Viêm Bao Gân Cổ Tay

Viêm bao gân cổ tay là tình trạng viêm màng hoạt dịch (lớp vỏ bảo vệ) bao quanh gân của cổ tay, nối các cơ cẳng tay với xương ở tay. Tình trạng này gây đau đớn, người bệnh khó cử động các khớp như bình thường.

Gân cổ tay là các mô cứng của cổ tay. Có khoảng 6 đường gân nối các cơ của cẳng tay với xương ở tay. Khi siết chặt và thư giãn cơ bắp, gân di chuyển các xương để bạn có thể thực hiện những chuyển động, điều khiển các ngón tay, bàn tay và cổ tay một cách linh hoạt.

Các gân cổ tay được bao quanh bởi màng hoạt dịch chứa đầy chất lỏng. Lớp màng này có chức năng bảo vệ và giúp gân di chuyển trơn tru.

Tuy nhiên bao gân cổ tay có thể bị viêm nếu nó bị nhiễm trùng, hỏng hoặc bị kích thích. Thông thường việc nghỉ ngơi và dùng thuốc có thể giúp hồi phục hoàn toàn.

Bệnh viêm bao gân cổ tay được phân loại dựa vào vị trí tổn thương. Dưới đây là những tổn thương thường gặp:

• Hội chứng De Quervain

Hội chứng De Quervain (viêm bao gân De Quervain) là tình trạng viêm lớp màng hoạt dịch của hai gân kiểm soát chuyển động ngón tay cái. Tình trạng này gây đau nhức ở gốc ngón tay cái, đau nhiều khi cầm nắm hoặc xoay cổ tay, khó khăn khi chuyển động vùng ảnh hưởng.

Viêm bao gân De Quervain chủ yếu xảy ra do viêm khớp, chấn thương, lạm dụng cổ tay và ngón tay cái với những chuyển động lặp đi lặp lại.

• Hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay xảy ra khi dây thần kinh trong ống cổ tay (đường hầm cổ tay) chịu nhiều áp lực, thường do viêm bao gân. Tình trạng này gây đau đớn, ngứa ran, tê yếu ở bàn tay và cánh tay. Các triệu chứng thường bắt đầu từ từ và tăng mức độ nghiêm trọng theo thời gian.

Viêm bao gân cổ tay xảy ra khi màng hoạt dịch bị kích thích, nhiễm trùng hoặc hư hỏng. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất.

• Lạm dụng cổ tay

Việc chuyển động liên tục trong thời gian dài hoặc lặp đi lặp lại một động tác có thể dẫn đến hội chứng lạm dụng. Hội chứng này gây ra nhiều thiệt hại cho cơ và gân, bao gồm cả những vết rách trên gân và viêm bao gân.

• Bệnh lý

Viêm bao gân cổ tay thường do các bệnh tự miễn dịch. Đây là thuật ngữ chỉ một nhóm bệnh lý xảy ra khi hệ thống phòng thủ của cơ thể (hệ miễn dịch) tự tấn công vào mô khỏe mạnh. Điều này có thể gây tổn thương cho màng hoạt dịch, dẫn đến viêm.

Trong đó, viêm khớp dạng thấp thường gây viêm bao gân cổ tay. Nghiên cứu cho thấy, viêm khớp và một số bệnh viêm nhiễm có thể khiến gân và mô xung quanh tổn thương, đôi khi dẫn đến viêm bao gân lâu dài hoặc mãn tính.

Ở những trường hợp nặng, viêm khớp u nang khiến u nang phát triển. U này có thể làm rách hoặc đứt gân, thay đổi hình dạng và giảm chức năng của bàn tay

Tình trạng này cũng xảy ra do một số bệnh lý dưới đây:

• • Bệnh tiểu đường
  • Bệnh gút
  • Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
  • Bệnh Dupuytren
  • Bệnh tuyến giáp
  • Trải qua một số phương pháp điều trị ung thư.
• Nhiễm trùng

Nhiễm trùng có thể lây lan và làm tổn thương lớp vỏ bảo vệ gân. Từ đó dẫn đến viêm bao gân nhiễm trùng. Chẳng hạn như viêm khớp nhiễm trùng.

• Chấn thương

Bất kỳ chấn thương nào gây tổn thương gân hoặc khu vực xung quanh (như cổ tay và ngón tay) cũng đều có khả năng gây viêm bao gân cổ tay.

