Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Thận yếu Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Chữa thận yếu bằng đậu đen là mẹo trị bệnh theo kinh nghiệm dân gian được nhiều người áp dụng. Đậu đen có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và rất tốt cho chức năng thận.

Dùng đậu đen chữa thận yếu có tốt không?

Đậu đen (đỗ đen) là loại thực phẩm quen thuộc, thường dùng để chế biến thành những món xôi, chè, cháo… Và ít ai biết rằng, đậu đen còn được tận dụng để làm vị thuốc chữa bệnh hiệu quả và lành tính với sức khỏe.

Có 2 loại đậu phổ biến là loại vỏ đen ruột trắng và loại vỏ đen ruột xanh. Trong đó, loại đậu đen ruột xanh có nhiều công dụng và được dùng phổ biến hơn.

Thông tin dược liệu

Tên thường gọi: Đậu đen, đỗ đen
Tên gọi khác: hắc đại đậu, ô đậu…
Tên khoa học: Vigna cylindrical Skeels
Thuộc họ: Đậu (Fabaceae)

Theo Y học cổ truyền

Đậu đen có tính bình, vị ngọt, nhiều công dụng gồm: Điều trung hạ khí, hoạt huyết giải độc, thanh nhiệt giải biểu, khứ phong lợi thủy, dưỡng can kiện tỳ chỉ hãn, trừ thũng, khu phong tán hàn, lợi tiểu, dưỡng huyết bổ thận, sáng mắt.

Đặc biệt, YHCT cho rằng màu sắc đen tuyền của loại đậu này thuộc nhóm hành thủy, có mối liên hệ mật thiết với tạng Thận, giúp dẫn các vị thuốc khác về thận tốt hơn.

Theo Y học hiện đại

Đậu đen là loại thực phẩm tốt cho sức khỏe và cực kỳ giàu dinh dưỡng. Theo nhiều nghiên cứu hiện đại, trong đậu đen chứa các dưỡng chất sau:

Các loại vitamin A, B, C, PP…
Các loại muối khoáng
Protid
Lipid
Glucid
Các acid amin như phenylalanin, tryptophan, valin, lysin, alanin, methionine, isoleucin, arginine, leucine…
Chất xơ, chất chống oxy hóa…

Đây đều là những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, giúp phục hồi tổn thương thận, làm chậm quá trình lão hóa. Nó cũng có khả năng thúc đẩy tuần hoàn máu, góp phần giảm triệu chứng thận yếu và phục hồi chức năng thận. Từ đó giảm thiểu nguy cơ phát sinh các biến chứng ngoài ý muốn.

Hướng dẫn 6 cách chữa thận yếu bằng đậu đen hiệu quả

Dưới đây là một số cách sử dụng đậu đen chữa thận yếu đơn giản mà hiệu quả, bạn có thể tham khảo áp dụng:

1. Uống nước đậu đen

Nước sắc đậu đen chứa đầy đủ nguồn dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe. Người bệnh thận yếu có thể áp dụng cách này mỗi ngày, uống thay cho nước lọc, kiên trì ít nhất 1 tháng sẽ giúp phục hồi chức năng thận, đào thải độc tố, lợi tiểu, cải thiện sinh lý nam… hiệu quả rõ rệt.

Cách thực hiện

Dùng khoảng 500g đậu đen tươi, hạt to và bóng mẩy;
Rửa sạch, để ráo nước;
Cho vào chảo rang trên lửa vừa cho đến khi chuyển dần sang màu vàng, tỏa mùi thơm thì tắt bếp;
Cho đậu đen đã rang vào ấm đun, sắc cùng với 2 lít nước trong vòng 15 phút.
Chắt nước đậu đen ra bình thủy tinh, uống nhiều lần trong ngày.

2. Đậu đen kết hợp cỏ nhọ nồi

Theo Đông y, cỏ nhọ nồi có tác dụng bồi dưỡng thận âm, cầm máu, lương huyết… Khi kết hợp với đậu đen trở thành bài thuốc chữa thận yếu hiệu quả. Đồng thời, tăng cường sức đề kháng đẩy lùi bệnh tật.

