TỔNG QUAN VỀ BỆNH Hội chứng thận hư

Hội chứng thận hư là một bệnh lý đặc biệt nghiêm trọng, có thể gây ra một loạt biến chứng nặng nề nếu không có biện pháp can thiệp sớm. Lâu ngày, cơ thể sẽ suy kiệt, chức năng khác trong cũng từ đó suy giảm, gây kiệt sức và tử vong. Vậy người bệnh cần hiểu đúng về bệnh lý này như thế nào? Chúng tôi đã giải đáp trong bài viết, đừng bỏ lỡ. 

Hội chứng thận hư là gì?

Hội chứng thận hư là tình trạng hư hỏng những đơn vị lọc của thận khiến thận hoạt động không bình thường và gây ra một nhóm các triệu chứng. Hội chứng này làm tăng nồng độ protein trong nước tiểu, giảm lượng albumin trong máu, lipid máu cao và gây ra tình trạng phù nề (sưng tấy).

Những người bị hội chứng thận hư thường có nước tiểu có bọt (do protein niệu), sưng tấy, tăng cân và cảm thấy mệt mỏi. Hơn nữa việc không được điều trị sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nghiệm trọng.Chẳng hạn như huyết áp cao, nhiễm trùng và hình thành cục máu đông

Chứng thận hư được chia thành 2 loại

  • Hội chứng thận hư nguyên phát: Chiếm 20% trường hợp, còn được gọi là bệnh cầu thận tổn thương tối thiểu,hội chứng thận hư tiên phát.
  • Hội chứng thận hư thứ phát: Chiếm 80% trường hợp. Bệnh thường tiến triển từ những rối loạn chuyển hóa, bệnh hệ thống và nhiễm khuẩn. Như đái tháo đường, lupus ban đỏ hệ thống, viêm mạch,...
than-hu-1

Nguyên nhân gây hội chứng thận hư

Hội chứng thận hư xảy ra khi những cụm mạch máu nhỏ (tiểu cầu thận) của thận bị tổn thương. Những tiểu cầu thận có chức năng lọc máu, giúp loại bỏ chất cặn bã và chất độc.

Khi tiểu cầu thận khỏe mạnh, protein (chủ yếu là hàm lượng albumin) sẽ được giữ trong máu. Chất này giúp duy trì lượng chất lỏng thích hợp. Khi chúng bị hư hỏng, protein trong máu bắt đầu rò rỉ, rời khỏi cơ thể qua nước tiểu. Cuối cùng dẫn đến hội chứng thận hư.

Tổn thương cầu thận và hội chứng thận hư xảy ra do nhiều nguyên nhân. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

than-yeu-3
Bệnh thận

Bệnh thận trào ngược, những bệnh thận di truyền (hội chứng thận hư bẩm sinh, bệnh hồng cầu hình liềm, hội chứng Alport, bệnh Fabry...) và một số bệnh thận khác có thể làm tăng nguy cơ

than-hu-2
Bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường không được kiểm soát làm tổn thương thận và những tiểu cầu thận. Từ đó dẫn đến hội chứng thận hư

than-hu-3
Nhiễm trùng

Bộ lọc cầu thận thường bị tổn thương do một số bệnh lý nhiễm trùng (do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng). Chẳng hạn như: Viêm gan B, viêm gan C, HIV, bệnh sốt rét, giai đoạn thứ phát của giang mai và nhiễm trùng liên cầu không được điều trị ở trẻ em

than-hu-4
Huyết áp cao

Áp lực máu cao không kiểm soát được có thể gây tổn thương mạch máu và các cấu trúc của thận, làm suy giảm chức năng thận

lupus-ban-do-1
Bệnh lý tăng cường quá mức

Một số bệnh lý như bệnh tăng tuyến giáp, tăng tuyến vú, lupus ban đỏ và các bệnh lý tăng cường quá mức khác có thể gây suy giảm chức năng thận

than-hu-5
Sỏi thận

Sỏi thận có thể làm tắc nghẽn các đường ống thận và gây tổn thương cho thận. Trường hợp nặng, sỏi thận không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy thận.

thuoc-tay-3
Dùng thuốc gây tổn thương thận

Một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) và một số kháng sinh có thể gây tổn thương cho thận và suy giảm chức năng thận.

viem-mui-di-ung-man-tinh-nguyen-nhan
Các nguyên nhân khác

Các nguyên nhân khác bao gồm bệnh lý di truyền, bị tổn thương vùng thận, nhiễm trùng thận nghiêm trọng, bị rối loạn miễn dịch và sự ảnh hưởng của môi trường độc hại.