Những yếu tố nguy cơ của bệnh:

• Sử dụng một số thuốc điều trị, chẳng hạn như Statin dùng trong điều trị cholesterol cao, thuốc kháng sinh fluoroquinolone.
• Trong độ tuổi từ 30 - 50 tuổi
• Phụ nữ. So với nam giới, phụ nữ có nhiều nguy cơ bị viêm bao gân cổ tay hơn
• Có công việc hoặc chơi thể thao cần lặp đi lặp lại một vài chuyển động ở cổ tay. Chẳng hạn như thợ sơn, thợ sửa ống nước, trượt tuyết...

Những triệu chứng phổ biến của viêm bao gân cổ tay gồm:

• Đau bắt đầu ở cổ tay, đau lan trong lòng bàn tay và cẳng tay
• Sưng cổ tay
• Khó cử động cổ tay và bàn tay như bình thường
• Đổi màu sắc ở những vùng da dọc theo gân.

Nếu bị viêm bao gân De Quervain, người bệnh sẽ có những triệu chứng sau:

• Đau dọc theo ngón tay cái của cổ tay
• Có cảm giác nhấp hoặc khóa khi sử dụng ngón tay và cổ tay
• Hạn chế phạm vi hoặc khó khăn khi chuyển động
• Sưng nóng
• Những triệu chứng thường nghiêm trọng hơn khi xoay cổ tay, cầm nắm hoặc cố gắng bóp một thứ gì đó.

Trong khi thăm khám, bác sĩ có thể hỏi về triệu chứng và tiền sử bệnh. Nếu nghi ngờ viêm bao gân cổ tay, bác sĩ tiến hành vuốt dọc các gân ở vùng ảnh hưởng và yêu cầu thực hiện một số chuyển động. Điều này giúp phát hiện các dấu hiệu sưng viêm, đánh giá mức độ đau và phạm vi chuyển động.

Sau khi kiểm tra thể chất, người bệnh được chỉ định một số xét nghiệm bổ sung, có thể bao gồm:

• Xét nghiệm Finkelstein: Xét nghiệm này được thực hiện để chẩn đoán viêm bao gân De Quervain. Trong thử nghiệm Finkelstein, ngón cái được đặt vào giữa lòng bàn tay, các ngón tay còn lại nắm chặt. Từ từ uốn cong cổ tay về phía ngón út. Nếu cảm thấy đau khi chuyển động, người bệnh dương tính với xét nghiệm Finkelstein và có thể bị viêm bao gân De Quervain.
• Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang giúp kiểm tra xương và cho biết màng hoạt dịch có bị cứng lại hay không.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ (MRI) để kiểm tra chi tiết về gân và những khu vực xung quanh nó. Điều này giúp đánh giá gân và bao gân, phát hiện nhanh những bất thường.
• Siêu âm: Siêu âm được dùng để chụp ảnh khu vực xung quanh gân. Điều này cho phép bác sĩ phát hiện và kiểm tra bất kỳ tình trạng viêm nào.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): So với X-quang, CT cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các mô xung quanh và xương cổ tay. Việc thực hiện có thể giúp phát hiện những tổn thương nhỏ và khó nhìn thấy.

Viêm bao gân cổ tay thường không quá nghiêm trọng. Khi bị viêm, gân không thể trượt qua bao gân một cách trơn tru. Điều này gây đau đớn, hạn chế phạm vi và khả năng vận động linh hoạt của người bệnh.

Khi được điều trị sớm, hầu hết người bệnh có triệu chứng giảm nhanh trong vòng vài tuần. Thông thường nghỉ ngơi và dùng thuốc có thể mang đến nhiều lợi ích.

Khi không được điều trị, viêm bao gân cổ tay và các triệu chứng có xu hướng nghiêm trọng hơn, gây ra những biến chứng dưới đây:

• Teo cơ
• Đứt gân dẫn đến biến dạng bàn tay và cổ tay
• Rối loạn cảm giác
• Thoái hóa khớp
• Liệt bàn tay
• Đau mãn tính.

Viêm bao gân cổ tay thường được điều trị thuốc, nghỉ ngơi và chăm sóc tại nhà. Nếu triệu chứng không giảm, phẫu thuật sẽ được cân nhắc.

1. Điều trị không phẫu thuật

Điều trị viêm bao gân cổ tay thường bao gồm những phương pháp sau:

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi thường là phương pháp điều trị đầu tiên. Người bệnh được yêu cầu nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt, tránh thực hiện những chuyển động có thể gây tổn thương và đau thêm. Biện pháp này giúp gân và bao gân bị viêm có thời gian lành lại, tự khắc phục triệu chứng.
• Nẹp: Người bệnh thường được yêu cầu dùng nẹp để giữ cho cổ tay và ngón tay ảnh hưởng không bị di chuyển. Điều này giúp hạn chế những chuyển động có thể gây đau và bao gân lành lại đúng cách.
• Chườm lạnh: Khi triệu chứng bùng phát, hãy chườm lạnh lên cổ tay ảnh hưởng, mỗi lần 20 phút. Biện pháp này giúp làm co các mạch máu, giảm sưng và đau do viêm bao gân cổ tay. Lưu ý không đặt trực tiếp đá lạnh lên vùng ảnh hưởng, nên bọc túi đá lạnh trong khăn khi chườm.
• Chườm nóng: Chườm nóng giúp giảm đau, thư giãn khớp xương và tăng lưu thông khí huyết. Biện pháp này phù hợp với những người bị viêm bao gân mãn tính.

