Bị trào ngược dạ dày nên ăn gì, kiêng gì? Chuyên gia tư vấn

Trào ngược dạ dày nên ăn gì để giảm triệu chứng hiệu quả? Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể giúp làm dịu niêm mạc dạ dày và giảm thiểu các cơn đau. 

Tầm quan trọng của chế độ ăn uống đối với bệnh trào ngược dạ dày 

Trào ngược dạ dày là tình trạng dịch dạ dày, bao gồm acid và các enzyme tiêu hóa, trào ngược lên thực quản. Điều này thường gây ra cảm giác nóng rát, đau ngực và có thể dẫn đến viêm loét thực quản nếu không được kiểm soát.

Điều trị trào ngược dạ dày bao gồm việc dùng thuốc, thay đổi lối sống và thực hiện chế độ ăn uống hợp lý. Chế độ ăn uống cần tránh thực phẩm kích thích axit, ăn nhỏ bữa và không nằm ngay sau ăn.

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày. Các thực phẩm có thể ảnh hưởng đến sự sản xuất axit trong dạ dày và tình trạng viêm. Ăn uống đúng cách giúp giảm triệu chứng, cải thiện tiêu hóa và bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Thực hiện chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp:

• Giảm axit dạ dày: Các thực phẩm ít axit giúp giảm mức độ axit trong dạ dày và ngăn ngừa tình trạng trào ngược.
• Giảm viêm: Một số thực phẩm chống viêm như rau xanh và trái cây không axit có thể làm giảm viêm và tổn thương niêm mạc dạ dày.
• Tăng cường tiêu hóa: Thực phẩm dễ tiêu hóa giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định, giảm áp lực lên dạ dày.
• Ngăn ngừa tăng cân: Việc giữ trọng lượng cơ thể ổn định giúp giảm áp lực lên dạ dày, từ đó giảm nguy cơ trào ngược.

Việc thực hiện chế độ ăn uống phù hợp rất quan trọng để kiểm soát các triệu chứng trào ngược dạ dày. Tuy nhiên, người bệnh nên hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi thay đổi chế độ ăn uống để đảm bảo sức khỏe tổng thể.

Trào ngược dạ dày nên ăn gì để kiểm soát các triệu chứng?

Khi bị trào ngược dạ dày, người bệnh nên ăn những thực phẩm sau:

1. Thực phẩm ít axit

Đối với người bệnh trào ngược dạ dày, việc tiêu thụ thực phẩm ít axit rất quan trọng, giúp giảm các triệu chứng và hỗ trợ ổn định hệ tiêu hóa. 

Các loại thực phẩm nên tiêu thụ bao gồm:

• Bánh mì nguyên cám cung cấp chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa và giúp giữ cho dạ dày cảm thấy no lâu hơn, giảm khả năng trào ngược. 
• Yến mạch là một nguồn cung cấp chất xơ hòa tan tốt, giúp làm dịu dạ dày và ổn định lượng axit. 
• Cơm trắng dễ tiêu hóa và ít gây kích thích, phù hợp cho người bị trào ngược dạ dày. 

Lựa chọn thực phẩm ít axit giúp duy trì sự cân bằng axit trong dạ dày và giảm triệu chứng trào ngược hiệu quả.

2. Rau củ và trái cây không axit

Nếu phân vân không biết trào ngược dạ dày thực quản nên ăn gì, người bệnh có thể bổ sung các loại rau củ và trái cây không axit vào chế độ ăn uống. Các loại thực phẩm này giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày, cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất, đồng thời bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Các loại trái cây và rau củ nên tiêu thụ:

• Cà rốt và bông cải xanh: Cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, đồng thời chứa ít axit, giúp hỗ trợ tiêu hóa mà không làm tăng axit dạ dày. 
• Khoai lang: Cung cấp chất xơ và vitamin, có tính kiềm giúp làm dịu dạ dày.
• Đậu que: Ít axit, chứa nhiều chất xơ và dễ tiêu hóa.
• Rau chân vịt (rau spinach): Giàu dinh dưỡng và ít axit, tốt cho sức khỏe tiêu hóa.
• Táo và chuối: Có thể giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm cảm giác nóng rát, đau dạ dày.
• Lê: Có tính kiềm và dễ tiêu hóa, thích hợp cho người bị trào ngược.
• Dưa hấu: Có tính kiềm, giúp làm giảm axit dạ dày và giữ cơ thể đủ nước.
• Xoài: Ít axit và chứa nhiều vitamin, giúp cải thiện hệ tiêu hóa.

3. Protein nạc

Protein nạc là lựa chọn tốt cho người bị trào ngược dạ dày vì rất dễ tiêu hóa, không gây kích thích dạ dày và hỗ trợ cải thiện sức khỏe tiêu hóa hiệu quả.

