Thế nào là viêm amidan xơ teo? Dấu hiệu và cách chữa trị

Viêm amidan xơ teo là bệnh lý phát sinh khi tình trạng nhiễm trùng cấp ở amidan tái phát nhiều lần. Mặc dù đây không phải là căn bệnh mãn tính nhưng cũng có thể mang đến nhiều biến chứng nếu không được điều trị tích cực.

Viêm amidan xơ teo là gì?

Viêm amidan xơ teo là một biến chứng xảy ra ở những bệnh nhân bị viêm amidan cấp tính tái phát nhiều lần. Bệnh lý này có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người trưởng thành.

Ở những bệnh nhân bị viêm amidan xơ teo, các khối bạch huyết (amidan) không bị sưng phồng giống như khi bị nhiễm trùng thông thường mà lại có hiện tượng xơ hóa, teo nhỏ. Bề mặt amidan lỗ chỗ, không bằng phẳng và sẫm màu.

Quan sát bằng mắt thường có thể thấy amidan dày hơn so với bình thường.Kèm theo đó, bệnh nhân bị viêm amidan xơ teo có thể xuất hiện tình trạng khó nuốt, có cảm giác vướng víu khi nuốt thức ăn, đồng thời hình thành nhiều sỏi amidan khiến hơi thở có mùi hôi khó chịu.

Dù chưa phát triển qua giai đoạn mãn tính nhưng người mắc bệnh viêm amidan xơ teo cũng cần được điều trị sớm và đúng cách nhằm hạn chế phát sinh thêm các vấn đề nghiệm trọng khác cho sức khỏe.

THAM KHẢO THÊM: Viêm amidan quá phát là gì? Triệu chứng và cách điều trị

Nguyên nhân gây viêm amidan xơ teo

Như đã đề cập ở trên, viêm amidan xơ teo được xem là hậu quả của việc không kiểm soát tốt bệnh trong giai đoạn cấp tính, khiến tình trạng nhiễm trùng tái đi tái lại và phát sinh biến chứng. 

Tình trạng viêm amidan thường xảy ra do nhiễm trùng. Phổ biến nhất là do virus cúm, virus gây bệnh cảm lạnh thông thường và liên cầu khuẩn Streptococcus nhóm A. 

Một số yếu tố thuận lợi có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm amidan xơ teo như:

• Suy giảm hệ miễn dịch, sức đề kháng yếu
• Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trong khoang miệng và tấn công vào amidan.
• Lạm dụng các chất kích thích, đặc biệt là rượu bia, thuốc lá. Chúng gây khô và kích ứng niêm mạc họng, đồng thời làm suy giảm khả năng miễn dịch của amidan khi các tác nhân có hại tấn công vào cơ thể.
• Thời tiết lạnh
• Thường xuyên tiếp xúc với các tác nhân gây kích thích như khói thuốc lá, hóa chất, bụi mịn, khí thải công nghiệp, phấn hoa, lông thú cưng.
• Thường xuyên tiếp xúc gần gũi, thân mật với người bị nhiễm trùng amidan.
• Đang bị viêm mũi họng cấp…

Dấu hiệu nhận biết viêm amidan xơ teo

Tương tự như các dạng viêm amidan khác, bệnh viêm amidan xơ teo cũng có thể gây ra các triệu chứng như:

• Đau họng, cảm giác đau rõ ràng hơn khi nuốt thức ăn hoặc khi ho
• Có cảm giác ngứa ngáy, đầy và vướng víu trong cổ họng.
• Khó khăn khi nuốt thức ăn
• Cổ họng sưng đỏ
• Amidan gồ ghề, sẫm màu, có đốm trắng
• Sốt, thường là sốt cao
• Mệt mỏi
• Khó thở
• Ho
• Cách hạch bạch huyết hoặc phía dưới tai và hàm sưng to, đau.
• Buồn nôn, nôn mửa hoặc có thể đau bụng. Triệu chứng này chủ yếu xuất hiện ở trẻ em.

BẠN CẦN BIẾT: Viêm amidan gây khó thở nguy hiểm không? Điều trị thế nào?

Bệnh viêm amidan xơ teo có nguy hiểm không?

