Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Hội chứng thận hư Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Hội chứng thận hư nên ăn gì, kiêng gì là vấn đề cần được quan tâm. Bởi chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng có thể hỗ trợ quá trình phục hồi thận, kháng viêm và tăng hiệu quả điều trị của thuốc.

Nguyên tắc ăn uống khi bị hội chứng thận hư

Hội chứng thận hư là một nhóm bệnh lý liên quan đến sự rối loạn ở thận. Hội chứng này xảy ra khi thận bị tổn thương và hoạt động không bình thường khiến protein bị đào thải quá mức trong nước tiểu. Đồng thời gây phù và tăng lipid máu.

Phần lớn trường hợp có biến chứng nếu không được điều trị sớm. Trong đó tổn thương thận tiến triển và suy dinh dưỡng do thiếu protein là những tình trạng thường gặp. Để điều trị, bệnh nhân được dùng thuốc khắc phục nguyên nhân và giảm nhẹ triệu chứng.

Ngoài ra chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp hỗ trợ điều trị bệnh. Dưới đây là những nguyên tắc ăn uống khi bị hội chứng thận hư:

Tăng cường bổ sung protein: Đảm bảo bổ sung đủ lượng đạm cần thiết, vượt khỏi lượng đạm bị đào thải trong nước tiểu và bù đủ lượng đạm cho quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Điều này giúp phòng ngừa suy dinh dưỡng và giảm protein máu, hạn chế phù nề và teo cơ.
Lựa chọn thực phẩm giàu protein nạc: Ưu tiên bổ sung prptein nạc trong các loại đậu, thịt gia cầm, tôm, cua, trứng… Hạn chế ăn nhiều thịt đỏ. Điều này giúp bổ sung hàm lượng protein lành mạnh và cần thiết cho cơ thể, chống nhiễm trùng và giúp phát triển cơ bắp.
Đảm bảo đủ năng lượng: Những người mắc hội chứng thận hư cần đảm bảo bổ sung đủ năng lượng, từ 35 – 40 kcalo /kg trọng lượng/ ngày.
Tăng cường bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết: Giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và duy trì hoạt động bình thường của các cơ quan.
Giảm natri (ít muối): Cần giảm muối trong chế độ ăn uống để giảm phù và ngăn tăng huyết áp. Chú ý ăn nhạt hoàn toàn khi bị phù nề. Khi hết phù có thể ăn nước mắm với 2 thìa cà phê mỗi ngày.
Giảm cholesterol toàn phần và cholesterol xấu (LDL): Hãy ăn nhiều chất xơ từ các loại củ, rau xanh và trái cây để giảm bớt cholesterol toàn phần và cholesterol xấu.
Hạn chế lượng nước ăn và uống vào: Hạn chế ăn lỏng và uống nhiều nước. Nên bổ sung đủ nước theo chỉ định của bác sĩ.
Hạn chế kali, phospho: Những trường hợp bị mất chức năng thận cần hạn chế dung nạp kali và phospho.
Kiêng ăn chất béo không lành mạnh: Tránh ăn những loại thực phẩm chứa chất béo không lành mạnh. Chẳng hạn như chất béo trans, chất béo bão hòa và dầu hydro hóa một phần.
Chuẩn bị bữa ăn tại nhà: Thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn tại hàng quán có thể có lượng muối cao. Do đó hãy dành thời gian chuẩn bị món ăn tại nhà hoặc lựa chọn những món ăn có lượng natri dưới 400mg. Tránh ăn 400mg natri hoặc nhiều hơn vào mỗi bữa ăn, 150mg vào bữa ăn nhẹ.

Hội chứng thận hư nên ăn gì tốt nhất?

Dựa trên nguyên tắc ăn uống, những loại thực phẩm dưới đây có thể giúp giải đáp hội chứng thận hư nên ăn gì tốt. Cụ thể:

1. Protein nạc

Protein nạc giúp bổ sung hàm lượng protein cần thiết cho cơ thể, bù đủ lượng protein mất đi do quá trình đào thải và cho quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Điều này giúp ngăn ngừa tình trạng suy dinh dưỡng do thiếu hụt protein.

