Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Xương khớp Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Đau lưng bên phải là triệu chứng rất đáng lo ngại. Thậm chí cơn đau có thể nguy hiểm hơn so với đau lưng bên trái vì đây là nơi tập trung của nhiều bộ phận quan trọng.

Đau lưng bên phải là dấu hiệu của bệnh gì?

Lưng là bộ phận được chia làm nhiều phần khác nhau gồm eo lưng, thắt lưng, vùng hạ sườn, lưng gần mông… Do đó, mỗi cơn đau lưng tại từng vị trí khác nhau là dấu hiệu của một vấn đề hoặc bệnh lý nào đó.

Đối với đau lưng bên phải, các chuyên gia đánh giá đây là một trong những biểu hiện khó chẩn đoán nhất vì nơi đây tập trung hầu hết các bộ phận quan trọng trong cơ thể.

1. Các bệnh lý cơ xương khớp

Đau lưng bên phải được các chuyên gia nhận có liên quan đến một số bệnh lý về cột sống hoặc cơ lưng như:

Thoát vị đĩa đệm: Tình trạng lão hóa khiến các chất nhầy trong đĩa đệm bị hao mòn tự nhiên theo thời gian. Chúng thoát ra ngoài và chèn ép lên các rễ dây thần kinh hoặc ống sống. Hậu quả là gây ra những cơn đau nhức thắt lưng âm ỉ.
Thoái hóa cột sống: Hầu hết các trường hợp mắc bệnh lý này đều có liên quan chủ yếu đến tiến trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Lúc này cột sống trở nên yếu ớt, không đủ khả năng chống đỡ trọng lượng cơ thể, tạo áp lực cho các bộ phận xung quanh cột sống như đĩa đệm, dây chằng, dây thần kinh, sụn khớp… Hậu quả là gây ra đau lưng bên phải, kèm theo co cứng và có thể lan xuống eo, hông và 2 chân.
Viêm đau khớp: Sụn khớp trong các đốt sống bị thoái hóa, mài mòn theo thời gian dẫn đến thiếu tính linh hoạt, mất kết nối và gây viêm nhiễm xương khớp, đau nhức âm ỉ vùng lưng bên phải.
Hẹp ống sống: Đây là tình trạng không gian trong ống sống bị thu hẹp chèn ép dây thần kinh và tủy sống, gây ra cơn đau nhức dữ dội.
Đau dây thần kinh liên sườn: Đây là một dạng tổn thương các dây thần kinh xảy ra do các bệnh lý xương khớp. Bệnh đặc trưng bởi những cơn đau ở 2 bên mạn sườn, lưng bên phải, kể cả hắt hơi, ho hay thở mạnh đều gây ra đau, kèm theo đó tức ngực, ốm sốt, chán ăn, sụt cân…
U cột sống: Sự phát triển bất thường của các khối u bên trong hoặc xung quanh cột sống dù là lành hay ác tính đều có thể chèn ép quá mức lên các dây thần kinh. Không chỉ gây ra đau nhức lưng dữ dội mà bệnh lý này còn cực kỳ nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời như yếu cơ, mất cảm giác tứ chi, thậm chí bại liệt, mất khả năng đi lại vĩnh viễn.
Gãy xương cột sống: Cột sống bị gãy chủ yếu liên quan đến các chấn thương, các mảnh vụn cột sống khi vỡ ra có thể đâm thủng tủy sống, chèn ép lên dây thần kinh và gây đau nhức vùng lưng dưới bả vai.
Hội chứng đau Myofascial (MPS): Người mắc hội chứng này thường bị đau nhức ở các mô liên kết bao phủ nhóm cơ hoặc đau tại đĩa đệm cột sống. Theo thời gian gây ra đau nhức vùng lưng trên bên phải, sau đó lan sang nhiều vùng khác trên cơ thể.
Loãng xương: Đây là căn bệnh xương khớp cực kỳ phổ biến, chủ yếu xảy ra ở người già hoặc người trung tuổi ăn uống thiếu chất. Loãng xương khiến xương trở nên giòn, yếu và dễ gãy, kèm theo đó là xuất hiện các cơn đau nhức lưng bên phải đột ngột, thậm chí đau nhiều hơn khi cử động.
Viêm sụn sườn: Bệnh lý này gây ra các cơn đau nhức vùng lưng trên bên phải, đặc biệt đau nhiều khi người bệnh ho, hắt hơi, thở mạnh.

