Viêm Amidan Là Gì? Dấu Hiệu, Cách Chẩn Đoán & Điều Trị

TỔNG QUAN VỀ BỆNH Viêm amidan

Viêm amidan gây ra một loạt các triệu chứng như sốt cao, hơi thở có mùi hôi, sưng đau amidan, cảm giác như có gì vướng ở cổ họng khiến bệnh nhân bị đau khi nuốt, không ăn uống được gì,…Vậy làm thế nào để xử lý tình trạng này? Đọc ngay bài viết này để biết chi tiết thông tin về bệnh, từ đó biết cách phòng tránh, điều trị ngừa biến chứng.

Viêm amidan là gì?

Amidan chứa các mô tương tự hạch bạch huyết hay còn gọi là lympho. Amidan nằm ở hai phía thành họng, bên ngoài được bao phủ bởi một lớp niêm mạc. Mỗi amidan có các hố (Crypts) chạy qua niêm mạc.

Theo cấu tạo, amidan có các loại gồm amidan lưỡi, khẩu cái, vòm họng và vòi. Các amidan kết hợp với nhau tạo thành một vòng bao quanh cổ họng với chức năng ngăn chặn sự tấn công của hại khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể.

Do là vị trí tiếp xúc trực tiếp khi các tác nhân gây hại tấn công nên amidan cũng rất dễ bị viêm nhiễm.

Viêm amidan là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại amidan, gây sưng, tạo cảm giác đau họng, khó nuốt và có thể kèm theo sốt. Đây là một trong những chứng bệnh viêm nhiễm đường hô hấp thường gặp hiện nay, có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, phổ biến nhất là ở trẻ em.

Viêm amidan có thể tái đi tái lại nhiều lần nếu viêm nhiễm không được kiểm soát dứt điểm. Thông thường các triệu chứng xuất hiện có thể biến mất sau 1 - 2 tuần. Trường hợp chủ quan, không chăm sóc tốt có thể bị viêm amidan mãn tính ảnh hưởng đời sống, sức khỏe.

Viêm amidan được phân thành hai dạng cấp tính và mãn tính.

Nguyên nhân gây bệnh viêm amidan

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm amidan, trong đó phải kể đến những “thủ phạm” chính sau:

Do yếu tố thời tiết

Vào những thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi đột ngột từ nóng sang lạnh hoặc vừa nắng thất thường, nếu sức đề kháng của mọi người kém thì khả năng bị viêm họng, viêm amidan tương đối cao.

Do thói quen sinh hoạt, ăn uống không khoa học

Việc ăn uống nhiều đồ lạnh, đồ cay nóng, uống nhiều rượu bia,... cũng ảnh hưởng đến họng, amidan.

Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ

Nhiều người không biết rằng thói quen lười đánh răng, vệ sinh răng miệng không sạch, để răng sâu quá lâu không xử lý cũng khiến cho các ổ viêm nhiễm ở răng lan ra đến họng và amidan.

Mắc các bệnh về tai-mũi-họng từ trước

Nếu mọi người đang bị viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi dị ứng thì khả năng bị viêm amidan rất cao thì tai-mũi-họng là những cơ quan thông với nhau. Một bộ phận bị viêm nhiễm thì những bộ phận khác cũng rất dễ mắc bệnh.

Đối tượng mắc bệnh

Như có đề cập đến ở trên, viêm amidan là bệnh lý phổ biến, bệnh về đường hô hấp thường gặp ở mọi đối tượng, điển hình là:

Trẻ em dưới 5 tuổi
Người vốn bị viêm họng, viêm xoang, viêm mũi dị ứng
Người có sức đề kháng kém, thường xuyên bị ốm vặt
Người có thói quen ăn hoặc uống quá nhiều đồ lạnh trong ngày

Triệu chứng viêm amidan

Dưới đây là những triệu chứng điển hình của bệnh viêm amidan cấp và mãn tính:

Viêm amidan cấp tính:

Bệnh xảy ra đột ngột, người bệnh có cảm giác rét, nhiệt độ cơ thể tăng cao, sốt lên đến 39 độ C.
Cơ thể mệt mỏi do gặp phải hội chứng nhiễm khuẩn, kèm theo đó là cơn đau đầu khó chịu, người bệnh không muốn ăn, nước tiểu màu vàng đậm.
Khi ăn hoặc uống nước nuốt bị đau, cảm giác vướng, ngứa rát, nóng ở vị trí amidan viêm nhiễm.
Cơn đau đột ngột xuất hiện, đau nhói lan đến tai, đau răng. Đặc biệt đau dữ dội hơn khi ho.
Người bệnh bị khó thở do amidan bị sưng, ngủ ngáy, thở khò khè.
Viêm nhiễm nhanh chóng lan rộng nếu không được kiểm soát.
Kèm theo đó là các dấu hiệu khác bao gồm đờm nhớt, khàn tiếng, tức ngực, môi khôi, trắng lưỡi, mùi hôi miệng khó chịu,...