2. Thuốc

Trong điều trị viêm bao gân cổ tay, các thuốc sẽ được chỉ định dựa trên nguyên nhân. Bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Nếu viêm bao gân do nhiễm trùng, người bệnh sẽ được dùng kháng sinh để điều trị.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Aspirin hoặc Ibuprofen là những loại thuốc kháng viêm không steroid thường được sử dụng. Những loại thuốc này có tác dụng giảm viêm và đau hiệu quả.
• Tiêm Corticosteroid: Corticosteroid được tiêm vào gân ảnh hưởng. Thuốc có tác dụng giảm viêm và đau cho trường hợp nặng.

3. Vật lý trị liệu

Sau khi đau và sưng giảm, người bệnh được hướng dẫn các bài tập nhẹ nhàng, giúp hạn chế đau và tăng phạm vi chuyển động một cách từ từ.

Ngoài ra chuyên gia vật lý trị liệu có thể cung cấp cho bạn một số bài tập giúp tăng cường cơ bắp, phục hồi sức mạnh và sự linh hoạt trong mọi hoạt động. Những bài tập này cần được thực hiện nhiều lần trong ngày.

4. Phẫu thuật

Viêm bao gân cổ tay có thể được điều trị bằng phẫu thuật. Phương pháp này phù hợp với những người kém đáp ứng với điều trị bảo tồn, các triệu chứng kéo dài và có khả năng gây tổn thương vĩnh viễn.

Trong khi phẫu thuật, bác sĩ rạch xung quanh gân ảnh hưởng. Điều này giúp cải thiện không gian cho gân cổ tay và giảm áp lực lên nó. Ngoài ra bác sĩ có thể tiến hành cắt lọc, làm sạch mô chết hoặc bị nhiễm trùng.

Trong một số trường hợp, bệnh nhân được phẫu thuật loại bỏ các mẫu canxi cứng tích tụ và phát sinh vấn đề cho gân, sửa chữa gân và bao gân.

Tránh lạm dụng gân là cách tốt nhất để giảm nguy cơ viêm bao gân cổ tay. Cụ thể:

• Nên dành thời gian nghỉ ngơi giữa những buổi tập, chơi thể thao hoặc thực hiện những công việc yêu cầu lặp đi lặp lại cùng một động tác. Điều này giúp cơ thể có thời gian phục hồi, giảm nguy cơ viêm bao gân.
• Sử dụng thiết bị an toàn và phù hợp, thực hiện đúng kỹ thuật và an toàn trong mọi hoạt động và tất cả các môn thể thao. Điều này giúp ngăn ngừa tổn thương, tránh gây căng thẳng cho cơ thể, bao gồm cả gân.
• Luôn khởi động trước khi tập thể dục từ 5 - 10 phút. Chẳng hạn như kéo giãn, nhảy dây và chạy bộ nhẹ.
• Tránh chuyển động liên tục trong thời gian dài hoặc lặp đi lặp lại một động tác.
• Khi đánh máy, chơi đàn piano hoặc ném bóng, hãy kết hợp các động tác để phân bố đều lực tác động, giữ thăng bằng và giúp cơ thể có cơ hội nghỉ ngơi.
• Thận trọng khi nâng đồ vật. Chú ý sử dụng lực nắm chắc nhưng không quá chặt. Tránh nâng vật chỉ bằng một bên cơ thể và một cánh tay.

1. Những triệu chứng của tôi do viêm bao gân cổ tay hay một tình trạng khác?

2. Phương pháp nào giúp điều trị hiệu quả?

3. Điều gì xảy ra nếu tôi trì hoãn điều trị?

4. Khi nào tôi có thể trở lại các hoạt động thể chất?

5. Bài tập nào giúp tôi phục hồi nhanh chóng hơn?

6. Tôi có cần phẫu thuật điều trị hay không?

7. Mất bao lâu để phục hồi hoàn toàn?

Viêm bao gân cổ tay gây đau đớn và hạn chế phạm vi vận động. Điều này chủ yếu do lạm dụng gân, chấn thương và các bệnh lý. Để điều trị, người bệnh nên nghỉ ngơi và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.