2. Các bệnh lý viêm nhiễm

Ngoài các bệnh về tổn thương hệ xương cột sống, đau lưng bên phải còn là triệu chứng đặc trưng của một số bệnh về nội tạng trong cơ thể. Tùy theo từng vị trí cụ thể sẽ gây ra các bệnh khác nhau:

Trường hợp đau lưng bên phải gần eo

Người bị đau tại vị trí này thường có nguy cơ mắc các bệnh sau:

Viêm ruột thừa: Đây là bệnh lý gây ra đau lưng bên phải phổ biến nhất, là tình trạng ruột thừa bị viêm tắc trong lòng ống ruột và phát sinh nhiễm trùng. Ngoài đau lưng phải, người bệnh còn bị đau bụng, vùng trước hố chậu, thậm chí càng đau nhiều hơn khi ấn tay vào rốn. Kèm theo đó là triệu chứng buồn nôn, sốt cao, sưng bụng thấy rõ… Lúc này bạn cần đến bệnh viện ngay để có hướng xử lý kịp thời tránh các rủi ro nguy hiểm.
Nhiễm trùng đường tiết niệu: Đây cũng là một dạng bệnh phổ biến đặc trưng bởi cơn đau lưng bên phải. Đường tiết niệu khi bị vi khuẩn tấn công xâm nhập sẽ phát sinh nhiễm trùng. Tùy theo mức độ viêm nhiễm nặng hay nhẹ mà các triệu chứng kèm theo sẽ khác nhau, thường gặp nhất là tiểu rát buốt, nước tiểu có mùi hôi, lẫn máu hoặc dịch mủ. Một số trường hợp nặng hơn có thể đây những cơn đau bụng bên phải, buồn nôn, sốt cao…
Đau thận phải: Triệu chứng đau lưng hoặc đau cạnh sườn bên phải là một trong những dấu hiệu của người bị bệnh thận. Những cơn đau do thận bị tổn thương thường xuất hiện sau khi người bệnh luyện tập hoặc lao động quá sức. Chúng thường phát sinh đột ngột với mức độ dữ dội và lan từ trên xuống dưới.
Bệnh gan: Nhiều trường hợp mắc các bệnh lý về gan thường gây ra những cơn đau nhức âm ỉ vùng bụng và lưng bên phải. Để chẩn đoán bệnh này, cần quan sát các biểu hiện kèm theo như có bị vàng da, vàng mắt, chán ăn, mệt mỏi hay không…

Trường hợp đau thắt lưng bên phải

Thắt lưng là bộ phận rất dễ bị chấn thương khi bị tác động mạnh hoặc chịu áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể. Hoặc đây cũng là dấu hiệu nhận biết một số bệnh lý nguy hiểm như:

Sỏi thận, nhiễm trùng thận: Gây ra những cơn đau thắt lưng khó chịu, kèm theo đau bụng, đau rát khi đi tiểu, buồn nôn, sốt cao…
Hội chứng ruột kích thích: Đây là một dạng rối loạn chức năng tại ruột già, gây ra triệu chứng đau thắt lưng phải, kèm theo các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, táo bón…

Trường hợp đau lưng phải gần mông, phía sau hạ sườn

Vị trí này có liên quan chủ yếu đến các đốt sống L2 đến S1 là các đốt sống cuối cùng nằm gần mông. Bị đau tại vị trí này có thể là do các bệnh như:

