Vôi Hóa Cột Sống

Vôi hóa cột sống thường xảy ra ở những người bước qua tuổi trung niên, tuy nhiên hiện nay bệnh đang trẻ hóa dần. Các triệu chứng giai đoạn khởi phát khá mờ nhạt nên dễ bị bỏ qua. Đến khi bệnh chuyển biến nặng, triệu chứng dữ dội có khả năng phát sinh biến chứng nguy hiểm.

Bệnh vôi hóa cột sống là một trong những chứng bệnh liên quan đến tình trạng thoái hóa cột sống, hình thành các chồi xương, chồi gai do quá trình lắng đọng canxi xảy ra tại các khớp xương. Bệnh nhân mắc vôi hóa cột sống gặp khó khăn trong việc cử động khớp ảnh hưởng đến chất lượng đời sống và sức khỏe.

Những vị trí vôi hóa cột sống phổ biến là vùng cổ và thắt lưng do hai khu vực đốt sống chuyển động liên tục. Theo thống kê, tỷ lệ bệnh nhân trên 40 tuổi mắc vôi hóa cột sống cao. Tuy nhiên, với đời sống ngày càng hiện đại, tấp nập tỷ lệ người trẻ tuổi mắc phải chứng bệnh này cũng không ngừng gia tăng.

Tình trạng tích tụ canxi tại các mô bên trong cơ thể, diễn ra ở các cơ quan, thậm chí là mạch máu. Chính vì thế, hiện tượng vôi hóa không chỉ xuất hiện ở cột sống mà còn có khả năng hình thành tại nhiều vị trí khác trên cơ thể.

Kết quả của quá trình vôi hóa là làm cứng cứng, gián đoạn các hoạt động của cơ thể. Trường hợp canxi theo máu sẽ vận chuyển đến nhiều cơ quan khác. Các chuyên gia còn tìm thấy canxi có trong các tế bào do sự luân chuyển liên tục của dòng máu đi khắp cơ thể.

Bệnh vôi hóa cột sống không phân chia thành các cấp độ bệnh như một số bệnh lý khác. Bệnh có thể xuất hiện tại nhiều vị trí trên cơ thể. Trong đó, hiện tượng vôi hóa cột sống cổ và cột sống thắt lưng phổ biến nhất. Cụ thể:

• Vôi hóa cột sống cổ: Xảy ra tại vùng cổ do ảnh hưởng bởi hoạt động cúi, ngửa cổ, xoay chuyển đột ngột, tư thế ngồi sai trong thời gian dài. Tình trạng gai xương hình thành khiến bệnh nhân gặp phải các cơn đau nhức khó chịu. Ảnh hưởng từ tư thế sai, mang vác nặng, đứng lâu, ngồi nhiều.
• Vôi hóa cột sống lưng: Bệnh xảy ra do cột sống lưng chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể, lao động nặng nhọc trong thời gian dài,... và nhiều yếu tố khác. Cấu trúc xương sống bị ảnh hưởng, tăng nguy cơ lắng đọng canxi khiến gai xương hình thành dẫn đến các cơn đau nhức khó chịu.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy sự hình thành bệnh vôi hóa cột sống có liên quan đến nhiều yếu tố. Trong đó, khả năng bệnh di truyền cao, mặt khác lại do sự thiếu hụt dinh dưỡng gây ra. Nhiều người trẻ mắc bệnh do lối sống và thói quen sinh hoạt không lành mạnh, do chấn thương hoặc các rủi ro liên quan khác.

Đối tượng nguy cơ cao là người tuổi trung niên đến người cao tuổi, người làm việc khuân vác nặng, người thừa cân, béo phì, đi đứng sai tư thế,... Xương khớp ngày càng có dấu hiệu lão hóa, tạo điều kiện cho quá trình tích tụ canxi diễn ra nhanh chóng, hình thành gai xương.