Ngoài ra, protein còn có tác dụng chống nhiễm trùng, tăng cường khối lượng cơ. Từ đó phòng ngừa teo cơ do thiếu vận động lâu ngày. Tuy nhiên người bệnh cần hạn chế ăn nhiều thịt đỏ (một nhóm thực phẩm giàu protein). Thay vào đó hãy tiêu thụ:

Các loại đậu (đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu Hà Lan, đậu lăng…)
Thịt gia cầm
Những loại động vật có vỏ như tôm, cua
Trứng
Sữa chua Hy Lạp
Phô mai ít béo
Đậu phụ
Bơ đậu phộng
Cá trắng
Sữa ít béo…

Tăng cường bổ sung Protein nạc để bù đắp lượng protein mất đi và phục hồi cơ thể

Lượng protein được khuyến nghị cho bệnh nhân mắc hội chứng thận hư là 1g/ kg trọng lượng mỗi ngày (có thể thay đổi dựa vào tình trạng sức khỏe hiện tại).

Chú ý không ăn quá nhiều protein (vượt mức khuyến cáo) dẫn đến dư thừa. Bởi điều này có thể khiến thận phải lọc nhiều protein hơn và làm tổn thương ống thận.

2. Động vật có vỏ

Một số loại động vật có vỏ rất tốt cho những người mắc hội chứng thận hư. Bởi nhóm thực phẩm này có khả năng bổ sung hàm lượng protein cần thiết. Đồng thời giúp giải độc, tốt cho thận và lợi tiểu.

Tôm, cua: Giúp bổ sung hàm lượng protein nạc cần thiết, bù đắp cho quá trình chuyển hóa và đào thải protein trong nước tiểu.
Hến: Theo Y học cổ truyền, hến có vị ngọt và mặn, tính hàn. Thường xuyên ăn loại thực phẩm này có thể giúp thanh nhiệt cơ thể, giải độc, mát gan và lợi tiểu.
Trai: Thường xuyên thêm trai vào chế độ ăn uống nếu bị hội chứng thận hư hoặc thận âm hư. Loại thực phẩm này giúp giảm phù nề, đau lưng mỏi gối, sốt nóng, tiểu ít, ho khan. Đồng thời giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.

3. Rau củ và trái cây

Nếu không biết hội chứng thận hư nên ăn gì tốt nhất, người bệnh hãy thêm rau củ quả và trái cây tươi vào chế độ ăn uống mỗi ngày. Chẳng hạn như:

Những loại trái cây chín có màu đỏ và vàng như dâu tây, mâm xôi, dưa hấu, xoài, đu đủ, hồng, lựu…
Trái cây thuộc họ cam quýt, đặc biệt là cam
Lê, táo
Ớt chuông
Bông cải xanh
Cà chua
Khoai lang, khoai tây
Củ cải đường
Cà rốt
Những loại rau lá xanh…

Nhóm thực phẩm này có khả năng cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Trong đó vitamin A và C giúp nâng cao sức khỏe tổng thể, chống mệt mỏi, tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch. Đồng thời giảm đau, kháng viêm và giảm triệu chứng của hội chứng thận hư.

Vitamin A, C, E có đặc tính chống oxy hóa, ức chế hoạt động của những chất tự do. Từ đó ngăn ngừa những chất xơ hóa cầu thận gây suy thận. Canxi, magie… trong các loại rau lá xanh giúp cải thiện sức khỏe xương khớp, giảm đau lưng mỏi gối ở những người mắc hội chứng thận hư.

Thêm rau củ và trái cây vào chế độ ăn uống mỗi ngày — Ăn nhiều rau củ và trái cây tươi để tăng cường bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng

Đặc biệt các loại rau củ và trái cây là nguồn bổ sung chất xơ dồi dào. Thành phần dinh dưỡng này có khả năng làm giảm cholesterol toàn phần và cholesterol xấu (LDL). Từ đó ngăn hội chứng thận hư tiến triển và gây ra những biến chứng nghiêm trọng.

