Nẹp Ống Chân (Shin Splints)

Nẹp ống chân (shin splints) là tình trạng viêm cơ, gân và các mô xương xung quanh xương ống chân (xương chày). Điều này gây ra cơn đau dọc theo mép trong của xương ống chân, nơi các cơ bám vào xương.

Nẹp ống chân còn được gọi là hội chứng căng thẳng xương chày giữa. Bệnh thường phát triển sau khi hoạt động thể chất. Hầu hết trường hợp liên quan đến chạy và các hoạt động thể thao mạnh mẽ khác. Điều này phổ biến hơn ở những người mới bắt đầu một chương trình thể dục.

Đau do nẹp ống chân thường được khắc phục bằng các biện pháp đơn giản, hầu như không gặp bất kỳ vấn đề sức khỏe lâu dài nào. Trong đó nghỉ ngơi và chườm đá có thể hữu ích. Nhưng nếu không điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến gãy xương chày.

Nẹp ống chân xảy ra khi có áp lực lặp đi lặp lại trên xương ống chân và gân - những mô liên kết chắc khỏe gắn cơ với xương. Áp lực thường xuyên và lặp đi lặp lại khi chạy/ nhảy khiến xương ống (xương chày) bị viêm (sưng) hoặc kích thích và yếu đi. Đồng thời kéo giật các cơ và mô liên kết quan trọng ở cẳng chân.

Khi xương ống chân không có thời gian chữa lành, tổn thương của nó sẽ ngày càng tồi tệ hơn, dẫn đến đau đớn dội. Căng thẳng lặp đi lặp lại thường liên quan đến hoạt động thể chất quá mức, tăng mức độ hoạt động quá nhanh và bắt đầu một thói quen tập thể dục mới.

Bất cứ ai cũng có thể mắc hội chứng căng thẳng xương chày giữa. Tuy nhiên một số người sẽ có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

• Vận động viên chơi các môn thể thao tác động cao, chẳng hạn như chạy. Điều này phổ biến hơn ở những người đột ngột tăng chương trình chạy hoặc luyện tập
• Vũ công
• Quân nhân, những người diễu hành và đi bộ rất nhiều.
• Thực hiện các bài tập có tác động mạnh hoặc chơi thể thao trên những bề mặt cứng hoặc không bằng phẳng, chẳng hạn như chạy trên đường bê tông hoặc đường nhựa, chạy trên đồi núi...
• Có bàn chân phẳng, vòm cao hoặc vòm cứng. Những trường hợp này có cơ và xương không thể hấp thụ và phân bổ đầy đủ lực tác động từ tải trọng và những hoạt động
• Thừa cân béo phì
• Cơ bắp chân quá căng. Tình trạng này có thể gây ra hiện tượng quay sấp quá mức
• Mang giày không hỗ trợ khi tập thể dục, chẳng hạn như giày không phù hợp hoặc có đế mòn
• Đi bộ đường dài
• Thiếu vitamin D, mất kinh hoặc rối loạn ăn uống
• Loãng xương hoặc có xương yếu hơn bình thường.

Đau là triệu chững điển hình của nẹp ống chân. Cơn đau được mô tả như sau:

• Đau dọc 2/3 dưới xương ống chân, thường cảm thấy đau ở phần dưới bên trong của chân hoặc mặt trước của xương chày
• Đau từ nhẹ đến nặng, thường bắt đầu với cảm giác khó chịu thoáng qua khi hoạt động, sau đó tiến triển thành cơn đau dai dẳng ngay cả khi chương trình luyện tập đã kết thúc
• Đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội và sắc nét
• Đau nhói khi chạm vào chỗ đau
• Đau tăng khi vận động
• Sưng nhẹ và sờ thấy mềm ở vùng đau.

Để phát hiện hội chứng căng thẳng xương chày giữa, người bệnh được khám sức khỏe và hỏi về tiền sử. Trong quá trình này, bác sĩ có thể kiểm tra cẳng chân, bàn chân và mắt cá chân; xem xét cách bạn đi bộ, di chuyển mắt cá chân và bàn chân xung quanh. Từ đó đánh giá mức độ đau, phạm vi chuyển động, cảm nhận sự mềm mại và sưng nhẹ dọc theo xương.

Để loại trừ một số tình trạng tương tự (chẳng hạn như viêm gân và gãy xương do căng thẳng), các xét nghiệm bổ sung sẽ được thực hiện, cụ thể:

• Chụp X-quang: X-quang đơn thuần giúp kiểm tra cấu trúc dày đặc (chẳng hạn như xương). Điều này giúp phát hiện gãy xương do căng thẳng.
• Chụp CT: Nếu lo lắng chụp X-quang thông thường không thấy gãy xương do căng thẳng, người bệnh sẽ được chỉ định chụp cắt lớp vi tính (CT). Kỹ thuật này cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về xương, xem liệu xương ống chân có bị gãy do căng thẳng hay không.
• Chụp công hưởng từ (MRI): Kỹ thuật này cung cấp hình ảnh chi tiết của mô mềm, phát hiện tình trạng viêm cơ, gân hoặc mô xương xung quanh xương ống chân. Chụp công hưởng từ cũng giúp phát hiện những bất thường khác có thể gây ra những cơn đau tương tự.