Khi không được điều trị tốt, bệnh viêm amidan xơ teo có thể gây ra các biến chứng tại chỗ hoặc toàn thân và ảnh hưởng đến các cơ quan khác ở xa. Dưới đây là các vấn đề sức khỏe có thể phát sinh:

• Viêm xoang
• Viêm tai giữa
• Viêm phế quản
• Áp xe quanh amidan
• Viêm khớp phản ứng
• Khó thở, ngừng thở khi ngủ
• Viêm cầu thận
• Sốt thấp khớp.

Sự xuất hiện của các biến chứng không chỉ khiến quá trình điều trị viêm amidan xơ teo trở nên khó khăn hơn mà còn đe dọa đến sức khỏe cũng như tính mạng của bệnh nhân. Do vậy, người bệnh nên chủ động thăm khám và tích cực điều trị ngay khi cơ thể có dấu hiệu bất thường.

Chẩn đoán viêm amidan xơ teo

Để chẩn đoán xác định bệnh viêm amidan xơ teo, bác sĩ có thể áp dụng các kỹ thuật sau:

Thăm khám lâm sàng:

• Bác sĩ trao đổi về các triệu chứng đang gặp phải, tiền sử bệnh.
• Kiểm tra bên trong vùng hầu họng để kiểm tra amidan và tìm kiếm dấu hiệu liên quan, chẳng hạn như tình trạng sưng phù, viêm đỏ cổ họng…
• Thăm khám, kiểm tra bên ngoài cổ, hàm nhằm phát hiện các hạch bạch huyết bị sưng,
• Khám tai, mũi để phát hiện các biến chứng của viêm amidan xơ teo.

Xét nghiệm cận lâm sàng:

Một số xét nghiệm có thể được thực hiện để đánh giá mức độ nhiễm trùng và xác định tác nhân gây bệnh. Bao gồm:

• Nội soi mũi họng
• Xét nghiệm công thức máu
• Phết họng lấy mẫu tế bào đem vào phòng thí nghiệm để nuôi cấy vi khuẩn nhằm xác định chính xác chủng vi khuẩn gây bệnh.

Cách điều trị bệnh viêm amidan xơ teo

Bệnh nhân bị viêm amidan xơ teo có thể được điều trị bằng phương pháp bảo tồn hoặc phẫu thuật tùy theo tình trạng bệnh.

1. Phương pháp bảo tồn chữa viêm amidan xơ teo

Điều trị bảo tồn còn được gọi là phương pháp nội khoa. Bệnh nhân sẽ được sử dụng các loại thuốc để điều trị triệu chứng hay nguyên nhân gây bệnh nhằm khôi phục và duy trì chức năng miễn dịch của amidan.

Các thuốc trị viêm amidan xơ teo được chỉ định phổ biến bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Cephalosporin, Penicillin hay Clindamycin là những loại thuốc kháng sinh thường được bác sĩ kê đơn để tiêu diệt vi khuẩn. Nhóm thuốc này không được chỉ định cho các trường hợp bị viêm amidan do virus và bệnh nhân cần uống đủ liệu trình theo quy định của mỗi loại thuốc để tránh hiện tượng kháng kháng sinh.
• Thuốc kháng histamin: Giúp giảm ngứa họng, giảm phản ứng sưng viêm ở amidan.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Bệnh nhân bị đau họng nhiều hoặc sốt có thể được bác sĩ kê đơn Ibuprofen, Paracetamol hay Acetaminophen.
• Các loại thuốc khác: Thuốc kháng viêm, dung dịch súc miệng chứa chất sát khuẩn tại chỗ, viên uống bổ sung vitamin C…

Trong quá trình dùng thuốc, bệnh nhân cần chú ý giữ ấm cơ thể, tránh đến những nơi có không khí ô nhiễm, nghỉ ngơi nhiều, uống nước ấm thường xuyên để giữ ẩm cổ họng.

XEM THÊM: Phác đồ điều trị viêm amidan của Bộ Y tế [Cập nhật mới nhất]

2. Điều trị viêm amidan xơ teo bằng phẫu thuật

Phẫu thuật cắt amidan là sự lựa chọn sau cùng được chỉ định cho bệnh nhân có tần suất tái phát nhiều đợt trong năm, bị áp xe quanh amidan không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc gặp khó khăn trong việc ăn uống, hô hấp.