Một số loại protein nạc phù hợp cho người bị trào ngược dạ dày:

• Ức gà: Thịt gà không da, ít béo, dễ tiêu hóa và giàu protein.
• Cá trắng: Các loại cá như cá tuyết, cá rô phi và cá hồi đều là nguồn protein nạc tốt, dễ tiêu hóa.
• Thịt bò nạc: Thịt bò không mỡ, như phần thịt thăn, cung cấp protein chất lượng cao mà không gây kích ứng.
• Gà tây: Thịt gà tây cũng là một lựa chọn protein nạc tốt, ít béo và dễ tiêu hóa.
• Thịt lợn nạc: Chọn phần thịt nạc như thịt lợn thăn, giúp giảm lượng chất béo tiêu thụ.
• Trứng: Trứng, đặc biệt là lòng trắng trứng, là nguồn protein nạc dễ tiêu hóa và ít gây kích ứng.

Các loại protein nạc này giúp cung cấp dinh dưỡng cần thiết mà không làm trầm trọng thêm triệu chứng trào ngược dạ dày.

4. Sữa ít béo

Sữa ít béo là một lựa chọn phù hợp cho người bệnh thắc mắc trào ngược dạ dày nên ăn gì. Sữa giúp làm dịu dạ dày, bổ sung nước, dễ tiêu hóa mà không gây kích ứng, khó chịu.

Sữa không đường hoặc sữa hạnh nhân là những lựa chọn tốt, cung cấp dưỡng chất mà không làm tăng axit trong dạ dày. Sữa ít béo giúp trung hòa axit dạ dày và cung cấp protein và canxi, hỗ trợ sức khỏe xương và cơ bắp. 

Sữa hạnh nhân là lựa chọn không chứa lactose, dễ tiêu hóa hơn cho những người nhạy cảm với lactose. Uống sữa ít béo vừa phải có thể giúp giảm cảm giác nóng rát và khó chịu do trào ngược dạ dày.

5. Gia vị phù hợp 

Khi bị trào ngược dạ dày, việc chọn gia vị phù hợp cũng rất quan trọng để giảm triệu chứng và cải thiện tiêu hóa. Các gia vị không gây kích ứng và hỗ trợ tiêu hóa bao gồm:

• Gừng: Gừng có đặc tính chống viêm và giúp cải thiện tiêu hóa, giúp làm dịu dạ dày và giảm cảm giác buồn nôn. Thêm gừng vào các món ăn hoặc uống trà gừng có thể giúp làm giảm triệu chứng trào ngược.
• Thì là: Thì là có tác dụng chống viêm nhẹ, giúp giảm tình trạng kích ứng niêm mạc dạ dày, giúp làm giảm khí trong dạ dày và cải thiện tiêu hóa. Sử dụng thì là trong các món ăn có thể làm giảm cảm giác đầy bụng và khó chịu.
• Húng quế: Húng quế có đặc tính chống viêm, hỗ trợ tiêu hóa và làm giảm triệu chứng trào ngược. Húng quế có thể thêm vào món ăn hoặc dùng uống như trà.

Bị trào ngược dạ dày không nên ăn gì?

Khi bị trào ngược dạ dày, nên tránh các thực phẩm và đồ uống sau đây để giảm triệu chứng và bảo vệ sức khỏe dạ dày:

1. Thực phẩm cay

Thực phẩm cay và gia vị nóng có thể kích thích niêm mạc dạ dày, làm tăng sản xuất axit và gây cảm giác nóng rát. Các món ăn cay cũng có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng trào ngược dạ dày, gây khó chịu và đau đớn. 

Các loại thực phẩm cần hạn chế:

• Ớt: Các món ăn chứa ớt hoặc ớt bột có thể làm gây trào ngược và viêm loét dạ dày.
• Gia vị cay: Bao gồm tiêu, bột ớt và các gia vị cay khác có thể kích thích niêm mạc dạ dày.
• Sốt nóng: Các loại sốt có chứa ớt hoặc gia vị cay như sốt BBQ cay hoặc sốt sriracha.
• Thực phẩm chiên cay: Các món ăn chiên như gà chiên cay hoặc khoai tây chiên có thể gây kích ứng dạ dày.
• Món ăn cay: Các món ăn từ các nền ẩm thực như Ấn Độ, Thái Lan hoặc Trung Quốc có thể chứa nhiều gia vị cay và không tốt cho người bệnh trào ngược.

Hạn chế hoặc tránh hoàn toàn thực phẩm cay là một cách hiệu quả để giảm nguy cơ trào ngược và bảo vệ sức khỏe dạ dày.