Nẹp ống chân có tiên lượng tốt. Hầu hết đều hồi phục sau khi nghỉ ngơi và chân có thời gian lành lại, thường từ 3 - 4 tuần. Sau khi phục hồi, hầu hết mọi người có thể tiếp tục một chương trình tập thể dục phù hợp.

Nếu không được điều trị và nghỉ ngơi, nẹp ống chân có thể gây gãy xương chày do căng thẳng. Những trường hợp này cần nhiều thời gian hơn để phục hồi và điều trị y tế theo chỉ định của bác sĩ.

Phụ nữ thường có nhiều khả năng tiến triển gãy xương do căng thẳng hơn khi bị nẹp ống chân. Nguyên nhân là do phụ nữ có tỉ lệ giảm mật độ xương và mắc bệnh loãng xương cao hơn.

Những phương pháp dưới đây có thể giúp giảm các triệu chứng, cho phép xương và cơ phục hồi. Cụ thể:

1. Chăm sóc tại nhà

Đau do nẹp ống chân thường khỏi sau một thời gian nghỉ ngơi và thực hiện các biện pháp chăm sóc khác. Cụ thể:

• Nghỉ ngơi

Cần nghỉ ngơi và thư giãn ngay khi mắc hội chứng căng thẳng xương chày giữa. Việc nghỉ chơi thể thao, chạy và những hoạt động thể chất khác có thể giúp xương chày và cơ có cơ hội phục hồi. Điều này giúp giảm đau và khắc phục tình trạng.

Hầu hết mọi người được yêu cầu nghỉ ngơi và thư giãn từ 3 - 4 tuần hoặc lâu hơn. Bệnh nhân có thể được yêu cầu thực hiện những hoạt động tác động thấp hơn trong quá trình hồi phục, chẳng hạn như tập yoga và bơi lội.

• Chườm đá

Chườm đá giúp giảm đau và viêm (sưng) do nẹp ống chân. Khi thực hiện, đặt túi đá lạnh lên mặt trong và ngoài của cẳng chân, giữ tối đa 20 phút lặp lại 2 - 3 lần trong ngày. Lưu ý không sử dụng đá lạnh đặt trực tiếp lên da.

• Nén

Đeo băng ép đàn hồi có thể giúp giảm đau và ngăn sưng thêm. Lưu ý không quấn băng quá chật để tránh ảnh hưởng đến lưu thông máu.

• Bài tập kéo giãn

Nên thường xuyên kéo giãn bằng cách duỗi và uốn các cơ bắp chân một cách nhẹ nhàng. Điều này có thể kích thích sự lành lại của cơ và xương ống chân. Đồng thời làm dịu cơn đau và duy trì chức năng.

2. Điều trị không phẫu thuật

Nếu nghỉ ngơi và chườm lạnh không giúp giảm đau, các phương pháp điều trị y tế sẽ được thực hiện. Hầu hết mọi người đều có đáp ứng tốt với điều trị bảo tồn. Những phương pháp phổ biến:

• Thuốc

Thuốc giảm đau và một loại bổ sung vitamin có thể được chỉ định.

• • Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

Điều trị đau do nẹp ống chân thường bao gồm Ibuprofen, Naproxen hoặc một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) khác. Nhóm thuốc này giúp giảm sưng và đau bằng cách điều trị viêm.

NSAID gần như thích hợp với hầu hết những người mắc hội chứng căng thẳng xương chày giữa. Nếu có cơn đau nặng hơn, thuốc chống viêm không steroid được dùng ở dạng NSAID kê đơn với hoạt chất mạnh hơn.

• • Thuốc bổ sung vitamin D3

Thuốc bổ sung vitamin D3 có thể hữu ích cho những bệnh nhân mắc hội chứng căng thẳng xương chày, đặc biệt phù hợp với người thiếu hụt vitamin D. Việc bổ sung loại vitamin này sẽ giúp duy trì xương chắc khỏe, ngăn ngừa gãy xương do căng thẳng.

• Dùng giày hỗ trợ và miếng lót giày

Hãy sử dụng giày hỗ trợ và miếng lót giày (dụng cụ chỉnh hình) nếu có vòm phẳng (bàn chân bẹt). Thiết bị này giúp nâng đỡ vòm chân, giảm bớt căng thẳng cho xương và cơ ở cẳng chân. Từ đó mang đến hiệu quả cao trong việc giảm đau và chấn thương thêm do nẹp ống chân.

• Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu cho nẹp ống chân thường bao gồm những bài tập tăng cường sức mạnh cho đôi chân, cải thiện cơ bắp và kích thích sự lành lại của xương chày.

Ngoài ra các bài tập cũng giúp giảm nguy cơ chấn thương lặp lại. Đồng thời cải thiện sự linh hoạt, duy trì chức năng và sức mạnh của chân ảnh hưởng.

• Tập thể dục trở lại

Trước khi trở lại thể thao và tập thể dục, nên hết đau ít nhất 2 tuần, nghỉ ngơi đầy đủ và tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của chuyên gia.