Các bệnh phụ khoa như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, u nang buồng trứng…;
Đối với nam giới có thể là dấu hiệu của bệnh xoắn tinh hoàn gây tắc nghẽn và sưng đau;
Các bệnh về thận như thận hư, thận ứ nước;

Một số nguyên nhân cơ học gây ra đau lưng bên phải

Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp bị đau nhức vùng lưng phải nhưng không có dấu hiệu của bệnh lý. Điều này được lý giải bởi các nguyên nhân cơ học và sinh lý như:

Lão hóa: Tuổi tác cao khiến quá trình lão hóa tự nhiên trong cơ thể xảy ra nhanh hơn, gây ra những cơn đau lưng, cứng khớp do cột sống thoái hóa, loãng xương…
Mang thai: Tình trạng đau lưng phải hoặc trái là hiện tượng sinh lý phổ biến trong thai kỳ, không phải bệnh lý và sẽ tự động biến mất sau khi sinh con.
Thừa cân béo phì: Trọng lượng cơ thể quá lớn vượt qua sức chịu đựng của hệ xương khớp sẽ tạo áp lực đè nén lên cột sống. Theo thời gian, cột sống bị bào mòn, suy giảm chức năng và phát sinh những cơn đau nhức kéo dài trong nhiều ngày.
Chấn thương: Các tổn thương do tai nạn lao động, va chạm mạnh do tai nạn giao thông, chơi thể thao… cũng là những nguyên nhân hàng đầu gây ra đau lưng bên phải.
Thói quen sinh hoạt: Những người có thói quen ngồi lâu một chỗ, duy trì một tư thế trong thời gian dài, khuân vác vật nặng sai tư thế, ngủ sai tư thế, quan hệ tình dục mạnh bạo, quá mức… cũng làm tăng nguy cơ tổn thương cột sống gây đau lưng bên phải.
Thiếu chất: Các cơn đau nhức xương khớp, đau lưng cũng có thể xuất phát từ việc thiếu hụt các dưỡng chất như canxi, vitamin, magie, omega-3… Đây đều là các chất có khả năng tái tạo và duy trì sức khỏe xương khớp.
Lười vận động: Hầu hết những người lười vận động sẽ có hệ xương khớp không khỏe mạnh, thiếu linh hoạt và dẻo dai. Đặc biệt dễ bị tổn thương, đau nhức eo lưng khi gặp bất kỳ tổn thương, tác động mạnh nào.

Đau lưng bên phải có nguy hiểm không?

Trên thực tế, dù là đau lưng bên phải hay đau lưng bên trái thì đây đều là triệu chứng và là dấu hiệu của bệnh lý, có những bệnh không nguy hiểm nhưng cũng có những bệnh rất nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần chủ động thăm khám để chẩn đoán nguyên nhân gây ra và có hướng điều trị kịp thời.

Một số trường hợp đau lưng bên phải là dấu hiệu quả các bệnh lý cơ xương khớp hoặc viêm nhiễm các cơ quan nội tạng nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời sẽ khiến mức độ bệnh ngày càng nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Chẳng hạn như:

Các bệnh về cơ xương khớp như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, hẹp ống sống, gai cột sống… gây cứng khớp, nhược cơ, teo cơ, mất khả năng vận động, thậm chí bị bại liệt, tàn phế vĩnh viễn;
Viêm ruột thừa tăng nguy cơ bị viêm phúc mạc cực kỳ nguy hiểm;
Các bệnh về nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng thận… lâu ngày không chữa trị dẫn đến suy thận;
…

Mỗi bệnh lý đều tiềm ẩn những rủi ro nguy hiểm khó lường nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, hãy chủ động thăm khám và tiếp nhận điều trị càng sớm càng tốt ngay khi phát hiện các biểu hiện bất thường sau:

Đau liên tục, âm ỉ trong thời gian dài;
Cơn đau ngày càng có xu hướng tăng nặng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt hàng ngày;
Đau dữ dội, đột ngột kèm theo buồn nôn, nôn mửa, sốt cao…;

Việc phát hiện sớm và chữa trị ngay trong giai đoạn này giúp quá trình điều trị đơn giản, nhanh chóng và ít tốn kém chi phí, thời gian, công sức hơn.