4. Thực phẩm chứa tinh bột và đường

Bệnh nhân bị hội chứng thận hư nên thêm những loại thực phẩm chứa tinh bột và đường vào chế độ ăn uống. Chẳng hạn như cơm trắng, bánh mì đen, ngũ cốc, khoai lang, khoai tây, lúa mạch…

Nhóm thực phẩm này có thể giúp bạn bổ sung hàm lượng calo cần thiết cho cơ thể. Từ đó giúp cải thiện sức khỏe, chống mệt mỏi suy kiệt do những thương tổn ở thận.

5. Chất béo lành mạnh

Bệnh nhân bị hội chứng thận hư nên bổ sung chất béo lành mạnh vào chế độ ăn uống, chẳng hạn như axit béo omega-3 (một loại chất béo không bão hòa đa). Nhóm thực phẩm này giúp phục hồi cơ thể tốt hơn, cải thiện hệ thống miễn dịch, chống mệt mỏi và duy trì sức khỏe tổng thể.

Ngoài ra omega-3 còn có đặc tính chống viêm và giảm đau. Bổ sung qua chế độ ăn uống lành mạnh giúp hạn chế đau nhức xương khớp. Đồng thời hỗ trợ tái tạo các tế bào tổn thương, giúp phục hồi chức năng của thận.

Thực phẩm chứa nhiều omega-3 gồm:

Dầu ô liu
Dầu hạt chia
Quả bơ
Trứng
Cá hồi
Cá trích
Cá mòi
Dầu gan cá tuyết
Trứng cá muối
Hạnh nhân…

6. Các loại hạt và quả hạch

Trong quá trình điều trị hội chứng thận hư, người bệnh nên thường xuyên thêm các loại hạt và quả hạch vào chế độ ăn uống mỗi ngày. Cụ thể như hạnh nhân, quả óc chó, hạt điều, hạt mắc ca, đậu xanh, đậu đen, đậu lăng, đậu Hà Lan…

Hạt và quả hạnh chứa hàm lượng cao chất xơ và chất béo lành mạnh (như omega-3). Giúp cắt đứt chuỗi phản ứng viêm trong cơ thể, tăng đào thải độc tố, giảm cholesterol toàn phần và cholesterol xấu. Từ đó phục hồi thể trạng, tái tạo thận tổn thương, giảm phù nề, ngăn biến chứng do hội chứng thận hư.

Ngoài ra các loại hạt và quả hạch còn giàu protein, các vitamin và khoáng chất quan trọng (vitamin E, vitamin B, canxi, mangan…). Nguồn dinh dưỡng này giúp bảo vệ và phục hồi cơ thể tốt hơn, chống mệt mỏi, tăng khả năng và tốc độ tái tạo tế bào thận.

Một số nghiên cứu cho thấy, quả hạch đặc biệt phù hợp với người bị hội chứng thận hư do tiểu đường tuýp 2 và bệnh tự miễn. Khi bổ sung có thể hạ lượng đường trong máu, hạ huyết áp, giảm viêm, phòng ngừa và điều trị hội chứng chuyển hóa.

Hội chứng thận hư nên kiêng gì?

Bên cạnh hội chứng thận hư nên ăn gì, người bệnh cũng cần chú ý kiêng những loại thực phẩm không tốt cho cơ thể và quá trình điều trị. Bởi một số loại thực phẩm có thể khiến thận hoạt động nhiều hơn, tăng áp lực và tổn thương.

Người bị hội chứng thận hư cần chú ý kiêng một số loại thực phẩm dưới đây:

1. Muối

Cắt giảm lượng muối trong khẩu phần ăn uống hàng ngày. Ăn 400mg natri mỗi bữa có thể làm tăng tình trạng phù nề và tăng huyết áp. Hơn nữa thức ăn nhiều muối làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, tăng áp lực lên thận và khiến cơ quan này tổn thương nhiều hơn.