Khi tập thể dục trở lại, nên bắt đầu lại với những hoạt động tác động thấp (chẳng hạn như đi bộ, yoga và bơi lội), luyện tập từ từ và tăng dần. Điều này có thể giúp ngăn nẹp ống chân quay trở lại.

Không nên bắt đầu với những bài tập tác động cao, không tập thể dục thường xuyên như trước đây hoặc đột ngột tăng cường độ và thời gian luyện tập.

Hãy chắc chắc khởi động kỹ lưỡng và kéo dài để làm nóng cơ trước khi tập thể dục, tăng cường đào tạo từ từ. Nếu cảm thấy khó chịu hoặc đau trở lại, hãy ngừng tập thể dục, nghỉ ngơi và chườm lạnh trong 1 - 2 ngày. Sau đó quay trở lại hoạt động thấp hơn, cường độ thấp hơn và tăng cường đào tạo chậm hơn so với trước.

3. Điều trị phẫu thuật

Phẫu thuật gần như không cần thiết đối với nẹp ống chân. Tuy nhiên phương pháp này sẽ được thực hiện nếu có cơn đau rất nặng và dai dẳng, không đáp ứng tốt với điều trị không phẫu thuật.

Hãy áp dụng những biện pháp dưới đây để giảm nguy cơ và ngăn nẹp ống chân trở nên tồi tệ hơn, cụ thể:

• Mang giày phù hợp với hoạt động, vừa vặn và có khả năng hỗ trợ khi chạy và tập thể dục. Tránh mang những đôi giày có đế mòn và không có khả năng hỗ trợ.
• Nếu thường xuyên chạy bộ, nên thay giày mỗi 560 - 800km.
• Sử dụng dụng cụ hỗ trợ vòm nếu có vòm cứng hoặc vòm bằng phẳng.
• Xem xét sử dụng lót hấp thụ sốc. Điều này có thể giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa nẹp ống chân tái diễn.
• Tránh gắng sức. Không chạy quá nhiều, đi bộ đường dài hoặc thực hiện những hoạt động có tác động mạnh trong thời gian dài và với cường độ quá cao. Điều này có thể làm quá tải ống chân.
• Khi tập luyện, nên bắt đầu từ từ, tăng dần cường độ mức độ và thời gian luyện tập. Tuân thủ quy tắc không tăng cường độ luyện tập quá 10% mỗi tuần. Tuyệt đối không đột ngột tăng hoạt động, đặc biệt là những người mới bắt đầu một chương trình luyện tập mới.
• Luôn khởi động kỹ lưỡng và căng cơ khoảng 15 phút trước khi chạy, chơi thể thao và thực hiện các bài tập thể dục. Điều này giúp làm nóng cơ bắp, giảm nguy cơ chấn thương.
• Hạ nhiệt và giãn cơ sau khi hoạt động thể chất xong.
• Giãn cơ và tập thể dục mỗi ngày để tăng cường cơ bắp quanh xương ống chân. Ngoài ra nên ưu tiên những bài tập có khả năng tăng cường cơ bắp và ổn định chân, mắt cá chân, cơ trung tâm và hông. Điều này giúp giảm nguy cơ chấn thương khi chơi những môn thể thao có tác động mạnh.
• Tránh chạy hoặc tập thể dục trên những bề mặt cứng và không bằng phẳng. Chẳng hạng như đồi núi, đường nhựa hoặc bê tông.
• Nếu chạy bộ thường xuyên, hãy bổ sung thêm những bài tập ít tác động vào chương trình tập luyện, chẳng hạn như bơi lội. Điều này giúp chân không bị căng thẳng khi chạy và có thời gian nghỉ ngơi. Ngoài ra có thể cân nhấc đào tạo chéo và nghỉ nhiều ngày.
• Dành thời gian nghỉ ngơi giữa các hoạt động. Điều này giúp xương và cơ có thời gian hồi phục, tránh chấn thương.
• Nếu cảm thấy khó chịu hoặc đau ống chân, hãy nghỉ ngơi hoặc giảm mức độ hoạt động cho đến khi cải thiện tình trạng. Tuyệt đối không vượt qua nổi đau để tiếp tục chạy hoặc luyện tập.

1. Nẹp ống chân kéo dài bao lâu? Có tự khỏi không?

2. Phương pháp điều trị nào được chỉ định và có hiệu quả?

3. Tôi có thể đi bộ hoặc tập thể dục khi bị nẹp ống chân hay không?

4. Mất bao lâu để phục hồi hoàn toàn?

5. Tôi có thể tiếp tục chạy sau điều trị hay không?

6. Tôi có nguy cơ gãy xương do nẹp ống chân không?

7. Làm thế nào để ngăn ngừa tổn thương và đau tái phát trong tương lai?

Nẹp ống chân không phải là một tình trạng vĩnh viễn. Hầu hết các trường hợp không quá nghiêm trọng, có thể khỏi sau một thời gian nghỉ ngơi và điều trị đơn giản. Nếu không cải thiện, hãy tiến hành điều trị y tế để ngăn ngừa gãy xương.