Viêm amidan mãn tính:

Triệu chứng tái phát thường xuyên tuy nhiên lại không rõ ràng khiến nhiều người chủ quan không sớm kiểm soát.
Những triệu chứng gần giống như viêm cấp, tuy nhiên không dữ dội như những đợt bùng phát viêm nhiễm cấp tính.
Người bệnh viêm amidan mãn tính thường bị sốt, kèm theo ngứa rát cổ họng, nuốt khó, hơi thở có mùi hôi.
Mỗi sáng khi ngủ dậy thường ho khan, mất giọng, khàn nhẹ, thở khò khè,...

Biến chứng của viêm amidan

Bệnh viêm amidan có thể được kiểm soát nếu bệnh nhân chăm sóc, điều trị đúng cách. Tuy nhiên vẫn có nhiều người chủ quan, không khám chữa sớm khiến bệnh trở nên dai dẳng, dễ phát sinh các biến chứng khó lường khác.

Dưới đây là những hệ lụy viêm amidan kéo dài gây ra:

Biến chứng tại chỗ

Bệnh nhân sẽ bị viêm tấy xung quanh amidan, viêm nhiễm lan rộng, xuất hiện mủ. Nếu không xử lý sớm, bệnh sẽ tiến triển thành mãn tính và khó điều trị.

Biến chứng kế cận

Họng có liên quan mật thiết đến nhiều bộ phận khác như tai-mũi. Do đó, viêm amidan kéo dài sẽ kéo theo nguy cơ bị viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi dị ứng, viêm thanh quản, viêm phế quản,...

Biến chứng toàn thân

Người bệnh có thể sẽ phải đối mặt với một số biến chứng nguy hiểm như viêm khớp cấp, viêm cầu thận, viêm nội mạc tim, viêm cơ tim, nhiễm khuẩn huyết,...

Chẩn đoán viêm amidan

Chẩn đoán lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi han các thông tin liên quan đến tình trạng bệnh của bạn, ví dụ như các triệu chứng, thời gian bị viêm amidan lâu hay chưa, các triệu chứng bệnh có hay xuất hiện hay không, gia đình có ai bị như thế nào,...
Bác sĩ cũng hỏi thêm về thói quen sinh hoạt, nghỉ ngơi để kết luận xem nguyên nhân gây viêm amidan do đâu.
Bác sĩ sẽ kiểm tra bằng mắt thường vùng họng và amidan của mọi người để đánh giá qua về tình trạng bệnh.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Nội soi họng: Bác sĩ cần dùng đến ống nội soi chuyên dụng để kiểm tra vòm họng và amidan. Hình ảnh nội soi sẽ được phóng to và rõ ràng lên màn hình thiết bị kiểm tra, từ đó giúp bác sĩ có thể quan sát rõ hơn mức độ viêm amidan của mỗi người.
Xét nghiệm: Để xác định chính xác nguyên nhân dẫn đến nhiễm khuẩn họng và viêm amidan, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch tiết trong họng.

Cách điều trị viêm amidan

Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với tình hình sức khỏe của bệnh nhân. Thông thường người bị viêm amidan cấp tính và mãn tính sẽ được tư vấn điều trị theo những giải pháp sau:

Chữa viêm amidan tại nhà

Đây là phương pháp sử dụng những nguyên liệu trong tự nhiên (như hành tây, lá trầu không, tỏi, gừng,...) để hỗ trợ điều trị bệnh viêm amidan mà không cần dùng đến bất kỳ một viên thuốc nào.