Những nguyên nhân chính gây bệnh được liệt kê như:

• Do thoái hóa: Gai xương, mỏm gai hình thành do quá trình thoái hóa tự nhiên của cơ thể. Hiện tượng lắng đọng canxi khiến cột sống bị vôi hóa. Trường hợp này đa phần xảy ra ở người trung niên đến cao tuổi do xương khớp dần lão hóa tự nhiên. Cấu trúc cột sống, sụn, đĩa đệm và dây chằng không còn linh hoạt như trước.
• Do tư thế sai: Ngồi, nằm hoặc đứng quá lâu với tư thế không phù hợp có thể khiến bạn mắc phải chứng vôi hóa cột sống. Tình trạng này có thể xảy ra ở người trẻ tuổi. Cột sống, dây chằng, dây thần kinh bị chèn ép trong thời gian dài dẫn đến hiện tượng máu huyết lưu thông kém, cơ thể thiếu dinh dưỡng góp phần thúc đẩy quá trình lắng đọng canxi diễn ra dễ dàng hơn.
• Chế độ dinh dưỡng kém: Ăn uống thiếu chất, dư thừa chất béo xấu là nguyên nhân khiến cơ thể bị thoái hóa sớm. Hiện tượng vôi hóa cũng có điều kiện diễn ra thuận lợi.
• Do chấn thương, tai nạn: Đây là một trong những nguyên nhân khiến người trẻ bị vôi hóa cột sống. Tình trạng lắng đọng canxi diễn ra song song với tiến trình hình thành xương mới sau chấn thương. Sự biến đổi trong quá trình này làm gai xương xuất hiện trên đốt sống gây ra các triệu chứng đau nhức khó chịu.
• Thói quen lười vận động: Ngồi một chỗ quá lâu, không vận động khiến xương khớp dần lão hóa. Ngoài những nguyên nhân kể trên thì đây cũng là yếu tố chính khiến hiện tượng vôi hóa diễn ra thuận lợi, quá trình hình thành gai xương nhanh chóng làm bệnh nhân trải qua các cơn đau nhức vô cùng khó chịu.

Bên cạnh đó, bệnh vôi hóa cột sống còn xuất hiện do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố trong và ngoài cơ thể khác. Để ngăn chặn những rủi ro không mong muốn, người bệnh nên sớm khám chữa khi phát hiện cơ thể có các biểu hiện bất thường.

Bệnh vôi hóa cột sống là một trong những vấn đề xương khớp nhiều người mắc phải hiện nay. Bệnh gây ra các triệu chứng điển hình bao gồm các cơn đau nhức xuất hiện ở vị trí có gai xương, kèm theo những biểu hiện liên quan khác.

Dưới đây là các triệu chứng vôi hóa cột sống thường gặp:

• Đau nhức: Cơn đau xuất hiện ở vị trí gai xương hình thành, phổ biến ở vùng cổ, thắt lưng. Gai xương chèn ép cơ và rễ thần kinh khiến cơn đau ngày càng trở nên nặng nề hơn. Đặc biệt khi bệnh nhân hoạt động, sự chèn ép này làm bệnh nhân đối mặt với các cơn đau nhức vô cùng dữ dội.
• Tê bì chân tay: Bên cạnh đau nhức, hiện tượng vôi hóa cột sống còn khiến tứ chi có biểu hiện tê bì, teo cơ, khó vận động. Nếu không điều trị kịp thời, vôi hóa ảnh hưởng tủy sống, dây thần kinh nghiệm trọng có thể khiến bệnh nhân không còn khả năng vận động.
• Tê bì vùng cổ, thắt lưng: Vị trí vôi hóa xuất hiện mỏm gai khiến dây thần kinh bị chèn ép làm cơn đau lan rộng. Không chỉ đau nhức tại cùng vôi hóa, cơn đau còn lan đến cổ, thắt lưng rồi rộng ra hai chân, hai tay. Lúc này tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong sinh hoạt đời sống, công việc.
• Triệu chứng khác: Ngoài những biểu hiện tại vị trí vôi hóa, bệnh còn gây ra nhiều biểu hiện bất thường khác. Do chèn ép dây thần kinh bệnh nhân có thể thấy choáng váng, chóng mặt, trí nhớ giảm, tai ù khó nghe,...