Phương pháp điều trị đau lưng bên phải thường được áp dụng

Sự đa dạng về các nguyên nhân gây đau lưng bên phải, đặc biệt là với các bệnh lý cụ thể đòi hỏi cần có phác đồ điều trị riêng cho từng trường hợp. Tốt nhất, bệnh nhân nên thăm khám tại bệnh viện để được chẩn đoán và tư vấn các biện pháp điều trị phù hợp.

Bên cạnh đó, để hỗ trợ cải thiện làm giảm cơn đau lưng bên phải, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp đơn giản sau đây:

1. Sử dụng thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau là giải pháp được ưu tiên hàng đầu nhằm mục đích chấm dứt cơn đau tạm thời trong thời gian ngắn để duy trì khả năng vận động. Việc sử dụng thuốc chữa đau lưng bắt buộc phải tuân theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý dùng thuốc hoặc lạm dụng quá liều để tránh tác dụng phụ gây hại cho cơ thể.

Một vài thuốc giảm đau lưng thường dùng như: Paracetamol, Efferalgan dạng viên sủi… Ngoài ra, một số trường hợp còn được kê đơn thêm thuốc chống viêm như Felden, Voltaren, Ibuprofen… hoặc thuốc giãn cơ như Myonal, Diazepam, Decontractyl…

2. Các biện pháp giảm đau tự nhiên

Để hạn chế lạm dụng thuốc giảm đau quá mức, người bệnh cũng có thể áp dụng một số biện pháp giảm đau tại nhà đơn giản sau:

Chườm nóng: Nhiệt nóng có tác dụng tác động đến các mạch máu, làm giãn mạch và thư giãn các cơ, kích thích quá trình tuần hoàn máu. Bạn có thể dùng chai nước nóng, túi chườm hoặc dụng cụ chườm chuyên dụng đặt vào vị trí lưng đau bên phải. Tiến hành chườm khoảng 20 phút, 3 lần/ ngày hoặc thực hiện mỗi khi bùng phát cơn đau.
Thức uống giảm đau: Một số loại thức uống có khả năng giảm đau lưng, hỗ trợ chống viêm như:
- Nước trà xanh + gừng: Hàm lượng cao chất chống oxy hóa trong trà xanh kết hợp với hoạt chất Gingerol trong gừng có khả năng chống viêm cực kỳ tốt. Đặc biệt giúp giảm nhanh cơn đau lưng rõ rệt.
- Sữa nghệ: Người bị đau lưng phải, lưng trái hoặc bất kỳ vị trí nào trên cơ thể đều có thể sử dụng loại thức uống này để giảm đau. Thời điểm uống tốt nhất là trước khi đi ngủ.
- Nước ép anh đào: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong quả anh đào có chứa hàm lượng cao hoạt chất flavonoid với khả năng chống lại các gốc tự do gây viêm tê bào. Vì vậy, thường xuyên sử dụng nước ép anh đào cũng là một cách hiệu quả giúp giảm đau lưng, giảm viêm cột sống.
Massage giảm đau lưng: Cách massage giảm đau lưng giúp các cơ được thư giãn, mở rộng khe khớp và giải phóng sự chèn ép lên các dây thần kinh. Các chuyên gia khuyến khích nên kết hợp massage với bấm huyệt để tăng hiệu quả giảm đau, hỗ trợ điều trị các bệnh cơ xương khớp hiệu quả.
Tắm nước muối Epsom: Muối Epsom là một loại muối trị liệu có khả năng giảm đau nhức, giải phóng cảm giác căng tức tại cơ khớp, đốt sống và giảm đau hiệu quả.