Tốt nhất nên đọc nhãn và kiểm tra hàm lượng natri (muối) trước khi mua thực phẩm. Ngoài ra cần giảm lượng muối khi chế biến món ăn tại nhà.

2. Thực phẩm chế biến sẵn

Hạn chế tiêu thụ những loại thực phẩm chế biến sẵn như thịt nguội, xúc xích, thực phẩm muối chua, đóng hộp… Bởi nhóm thực phẩm này thường chứa nhiều muối và chất béo kém lành mạnh. Việc thường xuyên tiêu thụ sẽ khiến hội chứng thận hư của bạn trở nên nghiêm trọng hơn.

3. Thịt đỏ

Mặc dù là nguồn bổ sung protein dồi dào nhưng thịt đỏ cần được hạn chế trong chế độ ăn uống hàng ngày. Bởi nhóm thực phẩm này có khả năng làm tăng phản ứng viêm và gây ra nhiều vấn đề khác khi mắc hội chứng thận hư.

4. Thực phẩm giàu kali, phospho

Nếu hội chứng thận hư gây ra những tổn thương nghiêm trọng hoặc không thể tiểu được, người bệnh cần tránh tiêu thụ thực phẩm giàu kali và phospho. Vì có thể làm răng kali máu và tăng áp lực lên thận tổn thương.

5. Thức ăn lỏng, nhiều nước

Người bệnh cần hạn chế lượng nước uống và thực phẩm lỏng theo chỉ định của bác sĩ. Bởi điều này có thể làm tăng lượng protein bị đào thải qua nước tiểu.

6. Thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo

Những người mắc hội chứng thận hư cần tránh ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo, chẳng hạn như:

Những loại thực phẩm chiên rán (gà rán, khoai tây chiên, khoai lang chiên, chả chiên ngập dầu…)
Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như mỡ động vật, sữa chưa tách béo….
Thực phẩm chứa chất béo trans, như nhóm thực phẩm chế biến sẵn
Các loại dầu hydro hóa một phần thường có trong thức ăn nhanh.

Khi tiêu thụ, nhóm thực phẩm này làm tăng cholesterol xấu, nồng độ lipid máu và áp lực lên thận. Từ đó khiến hội chứng thận hư và các triệu chứng thêm nghiêm trọng.

Ngoài ra tiêu thụ nhiều dầu mỡ và chất béo còn làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể. Đồng thời làm khởi phát các biến chứng liên quan đến thận hư.

7. Thực phẩm chứa nhiều gia vị kích thích

Tránh tiêu thụ những loại thực phẩm chứa nhiều gia vị kích thích. Cụ thể như thực phẩm cay nóng, giấm chua, ớt, hành, tiêu… Chúng có thể khiến hệ tiêu hóa gặp nhiều khó khăn hơn. Đồng thời làm tăng huyết áp và không tốt cho bệnh nhân mắc hội chứng thận hư.

8. Tránh dư thừa protein

Bổ sung protein là điều cần thiết cho quá trình điều trị hội chứng thận hư. Tuy nhiên người bệnh cần tránh tiêu thụ quá mức dẫn đến dư thừa protein. Bởi một chế độ ăn uống rất giàu protein có thể khiến thận phải lọc protein nhiều hơn bình thường. Từ đó làm tổn thương ống thận.

9. Rượu bia và chất kích thích

Những người bị hội chứng thận hư nên kiêng uống rượu bia và loại bỏ thói quen hút thuốc lá. Bởi cồn và hàm lượng nicotin độc hại sẽ khiến thận lọc chất thải nhiều hơn. Đồng thời làm vỡ những mạch máu ở thận. Từ đó khiến bệnh lý của bạn trở nên nghiêm trọng.

Thông tin trong bài giúp giải đáp “Hội chứng thận hư nên ăn gì, kiêng gì để phục hồi nhanh”. Nhìn chung chế độ ăn uống rất quan trọng đối với quá trình điều trị. Người bệnh nên tăng cường bổ sung protein, vitamin và các khoáng chất. Tránh ăn nhiều muối, chất béo và dầu mỡ để không khiến thận bị tổn thương.