Nhận biết sớm cơ thể có các biểu hiện bất thường kể trên, chủ động đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ. Trường hợp bệnh nhân chủ quan sẽ tạo điều kiện cho bệnh diễn biến nghiêm trọng, gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, ảnh hưởng chất lượng đời sống.

Khi bệnh nhân đến bệnh viện sẽ được bác sĩ hướng dẫn thực hiện các biện pháp chẩn đoán xác định bệnh, mức độ vôi hóa, tổn thương và đưa ra giải pháp khắc phục sao cho phù hợp nhất. Dưới đây là những phương pháp chẩn đoán y khoa được thực hiện:

• Chụp X quang: Mục đích xét nghiệm tìm ra tình trạng vôi hóa, kiểm tra hình dạng cột sống có sự sai lệch, biến dạng hoặc sự hiện diện của các gai xương.
• Chụp MRI cộng hưỡng: Phương pháp giúp xác định hình dạng ống sống, đĩa đệm, sự chèn ép dây thần kinh.
• Chụp CT scan: Chụp cắt lớp cột sống giúp xác định tình trạng cột sống và các vấn đề liên quan.

Phác đồ điều trị sẽ được bác sĩ xây dựng và hướng dẫn cụ thể cho bệnh nhân và người thân chăm sóc. Ngoài dùng thuốc, bệnh nhân cần phối hợp tập vật lý trị liệu, thay đổi thói quen sống lành mạnh hơn. Đối tượng diễn biến nặng phải can thiệp phẫu thuật xử lý tổn thương tại chỗ tránh biến chứng.

Triệu chứng vôi hóa cột sống xuất hiện và kéo dài khiến bệnh nhân đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn. Tuy nhiên không phải ai cũng có ý thức chủ động kiểm soát bệnh từ sớm. Sự chủ quan không điều trị hoặc điều trị không đúng cách khiến tình trạng vôi hóa trở nên nặng nề.

Những biến chứng người bệnh có thể gặp phải nếu bệnh lý này kéo dài kể đến như:

• Biến dạng cột sống: Vôi cột sống lâu ngày kèm theo hiện tượng thoát vị, hẹp đốt sống khiến cấu trúc cột sống ngày càng biến dạng. Người bệnh có khả năng bị cong vẹo cột sống, gù lưng, các khớp cũng có dấu hiệu biến dạng.
• Thoát vị đĩa đệm: Vôi hóa cột sống là một trong những yếu tố liên quan gây bệnh thoát vị đĩa đệm. Theo đó, hiện tượng vôi hóa khiến hai đốt sống kém linh hoạt, đàn hồi lâu dần làm đĩa đệm bị chèn ép, thoát vị dẫn đến các triệu chứng dữ dội hơn.
• Các biến chứng khác: Vôi hóa cột sống gây chèn ép rễ thần kinh nghiêm trọng hơn ảnh hưởng cức năng hệ động mạch, rối loạn tiền đình, tăng rủi ro hẹp ống sống,... Trường hợp bệnh kéo dài, nặng nề có thê gây bại liệt, tàn phế vĩnh viễn.

Vôi hóa cột sống có thể phát sinh các biến chứng nguy hiểm nếu không được khám chữa đúng cách. Bệnh nhân cần tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, không nên chủ quan khiến bệnh ngày càng nặng nề.

Sau khi xác định vị trí và mức độ vôi hóa cột sống, bác sĩ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp. Một số đối tượng có gai xương nhưng không đau có thể không cần dùng thuốc, tập trung điều chỉnh thói quen sống, ăn uống và sinh hoạt điều độ để phục hồi xương khớp.