BẬT MÍ: 10 Cách Chữa Đau Lưng Tại Nhà Hay Nhất, Nên Áp Dụng

3. Chữa đau lưng bên phải bằng bài thuốc

Nếu e ngại tác dụng phụ của thuốc Tây, bạn có thể thử áp dụng các biện pháp điều trị bằng bài thuốc thảo dược. Đây cũng là một trong những giải pháp hiệu nghiệm được nhiều người áp dụng và được đánh giá cao về hiệu quả:

Thuốc Nam

Một số bài thuốc Nam dân gian được lưu truyền từ lâu đời như:

Lá lốt: Đặc trưng của lá lốt là tính ấm, có khả năng chống viêm, kháng khuẩn, tiêu viêm và trừ phong hàn. Dùng 200gr lá lốt rửa sạch, cắt khúc rồi ngâm cùng 1.5 lít rượu trắng trong vòng 1 tháng. Mỗi lần dùng lấy một lượng nhỏ xoa bóp trực tiếp vào vùng lưng bị đau nhức.
Gừng: Gừng có vị cay nóng, ấm, có chứa hàm lượng cao hoạt chất Zingiberene. Nhờ đó giúp giảm sưng viêm, đau nhức và kích thích tuần hoàn máu. Dùng 1 kg gừng tươi, rửa sạch, để vỏ, đập dập rồi ngâm cùng 3 lít rượu trắng trong vòng 3 ngày là có thể sử dụng được. Dùng rượu gừng xoa bóp nhẹ nhàng vào vùng lưng đau nhức 3 lần/ ngày, thực hiện liên tục trong thời gian dài để đạt hiệu quả tốt nhất.
Đu đủ xanh: Loại quả này có vị ngọt, tính bình và chứa nhiều papain. Chất này có khả năng giảm co cứng cơ, tiêu viêm, giảm đau và đả thông kinh lạc bế tắc. Bạn dùng 1 quả đu đủ xanh, rửa sạch, cho vào nồi chưng chín mềm, dùng khăn bọc lại rồi chườm lên vị trí lưng đau nhức.

Lưu ý mẹo dân gian chữa đau lưng bên phải chỉ phù hợp với những trường hợp bệnh nhẹ, triệu chứng vừa khởi phát và cơ địa bình thường, không nhạy cảm dị ứng với dược liệu.

HỮU ÍCH: 5 Cách Chữa Đau Lưng Bằng Lá Lốt Cực Hay Cho Bạn

Chữa đau lưng bên phải bằng Đông y

Chữa bệnh đau lưng bên phải nói chung theo Đông y không chỉ đem lại hiệu quả chữa bệnh rõ rệt mà còn tập trung bồi bổ cơ thể, phục hồi các tổn thương nội tạng trong cơ thể. Tùy theo nguyên nhân gây đau lưng bên phải mà thầy thuốc sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Có nhiều phương pháp chữa đau lưng bên phải bằng Đông y như:

Dùng các bài thuốc: Sử dụng các vị thuốc từ thảo dược, dược liệu tự nhiên, uống trực tiếp vào cơ thể giúp ngăn chặn diễn tiến của bệnh, chống lại các cơn đau và hỗ trợ bồi dưỡng sức khỏe hiệu quả.
Châm cứu: Sử dụng kim châm cứu chuyên dụng đưa vào các huyệt đạo trên cơn thể nhằm giải phóng chèn ép, giảm dần cơn đau.
Bấm huyệt: Tương tự như châm cứu, bấm huyệt tác động đến các huyệt đạo thông qua các thao tác ấn day, xoa vừa phải giúp tăng cường lưu thông khí huyết, giảm co cứng và giảm đau lưng nhanh chóng.

4. Vật lý trị liệu giảm đau lưng bên phải

Vật lý trị liệu là giải pháp cải thiện đau lưng rất hiệu quả, phục hồi chức năng cơ khớp, đốt sống và không gây tác dụng phụ. Phương pháp này được chia làm 2 hình thức riêng gồm vật lý trị liệu chủ động và vật lý trị liệu bị động.