Đối tượng dễ mắc bệnh thận hư

Bất cứ ai cũng có nguy cơ bị thận hư. Nhưng dưới đây là một số đối tượng thường có nguy cơ cao hơn cả:

  • Người mắc các bệnh lý nền, cần dùng thuốc lâu ngày: Bệnh tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch, bệnh lý tăng cường quá mức, lupus,...
  • Người cao tuổi: Tuổi già là một yếu tố nguy cơ độc lập cho thận hư. Quá trình lão hóa tự nhiên có thể làm giảm chức năng thận theo thời gian.
  • Người có tiền sử sỏi thận: Sỏi thận có thể gây tắc nghẽn và tổn thương cho thận, gây suy giảm chức năng thận.
  • Trong gia đình có người người từng bị: Nếu có thành viên trong gia đình mắc bệnh thận mạn tính hoặc bệnh thận di truyền, nguy cơ mắc các vấn đề thận có thể tăng lên.

Triệu chứng của hội chứng thận hư

Khi thận hư, có khá nhiều cách để nhận biết. Dưới đây là một số triệu chứng dễ nhận biết, bạn đọc có thể tham khảo:

  • Protein niệu (quá nhiều protein trong nước tiểu)
  • Nước tiểu có bọt
  • Tăng cân do giữ nước
  • Phù nề (sưng nặng). Thường xảy ra quanh mắt, bàn chân, chân và mắt cá chân
  • Cơ thể mệt mỏi thường xuyên
  • Ăn mất ngon
  • Không cảm thấy đói
  • Tăng lipid máu (tăng nồng độ chất béo và cholesterol cao trong máu)
  • Hạ albumin máu (mức độ thấp của albumin trong máu)

Triệu chứng ít gặp và nghiêm trọng hơn:

  • Khó thở thường do tràn dịch màng phổi
  • Thiếu máu dẫn đến da dẻ xanh xao và mệt mỏi
  • Tăng huyết áp (hiếm khi) 

Biến chứng của hội chứng thận hư

Hội chứng thận hư không được chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên tình trạng này có thể biến mất ở trẻ khi chúng lớn hơn, thường bắt đầu những năm 20 hoặc đến tuổi thiếu niên.

Những trường hợp khác cần được điều trị tích cực để giảm triệu chứng. Đồng thời cải thiện tiên lượng và ngăn ngừa biến chứng. Nếu không được điều trị, những biến chứng dưới đây có thể xảy ra, gồm:

Đột quỵ
Tăng huyết áp

Thận hư có thể gây ra tăng huyết áp hoặc làm tăng sự không kiểm soát của tình trạng tăng huyết áp. Các biến chứng như đột quỵ, suy tim và bệnh mạch vành.

bi-dau-nhoi-o-tim
Rối loạn chức năng tim

Thận hư có thể gây ra tình trạng cường độ tăng của lượng nước và muối trong cơ thể, làm tăng khối lượng mạch máu và áp lực trên tim

nguoincngoaituvong
Suy thận cấp

Có thể dẫn đến suy tim, rối loạn chức năng gan, giảm tiểu, tăng mức urea và creatinine trong máu, gây ngộ độc và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Rối loạn điện giải
Rối loạn cân bằng nước và điện giải

Điều này có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như hôn mê, co giật, rối loạn nhịp tim và rối loạn cơ bắp

than-hu-6
Tăng nguy cơ nhiễm trùng

Chức năng thận suy giảm trong thận hư có thể làm giảm khả năng loại bỏ chất thải và tác nhân gây nhiễm trùng trong cơ thể. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng đường tiểu

viem-phoi-3
Biến chứng khác

Một số bệnh lý nguy hiểm khác như suy giáp, chậm phát triển ở trẻ nhỏ, viêm phổi, rối loạn nồng độ cholesterol trong máu, cục máu đông, suy dinh dưỡng,...