Trước khi tiến hành phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được thăm khám và thực hiện các xét nghiệm sàng lọc để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quan. Bác sĩ cũng tiến hành trao đổi về ưu, nhược điểm và chi phí của từng phương pháp cắt amidan để bệnh nhân có thể đưa ra được sự lựa chọn phù hợp.

Sau phẫu thuật cắt amidan, bệnh nhân thường chỉ cần nằm viện theo dõi từ 1 – 3 ngày và có thể xuất viện sớm nếu không có biến chứng phát sinh. 

Chế độ ăn uống cho bệnh nhân bị viêm amidan xơ teo

Để nhanh chóng phục hồi sức khỏe và nâng cao hiệu quả điều trị, bệnh nhân bị viêm amidan xơ teo cần duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý. Chú ý tăng cường bổ sung các thực phẩm có lợi và hạn chế các thức ăn có thể gây kích thích nếu không muốn các triệu chứng khó chịu tăng nặng.

Viêm amidan xơ teo nên ăn gì?

• Các món ăn lỏng, mềm, dễ nuốt: Bún, phở, súp, cháo,…
• Rau lá xanh: Bổ sung nguồn chất chống oxy hóa dồi dào, giúp kháng viêm, giảm sưng đau amidan.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Chất này được tìm thấy trong nhiều loại trái cây như cam quýt ngọt, bưởi, kiwi, lựu đỏ, ớt chuông…
• Các loại gia vị có đặc tính kháng viêm: Nghệ vàng, tỏi, gừng
• Thực phẩm chứa nhiều đạm dễ tiêu: Thịt ức gà, sữa hạt, rau súp lơ,…

Các thực phẩm nên kiêng:

• Đồ khô, cứng hoặc dai: Bánh mì sấy, thịt heo nướng, thịt quay, mía, kẹo cứng…
• Các món chiên rán và thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ
• Sa tế, ớt, tiêu, mù tạt và các món ăn chứa nhiều gia vị cay
• Kem lạnh, nước đá
• Kiêng uống bia rượu, cà phê.

XEM THÊM: Bị viêm amidan nên uống nước gì giúp cải thiện bệnh?

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh viêm amidan xơ teo?

Bệnh viêm amidan xơ teo có thể được phòng ngừa bằng những cách đơn giản dưới đây:

• Giữ vệ sinh cơ thể lẫn môi trường sống
• Thường xuyên rửa tay với xà phòng để diệt khuẩn, nhất là trẻ nhỏ.
• Súc miệng với nước muối ấm và đánh răng tối thiểu 2 lần mỗi ngày để ngăn chặn sự sinh sôi của vi khuẩn gây bệnh.
• Tránh đến những nơi đông người, đặc biệt là khi có dịch bệnh đường hô hấp.
• Hạn chế tiếp xúc gần gũi với người đang bị viêm amidan hoặc nhiễm trùng cấp ở đường hô hấp.
• Uống nhiều nước để cổ họng luôn duy trì được độ ẩm cần thiết.
• Hạn chế nằm máy lạnh để để quạt phả thẳng vào mặt mũi.
• Mặc đủ ấm và chú trọng bảo vệ vùng mũi, họng trong mùa lạnh.
• Không hút thuốc lá và tránh xa nơi có người đang hút thuốc.
• Đeo khẩu trang mỗi khi rời khỏi nhà.
• Sử dụng máy phun hơi nước để cân bằng độ ẩm không khí trong nhà vào những ngày thời tiết khô hanh.

Các triệu chứng bệnh viêm amidan xơ teo có thể được kiểm soát hiệu quả nếu điều trị sớm và đúng cách. Do vậy, nếu bạn bị viêm amidan cấp tái phát nhiều lần và xuất hiện các dấu hiệu tương tự như bài viết đã đề cập, hãy đi khám bác sĩ và tìm cách chữa trị ngay.

CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT

• 5 Cách chữa viêm amidan bằng rau diếp cá hiệu quả ít ai biết
• Viêm amidan khi mang thai nguy hiểm không? Cách trị an toàn