Bệnh Viêm Màng Nhĩ

Viêm màng nhĩ xảy ra khi màng nhĩ vị viêm. Tình trạng này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến thính giác và khả năng nói. Ngoài ra viêm có thể làm hỏng màng nhĩ dẫn đến điếc (mất thính lực). Bệnh thường liên quan đến chấn thương và nhiễm trùng do vi khuẩn. 

Viêm màng nhĩ là thuật ngữ chỉ tình trạng viêm xảy ra ở màng nhĩ. Đây là một lớp màng rất mỏng, ngăn cách tai giữa và tai ngoài (ống tai). Nó đảm nhận chức năng quan trọng trong việc nghe.

Khi có một nguồn âm thanh phát ra, sóng âm thanh sẽ lan truyền, chạm vào màng nhĩ, các xương ở nhỏ tai giữa rung lên, sau đó xung thần kinh được truyền đến tai trong và đến não.

Màng nhĩ bị viêm khiến âm thanh không rung đúng cách. Điều này làm ảnh hưởng đến quá trình dẫn truyền sóng âm thanh, âm thanh bị bóp méo hoặc không nghe rõ.

Ngoài ra viêm màng nhĩ còn gây sưng phòng dẫn đến đau nhói. Nếu tiếp tục viêm và sưng, bệnh không chỉ làm ảnh hưởng đến thính giác mà còn giảm khả năng nói. Từ đó dẫn đến phát âm sai lệch.

Bệnh viêm màng nhĩ xảy ra do những nguyên nhân dưới đây:

• Viêm tai giữa

Bệnh viêm màng nhĩ thường gặp ở những người bị viêm tai giữa. Trong đó nhiễm trùng tai (viêm tai giữa cấp tính) là nguyên nhân phổ biến nhất.

Những ống eustachian có chức năng dẫn lưu chất lỏng từ tai giữa. Một số loại nhiễm trùng (như cảm lạnh) hoặc dị ứng có thể khiến ống này bị tắc nghẽn, tăng lượng chất lỏng tích tụ. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, gây viêm tai giữa cấp tính và viêm màng nhĩ.

• Viêm màng nhầy

Đây là tình trạng nhiễm trùng màng nhĩ do vi khuẩn gây nhiễm trùng tai giữa gây ra. Bệnh được đặc trưng bởi những nốt mụn nước trên màng nhĩ, còn được gọi là viêm màng nhĩ bọng nước.

• Viêm tai ngoài

Viêm tai ngoài (tai của vận dộng viên bơi lội) là một dạng nhiễm trùng ở ống tai, thường do vi khuẩn và nấm. Bệnh có thể làm kích ứng và gây viêm ở màng nhĩ, thường gặp ở những người bơi lội thường xuyên.

• Tổn thương

Do là một lớp mỏng và nhạy cảm nên màng nhĩ dễ bị tổn thương khi chọc, đưa vật lạ vào quá sâu trong ống tai, va đập hoặc đánh vào dầu. Điều này khiến màng nhĩ bị xước hoặc rách, dẫn đến viêm và đau.

Viêm màng nhĩ gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, thường xảy ra đồng thời giúp những rối loạn tai khác. Tùy thuộc vào tình trạng, bệnh nhân có thể có những triệu chứng dưới đây:

• Đau nhức ở một hoặc cả hai tai
• Có cảm giác đầy tai
• Chảy nước từ tai bị ảnh hưởng, đôi khi chảy máu nếu màng nhĩ sưng đến mức vỡ ra
• Sốt
• Mất thính giác. Triệu chứng nghiêm trọng dần theo thời gian nhưng thường chỉ tạm thời
• Khó chịu và mệt mỏi
• Thường xuyên kéo tai và mất ngủ ở trẻ nhỏ.

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sử dụng ống soi tai để xem xét ống tai và màng nhĩ. Điều này giúp tìm kiếm những dấu hiệu viêm và nhiễm trùng, chẳng hạn như sưng tấy, phồng, đỏ mô...

Khi quan sát màng nhĩ, bác sĩ có thể sử dụng thiết bị đẩy không khí vào trong ống tai. Từ đó giúp xem mức độ chuyển động của màng nhĩ. Màng nhĩ sẽ không di chuyển bình thường nếu có chất lỏng tích tụ.

Ngoài ra người bệnh được hỏi về triệu chứng, tiền sử chấn thương và bệnh. Nếu có mủ hoặc chất lỏng chảy ra từ tai hoặc tích tụ trong tai, dịch tiết sẽ được lấy ra và phân tích. Điều này giúp phát hiện loại vi khuẩn và ký sinh gây nhiễm trùng.

Viêm màng nhĩ thường được điều trị tốt bằng thuốc. Việc kiểm soát nhiễm trùng và khắc phục nguyên nhân có thể giúp các triệu chứng nhanh chóng thuyên giảm.

Nếu điều trị không hiệu quả, nhiễm trùng có thể tái phát nhiều lần và gây ra những biến chứng dưới đây:

• Thủng màng nhĩ
• Mất thính lực tạm thời, đôi khi vĩnh viễn
• Ảnh hưởng đến khả năng nói (phổ biến ở trẻ nhỏ)
• Cholesteatoma - sự phát triển bất thường của những biểu mô vảy xung quanh tai giữa và xương chũm.