Một số mẹo dân gian chữa viêm amidan điển hình là:

Chữa viêm amidan bằng rau diếp cá: Chuẩn bị 300g rau diếp cá, rửa sạch, ngâm với nước muối pha loãng, sau đó giã nhuyễn hoặc vò nát. Cho nguyên liệu vào nồi, đun sôi vùng 500ml nước vo gạo. Chia làm 2-3 lần/ngày, uống trong vòng 7-10 ngày.
Dùng chanh tươi: Vắt ½ quả chanh lấy nước cốt, cho thêm chút mật ong và nước ấm. Uống đều đặn 1-2 lần mỗi ngày sẽ giúp giảm sưng viêm amidan.
Trị viêm amidan bằng gừng: Rửa và cạo sạch vỏ ½ củ gừng, thái lát mỏng, cho vào cốc đầy nước ấm, thêm chút mật ong, khuấy đều rồi uống.
Sử dụng lá tía tô: Rửa sạch 1 nắm lá tía tô, vò nát, cho vào cốc hãm cùng với 350ml nước nóng trong khoảng 10 phút rồi uống. Ngày thực hiện 2-3 lần, có thể cho thêm mật ong cho dễ uống.

Ngoài những cách kể trên, trong dân gian, mọi người còn truyền tai nhau nhiều mẹo dân gian khác, chẳng hạn như dùng lá húng chanh, quả trám, lá hẹ,... Khi nhắc đến phương pháp điều trị viêm amidan này, chúng ta sẽ phải thừa nhận nó rất dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí.

Tuy nhiên, mẹo dân gian chữa viêm amidan thường không mang đến tác dụng cho trường hợp bị mãn tính. Hơn nữa, cách chữa bệnh này không loại bỏ bệnh hoàn toàn mà chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng. Các bạn cũng không nên “sống dựa” vào phương pháp trị bệnh này.

Dùng thuốc kháng sinh

Sử dụng thuốc điều trị viêm amidan là hướng giải quyết được thực hiện phổ biến hiện nay. Những loại thuốc được dùng như:

Thuốc giảm đau, thuốc hạ sốt như paracetamol
Thuốc kháng sinh như cephalexin, cafaclor, cefuroxim, clindamycin, azitromycin.
Các loại thuốc nhỏ mũi sát trùng, thuốc xịt tại chỗ, nước súc miệng có tính kiềm.

Mỗi bệnh nhân sẽ được chỉ định phác đồ dùng thuốc phù hợp. Các loại thuốc kể trên cho tác dụng nhanh, giúp giảm triệu chứng viêm amidan chỉ sau 1-2 ngày. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng chứ không chữa bệnh được triệt để nên một thời gian ngắn sau, mọi người sẽ thấy bệnh tái phát trở lại.

Hơn nữa, nhiều chuyên gia đã cảnh báo, sử dụng thuốc tây thường xuyên sẽ không tốt cho gan, thận, dạ dày. Do đó, chúng tôi khuyên người bệnh hạn chế lạm dụng thuốc, không nên kết hợp thuốc khi chưa được hướng dẫn. Trường hợp quá liều, tương tác thuốc có thể gây ra những phản ứng phụ không mong muốn.

Trường hợp bệnh nhân là trẻ em, phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú,... cần đặc biệt thận trọng khi chữa viêm amidan bằng thuốc Tây.

Phương pháp cắt amidan

Phẫu thuật cắt amidan thường sẽ được chỉ định cho nhóm đối tượng có dấu hiệu biến chứng, khối amidan sưng to, ảnh hưởng đến ăn uống, lưu thông không khí trong hệ hô hấp. Tuy nhiên cũng có một vài trường hợp không thể phẫu thuật, chẳng hạn:

Người bị bệnh suy tim, suy thận
Đối tượng có huyết áp cao, suy gan giai đoạn mất bù
Người hay bị chảy máu, rối loạn đông máu
Những đối tượng được cân nhắc khác

Phương án ngoại khoa mặc dù mang lại hiệu quả nhanh, chấm dứt viêm amidan mãn tính triệt để tuy nhiên cũng tiềm ẩn các nguy cơ nhất định. Người bệnh nên đến bệnh bệnh uy tín, có bác sĩ giỏi để tiến hành điều trị.

Trong 3 ngày đầu, để tránh các rủi ro cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh, kháng viêm, dùng thuốc cầm máu, giảm đau để xoa dịu cảm giác khó chịu sau khi loại bỏ amidan. Các loại thuốc khác cũng được dùng trong trường hợp cần thiết.