Cách thực hiện

Chuẩn bị đậu đen 40g, cỏ mực 30g;
Rửa sạch dược liệu, vớt ra để cho ráo nước;
Đậu đen mang đi rang thơm;
Cho cả đậu đen và cỏ mực vào ấm đun sắc cùng với 1 lít nước trong vòng 30 phút;
Chắt lấy nước thuốc ra chén, uống hết khi còn ấm nóng;
Người bị thận yếu kiên trì sử dụng trong vòng 2 – 3 tháng để đạt hiệu quả rõ rệt.

3. Đậu đen kết hợp cỏ tranh

Cỏ tranh là loại cỏ ngọt, thường dùng để làm trà tốt cho sức khỏe. Trong YHCT, loại dược liệu này có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, làm mát cơ thể, tiêu huyết ứ, lợi tiểu…

Bài thuốc kết hợp đậu đen và cỏ tranh rất phù hợp dùng cho người bị thận yếu, thận hư. Cải thiện hiệu quả các triệu chứng tiểu nhiều về đêm, tiểu ra máu, bí tiểu, són tiểu, chảy máu cam, tiêu ứ, bổ thận…

Cách thực hiện

Chuẩn bị 100g đậu đen, 15g cỏ tranh, rửa sạch, vớt để ráo nước;
Cho hết vào ấm đun, sắc cùng với 1 lít nước trong vòng 30 phút;
Tắt bếp, chắt phần nước thuốc thu được ra bình, uống nhiều lần trong ngày;
Kiên trì sử dụng cho đến khi các triệu chứng thận yếu thuyên giảm hoàn toàn.

4. Đậu đen kết hợp mè đen

Mè đen (vừng đen) cũng là một trong những nguyên liệu tự nhiên đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như: bồi dưỡng khí huyết, bồi bổ lục phủ ngũ tạng, ích khí cường lực, nhuận táo…

Ngoài ra, mè đen chứa vô số các chất như protein, phospho, mangan, acid folic, thiamin, protein,… Rất cần thiết cho cơ thể con người, đặc biệt là chức năng lọc thải của thận. Do đó, dân gian ghi nhận thuốc kết hợp từ đậu đen và mè đen giúp cải thiện chứng thận yếu tương đối hiệu quả.

Cách thực hiện

Chuẩn bị đậu đen và mè đen mỗi thứ 100g, mang đi rửa sạch, để ráo nước;
Cho cả 2 nguyên liệu này vào chảo, rang khô lại và có mùi thơm;
Cho vào cối giã hoặc máy xay nhuyễn mịn thành bột;
Người bị thận yếu mỗi lần sử dụng khoảng 2 thìa cafe pha với 100ml nước ấm, khuấy đều và uống hết;
Sử dụng mỗi ngày 1 lần, uống trước bữa ăn để đạt hiệu quả tốt nhất.

5. Bài thuốc đậu đen kết với các vị thuốc khác

Người mắc chứng thận yếu ngoài các triệu chứng về rối loạn chức năng bài tiết, còn bị giảm hồng cầu, thiếu máu do quá trình sản sinh hormone erythropoietin bị cản trở, dễ bị mất nước do đổ nhiều mồ hôi.

Để cải thiện tình trạng này, hãy thử dùng bài thuốc dùng đậu đen kết hợp với các loại thuốc khác như hoàng kỳ, nhu đại táo, phù tiểu mạch…

Cách thực hiện

Chuẩn bị đậu đen, hoàng kỳ và phù tiểu mạch mỗi thứ 30g, 15g đại táo;
Rửa sạch tất cả các vị thuốc trên, cho vào ấm đun sắc cùng với 1 lít nước;
Đậy kín nắp, chỉnh nhỏ lửa, sắc trong vòng 30 phút;
Nước thuốc cạn xuống còn khoảng 1/3 thì tắt bếp;
Lọc bỏ bã, lấy nước thuốc, chia làm nhiều phần uống hết trong ngày;
Mỗi ngày chỉ dùng duy nhất 1 thang thuốc.

6. Chế biến các món ăn từ đậu đen

Bên cạnh các bài thuốc trên, người bệnh thận yếu cũng có thể chọn một cách đơn giản hơn đó là chế biến và sử dụng các món ăn thơm ngon, bổ dưỡng từ đậu đen. Vừa giúp cải thiện triệu chứng bệnh vừa giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe.