Trường hợp gai xương gây đau nhức khó chịu phải dùng thuốc giảm đau, đối tượng nặng hơn sẽ can thiệp ngoại khoa. Dưới đây là các giải pháp điều trị được áp dụng phổ biến hiện nay:

Sử dụng thuốc giảm đau

Nhằm kiểm soát triệu chứng đau nhức khó chịu, người bệnh được chỉ định sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm,... Cụ thể:

• Thuốc chống viêm không steroid được dùng kể đến như aspirin, ibuprofen, naproxen,... Trường hợp có sưng viêm kết hợp chườm đá, dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn để sưng viêm sớm cải thiện.
• Thuốc giãn cơ như baclofen, carisoprodol. methocarbamo,.... cũng được sử dụng. Công dụng ức chế thần kinh trung ương, giảm đau, giảm hiện tượng co thắt mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh.
• Thuốc chống trầm cảm cũng được sử dụng cho bệnh nhân vôi hóa cột sống, tuy nhiên chỉ sử dụng với liều thấp. Công dụng hỗ trợ người bệnh xoa dịu cảm giác đau nhức khó chịu.
• Thuốc tăng trưởng sụn khớp một số loại như glucosamine, chondroitin được dùng nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi, tái tạo sụn khớp. Hiệu quả thuốc chậm nếu dùng riêng lẻ, do đó thông thường bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng kết hợp với các nhóm thuốc khác.
• Thuốc steroid dạng tiêm tại chỗ đối với trường hợp gai xương do vôi hóa cột sống đã mọc dài làm tổn thương dây thần kinh, mô mềm nghiêm trọng. Thuốc có tác dụng kháng viêm tại chỗ, tuy nhiên chỉ mang tác dụng tạm thời.

Thuốc tân dược điều trị bệnh luôn tiềm ẩn rủi ro gây tác dụng phụ. Chính vì thế, bệnh nhân cần tuân thủ theo phác đồ điều trị vôi hóa cột sống của bác sĩ. Không tự ý dùng thuốc để tránh gặp phải các phản ứng hại dạ dày, gan, thận, đặc biệt còn có khả năng ảnh hưởng tim mạch, cơ bắp, hệ thần kinh trung ương.

Trường hợp quá liều, phối hợp thuốc không rõ nguồn gốc, tự ý dùng chung với thuốc nam, đông y có xảy ra phản ứng tương tác bất thường, bệnh nhân cần được đưa đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ, xử lý sớm.

Vật lý trị liệu vôi hóa cột sống

Để tăng cường hiệu quả phục hồi chức năng cột sống bị vôi hóa, ngoài sử dụng thuốc bệnh nhân còn được tư vấn áp dụng vật lý trị liệu. Phục hồi chức năng với vật lý trị liệu là phương pháp được áp dụng phổ biến. Trong đó các thủ thuật được áp dụng bao gồm:

• Sóng ngắn: Sử dụng bước sóng tác động lên vùng cần điều trị với tần số phù hợp. Mục đích giúp máu huyết lưu thông tốt hơn, giãn cơ, giảm đau, cải thiện vận động.
• Sóng hồng ngoại: Tác dụng nhiệt, giúp giãn cơ bắp, kích hoạt máu huyết lưu thông tốt hơn, giảm đau đặc biệt là đối với trường hợp đau nhức mãn tính.
• Xung điện: Phương pháp vật lý trị liệu với xung điện mức ổn định phù hợp tác động lên vị trí vôi hóa. Mục đích giúp giảm đau, thư giãn cơ thể, giúp thuốc điều trị thẩm thấu hiệu quả hơn.
• Thủy pháp: Liệu pháp thủy sinh trị liệu bệnh xương khớp như vôi hóa cột sống được áp dụng phổ biến hiện nay. Nhờ áp lực nước giúp cột sống của người bệnh hoạt động dễ dàng, giảm đau, cứng khớp.

