sức khỏe của tinh trùng. Các chất chống oxy hóa có nhiều trong những loại rau củ quả như cam, mâm xôi, việt quất, atiso, măng tây, bưởi, bắp cải, đậu đen…
• Thực phẩm giàu L – carnitine: L – carnitine có thể làm tăng năng lượng cho tế bào, cải thiện khả năng sản xuất tinh trùng và giúp các tế bào sinh tinh khỏe mạnh. Do đó, đây là nhóm thực phẩm không thể thiếu cho người mắc chứng tinh trùng loãng và ít. L – carnitine được tìm thấy trong các loại thực phẩm như thịt ức gà, thịt lợn nạc, các loại cá, nấm…

Bên cạnh đó, người bị tinh trùng loãng nên kiêng ăn những thực phẩm dưới đây:

• Thực phẩm đóng hộp: Các loại hộp nhựa chứa thực phẩm thường được tráng một lớp Bisphenol – A (BPA). Đây là loại một hóa chất có hại, có thể gây ra tình trạng rối loạn hormone Testosterone. Do đó, bệnh nhân nên hạn chế sử dụng thực phẩm đóng hộp này. Thay vào đó, bệnh nhân nên dùng các loại thực phẩm tươi, được bảo quản trong các hộp và chai lọ bằng thủy tinh.
• Các loại thực phẩm giàu chất béo bão hòa: Chất béo bão hòa là một trong những nguyên nhân gây suy giảm số lượng tinh trùng. Theo Đại học Harvard (Mỹ), chỉ cần tăng 5% lượng chất béo bão hòa thì số lượng tinh trùng sẽ ít hơn khoảng 38%. Chất béo bão hoà thường có nhiều trong thịt, các chế phẩm từ sữa, đồ ăn nhiều dầu mỡ và nội tạng động vật.
• Thức ăn nhanh: Các loại thức ăn nhanh như burger, pizza và khoai tây chiên có thể gây ảnh hưởng xấu đến chức năng của tinh hoàn.

Tinh trùng loãng không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể gây ảnh hưởng đến khả năng thụ thai của nam giới. Chính vì vậy, khi phát hiện những dấu hiệu của bệnh, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị sớm, gia tăng tỷ lệ có con.