Cách chẩn đoán hội chứng thận hư

Những phương pháp chẩn đoán sẽ giúp chuyên gia biết chính xác mức độ hư của thận, từ đó đưa ra kế hoạch điều trị kịp thời:

Chẩn đoán lâm sàng

Chuyên gia sẽ thực hiện khám cơ bản, đánh giá chung vấn đề đang gặp và đưa ra chỉ định thăm khám sâu hơn:

  • Lịch sử bệnh: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về triệu chứng, lịch sử bệnh, và tiền sử y tế. Bao gồm các triệu chứng như tiểu nhiều, tiểu buốt, mệt mỏi, ngứa da, tăng cân hay sụt cân, lịch sử dùng thuốc, bệnh lý cơ bản,...
  • Khám cơ thể: Bác sĩ có thể thực hiện khám cơ thể để kiểm tra các dấu hiệu và triệu chứng của thận hư, bao gồm kiểm tra áp lực máu, thăm dò vùng thận và kiểm tra tình trạng dịch cơ thể.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Những biện pháp cận lâm sàng sẽ giúp đánh giá chi tiết chính xác thận đang gặp vấn đề gì, nguyên nhân do đâu, từ đó chuyên gia có thể đưa ra kết luận chính xác nhất. 

  • Xét nghiệm nước tiểu: Thông thường người bệnh được xét nghiệm nước tiểu để đo lượng protein do thận lọc ra. 
  • Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu cho thấy nồng độ thấp của protein albumin, giảm nồng độ tổng thể của protein trong máu, tăng cholesterol máu và triglycerid máu. Trong nhiều trường hợp, creatinin và nitơ urê cũng được đo lường để đánh giá chức năng thận tổng thể.
  • Sinh thiết thận: Đôi khi một mẫu mô nhỏ được lấy ra và kiểm tra. Điều này giúp phát hiện những bất thường.

Phương pháp điều trị hội chứng thận hư

Hội chứng thận hư chủ yếu được dùng thuốc điều trị nguyên nhân và cắt giảm các triệu chứng. Ngoài ra người bệnh cũng được yêu cầu thay đổi chế độ ăn uống để cải thiện tình trạng và giảm nguy cơ phát triển các biến chứng.

Thuốc tây

Các thuốc thường được cân nhắc chỉ định trong điều trị hội chứng thận hư gồm:

  • Liệu pháp corticoid: Trong điều trị hội chứng thận hư, thuốc ức chế miễn dịch như corticoid được dùng để giảm viêm và giảm phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch. Trong đợt phát bệnh đầu tiên, prednisolon được dùng trong giai đoạn tấn công. Nếu đáp ứng điều trị,prednisolon được sử dụng cách ngày, duy trì từ 4 - 6 tuần. Sau đó giảm dần liều dùng của thuốc.
  • Thuốc huyết áp: Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) như lisinopril, benazepril... thường được sử dụng để giảm lượng protein thải ra trong nước tiểu và giảm huyết áp. 
  • Thuốc lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu được sử dụng để tăng sản lượng chất lỏng của thận, tăng nước tiểu. Từ đó giảm tình trạng sưng tấy.
  • Thuốc giảm cholesterol: Thuốc Statin thường được sử dụng để giảm nồng độ cholesterol. Từ đó ngăn ngừa một số triệu chứng và biến chứng do hội chứng thận hư gây ra.
  • Thuốc làm loãng máu (thuốc chống đông máu): Nhóm thuốc này được dùng để ngăn hình thành cục máu đông. Thông thường heparin hoặc warfarin sẽ được sử dụng.
  • Thuốc kháng sinh: Penicillin có thể được sử dụng để giảm nguy cơ nhiễm trùng trong đợi tái phát của bệnh.
  • Truyền albumin: Truyền albumin thường được chỉ định cho những trường hợp có hội chứng thận hư nghiêm trọng và mất nhiều albumin. Phương pháp này cũng được áp dụng cho những trẻ bị hội chứng thận hư bẩm sinh. Bổ sung albumin có thể giúp trẻ phát triển bình thường.

Thuốc đông y

Phương pháp đông y có thể áp dụng với những trường hợp thận hư chưa quá nặng, mức độ GFR từ 30 đến 59 mL/phút/1,73m² (Trung bình). Có một số loại thuốc được sử dụng để hỗ trợ điều trị và bảo vệ chức năng thận.

Các bài thuốc đông y được công nhận có tác dụng mạnh, an toàn và lành tính hơn nhiều phương thuốc chữa thận hư trên thị trường. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc đông y để chữa trị thận hư nên được thực hiện dưới sự giám sát và hướng dẫn của bác sĩ đông y chuyên nghiệp và được kết hợp với chế độ điều trị hiện đại.