Tác động các phương pháp vật lý trị liệu lên vị trí cần điều trị kích thích máu huyết lưu thông, giảm áp lực cho dây thần kinh, mô mềm. Ngoài ra, bệnh nhân còn được hướng dẫn các bài tập vận động trị liệu, kết hợp một chế độ chăm sóc tốt hỗ trợ quá trình phục hồi diễn ra suôn sẻ, thuận lợi.

Phẫu thuật điều trị

Đối tượng bệnh nặng, tổn thương dây thần kinh không thể phục hồi bằng thuốc cần can thiệp ngoại khoa. Biện pháp phẫu thuật vôi hóa cột sống được chỉ định phù hợp với từng tình trạng. Bệnh nhân sẽ được tư vấn, hướng dẫn cụ thể trong quá trình thăm khám.

Phẫu thuật là phương pháp xâm lấn, tác động trực tiếp vào vị trí bị tổn thương, giải phóng hiện tượng chèn ép dây thần kinh, loại bỏ ổ viêm, gai xương, xử lý các vấn đề người bệnh đang gặp phải.

Hai giải pháp thường được tiến hành gồm:

• Phẫu thuật cắt bỏ gai xương
• Vi phẫu thuật chữa vôi hóa cột sống

Tuy mang lại hiệu quả tức thời tuy nhiên phẫu thuật là phương án tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Do đó, bệnh nhân cần đến bệnh viện lớn, chuyên điều trị xương khớp, có bác sĩ tay nghề giỏi, trình độ chuyên môn cao để thực hiện nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe.

Bệnh vôi hóa cột sống ngày càng có xu hướng trẻ hóa, không chỉ xuất hiện ở người già cao tuổi. Chính vì thế bạn đọc không nên chủ quan trước những biểu hiện bất thường. Chủ động phòng bệnh từ sớm để ngăn chặn các rủi ro không mong muốn.

Những lưu ý bao gồm:

• Cải thiện chế độ ăn uống với bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung các thực phẩm chứa vitamin, khoáng chất thiết yếu. Hạn chế ăn đồ ngọt, đồ ăn quá béo, nhiều dầu mỡ. Hạn chế lạm dụng rượu bia, đồ uống chứa chất kích thích.
• Thay đổi những thói quen không có lợi, loại bỏ thuốc lá, điều chỉnh tư thế nằm, ngồi sao cho phù hợp. Tránh chuyển động, xoay cổ, thắt lưng đột ngột.
• Tập thể dục, rèn luyện cơ thể dẻo dai, hạn chế ngồi hoặc đứng một chỗ trong thời gian dài. Dành thời gian vận động giúp máu huyết lưu thông tốt hơn, giảm nguy cơ cứng khớp, hình thành gai xương hoặc thoái hóa xảy ra sớm.
• Duy trì cân nặng cân đối, dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, tránh áp lực, căng thẳng diễn ra trong thời gian dài.
• Không tự ý dùng thuốc tân dược, nên thăm khám sức khỏe định kỳ. Trường hợp phát hiện cơ thể có biểu hiện bất thường, bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ xử lý sớm.

1. Bệnh vôi hóa cột sống có chữa khỏi hoàn toàn được không?

2. Bị vôi hóa cột sống uống thuốc gì?

3. Uống thuốc bao lâu thì vôi hóa cột sống cải thiện?

4. Có cần phẫu thuật khi bị vôi hóa cột sống không?

5. Bệnh vôi hóa cột sống nguy hiểm như thế nào?

6. Ăn gì và kiêng ăn gì khi bị vôi hóa cột sống?

7. Bị vôi hóa cột sống có chơi thể thao được không?

Vôi hóa cột sống là bệnh lý xương khớp thường gặp. Bệnh xuất hiện phổ biến ở người lớn tuổi, tuy nhiên hiện nay ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Trường hợp chủ quan, không điều trị vôi hóa cột sống sớm có thể phát sinh các biến chứng nguy hiểm. Do đó, bệnh nhân cần được khám chữa sớm, đúng cách để đảm bảo an toàn sức khỏe.