Vật lý trị liệu chủ động

Là các bài tập chuyên biệt tác động đến vị trí lưng bị đau nhức, giúp người bệnh giảm đau và tăng cường sự dẻo dai, linh hoạt của cơ khớp khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Bài tập 1: Nằm thẳng người, đặt hai tay ra sau thắt lưng và dùng sức nâng cao 1 chân, duỗi tay chống vào hông để nâng đỡ đưa mông lên. Giữ tư thế này trong 10 giây rồi thả lỏng, trở về tư thế ban đầu. Lặp lại khoảng 10 lần cho mỗi đợt tập.
Bài tập 2: Ngồi quỳ gối và thẳng lưng trên thảm tập, cúi gập người về phía trước sao cho trán chạm sàn, đưa hai tay thẳng về phía trước để lưng duổi thẳng. Duy trì tư thế này và hít thở đều trong 30 giây, trở về tư thế ban đầu và thực hiện lặp lại 10 lần.

Vật lý trị liệu bị động

Đây là phương pháp trị liệu cơ học dưới sự hỗ trợ của các thiết bị máy móc hiện đại như:

Siêu âm trị liệu;
Sóng xung kích trị liệu;
Điện xung trị liệu;
Chiếu đèn hồng ngoại;
Nắn chỉnh cột sống;
…

5. Phẫu thuật

Chỉ những trường hợp bị đau lưng bên phải do các bệnh lý xương khớp nghiêm trọng, không có khả năng phục hồi và biến chứng nặng mới được chỉ định phẫu thuật. Tùy theo mức độ tổn thương, nguyên nhân gây ra mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Đồng thời, cân nhắc thật kỹ về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, điều kiện máy móc, thiết bị, đội ngũ y bác sĩ cũng như điều kiện kinh tế để chọn lựa giải pháp điều trị phù hợp. Bởi phẫu thuật tuy đem lại hiệu quả cao nhưng rủi ro biến chứng cũng rất nhiều, thậm chí gây nguy hiểm cho sức khỏe, tính mạng của người bệnh.

Biện pháp phòng ngừa đau lưng bên phải

Để bảo vệ sức khỏe cột sống trước những biến chứng nguy hiểm do đau lưng bên phải gây ra, bạn cần chủ động xây dựng một lối sống lành mạnh, khoa học để phòng ngừa sớm tình trạng này. Dưới đây là một số cách cụ thể:

Trong các sinh hoạt, vận động hàng ngày nên duy trì tư thế đúng, hạn chế khuân vác vật nặng, đổi tư thế đột ngột nhằm hạn chế áp lực lên cột sống. Đặc biệt, với những người làm việc văn phòng ngồi yên một chỗ cần vận động nhiều hơn, tránh ngồi yên một chỗ trong thời gian dài.
Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để tập thể dục. Không chỉ rèn luyện thể chất, sức bền mà còn giúp hệ thống xương khớp, cột sống, cơ bắp chắc khỏe, linh hoạt và dẻo dai. Đặc biệt hạn chế tổn thương quá mức nhờ khả năng chịu đựng tốt khi gặp các chấn thương hoặc va chạm nhẹ.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, cân bằng các dưỡng chất thiết yếu. Hạn chế dầu mỡ, tinh bột, đường, chất béo, các chất kích thích và thay vào đó là rau xanh, củ quả, trái cây tươi giàu vitamin, khoáng chất hỗ trợ xương khớp chắc khỏe.
Thăm khám sức khỏe định kỳ để theo dõi kết quả điều trị hoặc tầm soát các bệnh lý và có hướng điều trị ngay từ sớm.

Đau lưng bên phải rất phổ biến nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường nếu là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm. Do đó, hãy thăm khám và tiếp nhận điều trị khi có chỉ định để đẩy lùi bệnh tật, duy trì và bảo vệ sức khỏe cột sống, xương khớp nói chung.