Điều trị viêm màng nhĩ dựa vào nguyên nhân. Trong đó thuốc là phương pháp điều trị chính. Một số trường hợp cần phải phẫu thuật.

1. Thuốc

Những loại thuốc dùng trong điều trị viêm màng nhĩ gồm:

• Thuốc kháng sinh: Nếu nhiễm trùng màng nhĩ do vi khuẩn, người bệnh sẽ được dùng thuốc kháng sinh để điều trị. Thuốc có tác dụng loại bỏ nguyên nhân và khắc phục nhiễm trùng. Từ đó giúp các triệu chứng nhanh chóng thuyên giảm. Tùy thuộc vào tình trạng, bệnh nhân có thể được dùng viên uống hoặc thuốc nhỏ tai kháng sinh.
• Thuốc giảm đau: Bệnh nhân có thể được kê đơn Acetaminophen hoặc Ibuprofen. Thuốc có tác dụng giảm đau và hạ sốt do viêm. Thuốc giảm đau cũng thường được dùng cho bệnh nhân bị viêm màng nhĩ do chấn thương. Thuốc giúp làm dịu cơn đau trong khi màng nhĩ lành lại.
• Thuốc kháng viêm: Thuốc Corticosteroid có thể được dùng ở nhiều dạng để điều trị viêm. Thuốc này có khả năng giảm nhanh mức độ sưng viêm và đau nhức.

2. Biện pháp chăm sóc tại nhà

Chườm ấm lên tai bị đau có thể giúp giảm đau hiệu quả, tăng lưu thông máu và tạo cảm giác dễ chịu. Khi thực hiện, hãy dùng một túi chườm ấm đặt lên tai từ 15 - 20 phút.

3. Phẫu thuật

Phẫu thuật thường chỉ được chỉ định khi có nhiễm trùng lặp đi lặp lại nhiều lần, điều trị bảo tồn (dùng thuốc) không hiệu quả. Một số lựa chọn:

• Phẫu thuật loại bỏ khối u: Cholesteatoma phát triển từ nhiễm trùng mãn tính hoặc tái phát nhiều lần. Khi phẫu thuật, bác sĩ tiến hành loại bỏ khối u và phục hồi thính giác.
• Phẫu thuật đặt ống tai: Nếu có chất lỏng tích tụ nhiều, người bệnh được đặt ống tai qua màng nhĩ. Điều này cho phép dẫn lưu chất lỏng tích tụ ra ngoài và giúp không khí vào tai giữa.

Bệnh viêm màng nhĩ có thể được phòng ngừa. Dưới đây là những biện pháp hữu hiệu:

• Không để tay chạm vào mũi, mắt và miệng. Điều này giúp ngăn vi trùng gây cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng khác lây lan.
• Tránh tiếp xúc gần với những người đang bị cảm cúm.
• Tuyệt đối không sử dụng tăm bông, những vật nhọn hoặc kẹp tóc để làm sạch tai. Bởi điều này có thể gây trầy xước và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Tốt nhất nên dùng một chiếc khăn ẩm để làm sạch vành tai và ống tai ngoài.
• Tránh để nước vào tai và ứ đọng lâu bên trong.
• Cần điều trị sớm nếu bị cảm cúm hoặc có vấn đề về đường hô hấp.
• Pha dung dịch rượu và giấm với tỉ lệ bằng nhau. Sau đó dùng ống nhỏ giọt hút dung dịch và nhỏ một vài giọt vào tai khi có nước đọng lại. Đợi khoảng 30 giây để dung dịch ngấm vào tai. Cuối cùng nghiêng đầu để dung dịch chảy ra ngoài. Biện pháp nay giúp phòng ngừa nước ứ đọng gây nhiễm trùng tai trong, viêm tai giữa, hỏng hoặc viêm màng nhĩ. Dung dịch rượu và giấm nên được nhỏ sau khi đi bơi, đổ nhiều mồ hôi, tắm hoặc thực hiện những hoạt động khiến nước vào tai.
• Luôn giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh.
• Trẻ sơ sinh nên được bú ít nhất 6 tháng. Sữa mẹ có thể giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả những vấn đề về tai.
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao và ăn uống khoa học. Điều này giúp nâng cao sức bền, hệ miễn dịch cũng như khả năng chống bệnh của bạn.
• Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ. Bao gồm tiêm vắc xin phế cầu, vắc xin cúm...
• Thường xuyên rửa tay kỹ lưỡng bằng xà phòng diệt khuẩn. Điều này giúp phòng ngừa những bệnh lý nhiễm trùng dẫn đến viêm màng nhĩ.

1. Những triệu chứng xảy ra do đâu?

2. Phác đồ điều trị như thế nào?

3. Biện pháp nào giúp giảm đau và viêm tại nhà?

4. Điều gì xảy ra nếu tôi không điều trị?

5. Tôi có gặp biến chứng nếu nhiễm trùng tái diễn không?

6. Thính giác của tôi có thể phục hồi sau điều trị không?

7. Thuốc điều trị nào được đề nghị và có hiệu quả tốt?

Bệnh viêm màng nhĩ thường là kết quả của những loại nhiễm trùng khác, liên quan đến vi khuẩn hoặc nấm. Bệnh có thể được chữa khỏi hoàn toàn bằng thuốc. Tuy nhiên một số trường hợp nặng và viêm kéo dài có thể phải cân nhắc phẫu thuật. Tốt nhất nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để đạt hiệu quả cao nhất.