Bệnh nhân hậu phẫu cần được theo dõi và tái khám theo lịch hẹn. Lưu ý chăm sóc đúng cách để tránh nguy cơ viêm nhiễm cổ họng khi amidan đã bị loại bỏ đi. Thông báo với bác sĩ nếu bệnh nhân có những biểu hiện bất thường sau phẫu thuật.

Sử dụng thuốc nam điều trị viêm amidan

Phương pháp này phù hợp với mọi trường hợp bị viêm amidan, bao gồm:

Viêm amidan cấp tính
Viêm amidan mãn tính
Viêm amidan quá phát
Viêm amidan hốc mủ

Chữa viêm amidan bằng thuốc nam sẽ điều trị bệnh từ gốc đến ngọn, do đó nó vừa giúp trị bệnh hiệu quả, chấm dứt tình trạng sưng đau amidan,... vừa hỗ trợ cải thiện sức khỏe, nâng cao sức đề kháng. Song, hiệu quả tác động của thuốc nam chậm hơn thuốc Tây nên trong quá trình sử dụng, mọi người cần kiên trì, dùng thuốc đúng theo chỉ định.

Thuốc nam sử dụng thảo dược tự nhiên trong nước nên phần nào hạn chế được tác dụng phụ. Tuy nhiên, trên thị trường hiện có không ít trường hợp trộn lẫn dược liệu bẩn, kém chất lượng vào trong bài thuốc nam để kiếm lợi. Nếu người bệnh không may dùng phải sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Phòng ngừa viêm amidan

Viêm amidan có thể điều trị kiểm soát bằng thuốc và các biện pháp chăm sóc, ổn định tại nhà. Tuy nhiên, chứng bệnh này cũng có thể tái đi tái lại thường xuyên, gây ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe của người bệnh.

Do đó, tốt hơn hết bạn nên chủ động phòng ngừa bệnh từ sớm. Một số lưu ý như sau:

Vệ sinh răng miệng sạch sẽ mỗi ngày, súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch nước súc miệng chuyên dụng.
Hạn chế uống rượu bia, đá lạnh, nước ngọt đóng chai, nên bổ sung nước lọc, hoặc xen kẽ thêm nước ép trái cây tươi cung cấp vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, lựa chọn thực phẩm phù hợp, có lợi cho sức khỏe. Hạn chế ăn nhiều đồ ăn chiến rán dầu mỡ, đồ ăn cay nóng, quá ngọt, mặn hoặc quá chua. Ưu tiên ăn hoa quả tươi, trái cây cung cấp vitamin nâng cao sức đề kháng.
Tập thể dục, chơi thể thao vừa sức, dành thời gian thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý.
Khi thời tiết chuyển mùa nên giữ ấm cho cơ thể, lựa chọn trang phục phù hợp.
Tránh việc tự ý dùng thuốc tân dược một cách tùy tiện, bừa bãi. Khi mắc bệnh nên đến gặp bác sĩ để khám và điều trị theo phác đồ phù hợp với tình hình sức khỏe.
Khi đi ra ngoài nhất là những nơi đông người, ô nhiễm nên đeo khẩu trang, bảo hộ cẩn thận.
Dọn dẹp không gian sống, sinh hoạt để tránh vi khuẩn, bụi bẩn, virus lưu trú tấn công đường hô hấp.
Khám sức khỏe định kỳ, điều trị bệnh theo phác đồ.

Bệnh viêm amidan là một trong những chứng bệnh thường gặp hiện nay, ai cũng có thể mắc phải. Trong đó, trẻ em độ tuổi 5 - 15 tuổi là nhóm đối tượng nguy cơ cao. Bệnh có thể tái phát nhiều lần gây ảnh hưởng sức khỏe, đời sống. Do đó bạn nên chủ động kiểm soát khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện bất thường xảy ra thường xuyên.

Nếu cần tư vấn thêm về bệnh viêm amidan, mọi người có thể liên hệ trực tiếp cho Nhà thuốc Đỗ Minh Đường. Chúng tôi làm việc tất cả các ngày trong tuần, từ 8h00-17h30. Nếu không đến được trực tiếp nhà thuốc, các bạn có thể liên hệ qua hệ thống fanpage, số điện thoại zalo dưới đây. Các lương y, bác sĩ sẵn sàng thăm khám và tư vấn MIỄN PHÍ cho tất cả trường hợp bệnh nhân.