# Món gà ác hầm đậu đen

Món ăn này thường dùng cho người bị thận yếu, cải thiện hiệu quả các triệu chứng như đau lưng mỏi gối, suy nhược cơ thể, khó ngủ, giảm trí nhó, tóc khô, gãy rụng, bạc sớm, nam giới bị di tinh, mộng tinh…

Ngoài ra, phụ nữ sau sinh ăn món gà ác hầm đậu đen cũng rất tốt nhờ khả năng bồi dưỡng khí huyết.

Cách chế biến

Chuẩn bị 1 con gà ác đã làm sạch, đậu đen, nấm hương mỗi thứ 50g, 1 quả cà chua, nước dùng gà và gia vị.
Sơ chế làm sạch các nguyên liệu trước và để ráo nước.
Ướp gà với gia vị, tỏi gừng băm 30 phút, sau đó cho vào nồi đất hoặc nồi áp suất.
Cho khoảng 3 tô nước dùng gà vào, thêm đậu đen, nấm hương vào chung. Đậy nắp lại hầm khoảng 1 tiếng.
Nêm nếm gia vị lại cho vừa ăn, cho cà chua vào nấu thêm 5 phút nữa thì tắt bếp.
Múc ra tô và thưởng thức khi còn nóng là tốt nhất.

# Món chè đậu đen

Ăn chè đậu đen thường xuyên, nhất là khi thời tiết oi bức giúp giải nhiệt, làm mát cơ thể và bù nước do đổ nhiều mồ hôi. Ngoài ra, món chè này còn giúp cải thiện trạng thái tinh thần, bổ máu và giúp sáng mắt. Đồng thời giảm các triệu chứng của thận yếu như đau lưng, phù nề…

Cách chế biến

Chuẩn bị 300g đậu đen xanh lòng, lá dứa, đường cát 200g, 200ml nước cốt dừa.
Đậu đen rửa sạch, ngâm 2-3 tiếng trước khi nấu. Vớt ra để ráo, rang sơ đến khi có mùi thơm.
Đun sôi nồi nước với một ít nước cốt dừa và lá dứa.
Cho đậu đen và đường vào cùng lúc, chỉnh nhỏ lửa nấu đến khi đậu đen mềm thì tắt bếp.
Bước cuối cùng là cho dầu chuối vào để tạo mùi thơm.
Múc ra ly, ăn nóng hoặc ăn với đá đều được.

Lưu ý cần biết khi sử dụng đậu đen để chữa thận yếu

Đậu đen là nguyên liệu thực vật tự nhiên lành tính với sức khỏe, đem lại hiệu quả rõ rệt trong chữa trị chứng thận yếu. Nhưng để đạt kết quả tối ưu, giảm thiểu các rủi ro, hãy lưu ý kỹ các vấn đề sau đây:

Tuy đem lại hiệu quả rõ rệt, nhưng cách chữa này chỉ phù hợp với những người mắc bệnh thận yếu mức độ nhẹ, không quá nghiêm trọng.
Không dùng đậu đen thay thế hoàn toàn cho các biện pháp y tế được chỉ định.
Tránh lạm dụng hoặc dùng quá nhiều đậu đen.
Hầu hết các bài thuốc chữa thận yếu từ đậu đen đều phải kết hợp thêm các vị thuốc Nam khác để đạt hiệu quả tốt nhất. Hãy cân nhắc chọn bài thuốc phù hợp, tránh tự ý kết hợp tùy tiện để giảm thấp nhất các tác dụng phụ.
Nên ngừng sử dụng và thông báo ngay với bác sĩ nếu có những triệu chứng bất thường.

Ngoài ra, để sớm đẩy lùi chứng thận yếu, chỉ áp dụng các bài thuốc từ đậu đen vẫn chưa đủ. Người bệnh nên kết hợp với điều chỉnh chế độ sinh hoạt, từ bỏ các thói quen xấu gây hại cho thận, ăn uống dinh dưỡng hàng ngày, tích cực vận động thể chất, tinh thần lạc quan…

Trên đây là 6 cách chữa thận yếu bằng đậu đen dựa theo kinh nghiệm dân gian. Hãy đảm bảo cơ địa sức khỏe và tình trạng bệnh của bản thân không quá nặng, phù hợp để áp dụng cách chữa này. Đồng thời, tuân thủ các chỉ định điều trị y tế của bác sĩ và thăm khám định kỳ.