2. Thực phẩm chua

Thực phẩm chua có thể làm tăng mức axit trong dạ dày và gây ra triệu chứng trào ngược. Axit từ những thực phẩm này có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày và dẫn đến cảm giác nóng rát.

Các loại thực phẩm nên tránh:

• Cam và chanh: Cung cấp nhiều axit citric, dễ làm tăng axit dạ dày.
• Dưa chua: Chứa nhiều axit, có thể làm tăng triệu chứng trào ngược.
• Cà chua: Dù là trái cây hay trong các món sốt cà chua, cà chua có chứa axit.
• Giấm: Dùng trong các món ăn hoặc làm gia vị có thể làm gia tăng axit dạ dày.
• Quả mọng: Như dâu tây, việt quất và mâm xôi, thường có tính axit cao.

3. Đồ uống có gas

Đồ uống có gas như soda, nước ngọt và bia có thể làm gia tăng áp lực trong dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược. Các loại đồ uống này cũng có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới, cho phép axit dạ dày trào ngược lên thực quản.

Thay thế đồ uống có gas bằng nước lọc hoặc các loại trà thảo dược có thể giúp giảm triệu chứng.

4. Thực phẩm nhiều chất béo

Người bị trào ngược dạ dày nên tránh các thực phẩm nhiều chất béo vì các loại thực phẩm này có thể làm giảm sự co bóp của thực quản và dạ dày, dẫn đến tăng nguy cơ trào ngược. 

Các loại thực phẩm cần tránh:

• Thịt mỡ: Như thịt ba chỉ, thịt bò mỡ và các loại thịt chứa nhiều mỡ.
• Thực phẩm chiên: Các món chiên như khoai tây chiên, gà chiên và các món ăn nhanh khác.
• Thực phẩm chế biến sẵn: Bao gồm các món ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp chứa nhiều chất béo và gia vị.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa béo: Như sữa nguyên kem, phô mai béo và kem tươi.
• Bơ và dầu mỡ: Sử dụng trong nấu nướng hoặc làm gia vị.

Tránh các thực phẩm nhiều chất béo có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày và cải thiện tình trạng tổng thể.

5. Caffeine

Caffeine có thể kích thích sản xuất axit dạ dày và làm tăng triệu chứng trào ngược. Cụ thể, caffeine cũng có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới, cho phép axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.

Các loại đồ uống và thực phẩm chứa caffeine cần tránh bao gồm:

• Cà phê: Có hàm lượng caffeine cao.
• Trà: Đặc biệt là trà đen và trà xanh, chứa nhiều caffeine.
• Nước ngọt có caffeine: Như cola và các loại nước giải khát chứa caffeine.
• Chocolate: Có chứa một lượng nhỏ caffeine, có thể gây kích ứng dạ dày.

Hạn chế hoặc tránh các nguồn caffeine có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày và cải thiện tình trạng tổng thể.

Lưu ý về chế độ ăn uống cho người bị trào ngược dạ dày

Khi bị trào ngược dạ dày, người bệnh cần chú ý:

• Ăn nhiều bữa nhỏ: Chia thành 5 – 6 bữa nhỏ mỗi ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
• Tránh ăn khuya: Ăn tối ít nhất 2 – 3 giờ trước khi ngủ để giảm nguy cơ trào ngược.
• Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa: Ưu tiên rau củ, trái cây không axit, ngũ cốc nguyên cám, và protein nạc.
• Tránh thực phẩm kích thích: Hạn chế thực phẩm cay, chua, nhiều chất béo, và đồ uống có gas.
• Uống nước đúng cách: Uống đủ nước nhưng hạn chế uống quá nhiều ngay trước hoặc sau bữa ăn.
• Chia nhỏ bữa ăn và nhai kỹ: Ăn từ từ và nhai kỹ giúp tiêu hóa tốt hơn và giảm triệu chứng trào ngược.
• Tạo thói quen ăn uống lành mạnh: Ăn trong trạng thái thư giãn và tránh ăn quá nhiều.
• Theo dõi phản ứng của cơ thể: Ghi chép thực phẩm gây triệu chứng để điều chỉnh chế độ ăn uống.
• Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng: Đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất mà không làm gia tăng triệu chứng.

Trao đổi với bác sĩ  được hướng dẫn cụ thể về vấn đề trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng gì. Chế độ ăn uống cân bằng, nhiều bữa nhỏ và tránh thực phẩm kích thích là chìa khóa để kiểm soát các triệu chứng hiệu quả.

Tham khảo thêm:

• Bữa sáng cho người bị trào ngược dạ dày đầy đủ dinh dưỡng
• Trào ngược dạ dày nghẹn cổ họng và các giải pháp điều trị