Bài thuốc 1

  • Bổ cốt chỉ, hồ đào nhục, đỗ trọng, đại táo đầu khứ ý mỗi loại 160g
  • Sơ chế dược liệu, tán mịn thành bột.
  • Mỗi lần dùng 12g rượu nóng khi đói.  

Bài thuốc 2

  • Hoài sơn, phục linh, từ thạch mỗi loại 12g. 
  • Đan bì, sơn thù nhục, trạch tả, ngũ vị tử mỗi loại 8g
  • Thục địa 16g
  • Đem tất cả sắc thành 1 thang thuốc, ngày uống 3 lần, dùng trong 1 ngày.

Phẫu thuật

Phẫu thuật thận hư có thể được xem xét trong những trường hợp nghiêm trọng khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc khi chức năng thận suy giảm đáng kể. Dưới đây là một số phẫu thuật thường được thực hiện cho thận hư:

  • Cấy ghép thận: Phẫu thuật cấy ghép thận được xem là phương pháp điều trị chủ yếu cho những người mắc thận hư giai đoạn cuối. Trong quá trình này, một thận khỏe mạnh từ nguồn thích hợp, như từ người hiến tạng hoặc người thân, được ghép vào cơ thể người bệnh để thay thế thận suy giảm chức năng.
  • Phẫu thuật loại bỏ sỏi thận: Trong trường hợp sỏi thận gây tắc nghẽn và tổn thương cho thận, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ sỏi và khắc phục tắc nghẽn.
  • Thủ thuật đặt ống thoát nước tiểu: Trong một số trường hợp, khi thận hư gây suy giảm chức năng nghiêm trọng và không thể điều trị, thủ thuật đặt ống thoát nước tiểu có thể được sử dụng để giảm tải áp lực lên thận và cải thiện chất lượng cuộc sống.
  • Phẫu thuật tái cấu trúc thận: Trong trường hợp tổn thương cấu trúc của thận do bệnh lý hoặc chấn thương, phẫu thuật tái cấu trúc thận có thể được thực hiện để khắc phục và cải thiện chức năng thận.

Đây là phương pháp yêu cầu tính trình độ chuyên môn và tay nghề của bác sĩ rất cao. Người bệnh cần chuẩn bị trước sức khỏe, tinh thần, trao đổi thật kỹ với bác sĩ về những biến chứng có thể gặp, chế độ chăm sóc hậu phẫu.

Phòng tránh và lưu ý

Không có biện pháp ngăn ngừa hoàn toàn cho hội chứng thận hư. Tuy nhiên có thể giảm nguy cơ và ngăn những đợt bùng phát của bệnh bằng những biện pháp dưới đây:

  • Kiểm soát tốt những bệnh lý gây hội chứng thận hư. Chẳng hạn như bệnh tiểu đường và huyết áp cao.
  • Luôn dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc ức chế miễn dịch và những loại thuốc kháng viêm không steroid.
  • Thực hiện một chế độ ăn uống phù hợp. Nên bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng từ những loại thực phẩm lành mạnh, ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ, protein nạc, rau xanh và trái cây tươi. Giảm lượng muối, ăn ít thịt, chất béo và cholesterol trong chế độ ăn uống.
  • Không uống rượu bia, không hút thuốc lá.
  • Phòng ngừa những bệnh viêm da và nhiễm lạnh đường hô hấp trên.
  • Điều trị sỏi tiết niệu kết hợp cắt giảm lượng muối.
  • Tiêm vắc xin ngăn ngừa những bệnh nhiễm trùng thông thường. Chẳng hạn như viêm gan B, viêm gan C... Điều này giúp ngăn nhiễm trùng làm tổn thương bộ lọc cầu thận.

Hội chứng thận hư xảy ra do nhiều nguyên nhân và không được ngăn ngừa hoàn toàn. Ngoài ra bệnh lý này có khả năng phát triển nhiều biến chứng nếu không được điều trị sớm và đúng cách. Vì vậy người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ ngay khi những triệu chứng đầu tiên bắt đầu.

Bài viết liên quan

Thận dương hư
Hội chứng thận hư ở trẻ em
Chăm sóc hội chứng thận hư ở trẻ em
than-am-hu-8
Tỳ thận dương hư
can-than-am-hu-1
Phân biệt thận âm hư và thận dương hư
khi-cong-chua-than-duong-hu-1
cta-mobile-app cta-mobile-app
calendar Đặt lịch
Zalo
Messenger