Bệnh Viêm Túi Thừa Đại Tràng
Viêm túi thừa đại tràng là tình trạng viêm xảy ra ở những túi thừa ở đại tràng. Tình trạng này thường gây đau bụng dữ dội, sốt và thay đổi thói quen đi đại tiện. Ở những trường hợp nặng, người bệnh có thể bị xuất huyết dẫn đến đi ngoài ra máu.
Tổng quan
Viêm túi thừa đại tràng là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng xảy ra ở một hoặc nhiều túi thừa của đại tràng. Đây là những túi nhỏ, phồng lên, thường được tìm thấy ở phần dưới của đại tràng (ruột già).
Túi thừa đại tràng thường gặp ở những người trên 40 tuổi, ít khi gây ra vấn đề cho đến khi nó bị viêm. Khi túi thừa bị viêm hoặc nhiễm trùng, người bệnh sẽ có cảm giác đau bụng dữ dội, thay đổi thói quen đi đại tiện, buồn nôn và sốt.
Những triệu chứng nhẹ có thể giảm nhanh khi nghỉ ngơi, dùng thuốc và thay đổi chế độ ăn uống. Những trường hợp nặng hơn có thể cần phải phẫu thuật.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Túi thừa thường hình thành ở những nơi yếu tự nhiên trong ruột kết. Điều này thường liên quan đến chế độ ăn ít chất xơ và tăng áp lực trong lòng đại tràng. Những túi thừa nhô ra khỏi thành ruột kết và thường có kích thước bằng viên đá cẩm thạch.
Viêm túi thừa đại tràng xảy ra khi những túi thừa bị rách và viêm. Trong nhiều trường hợp, túi thừa bị rách dẫn đến nhiễm trùng.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển bệnh:
- Tuổi tác: Viêm túi thừa đại tràng thường gặp ở những người trên 40 tuổi. Nguy cơ mắc bệnh tăng lên khi càng lớn tuổi.
- Hút thuốc: Nguy cơ hình thành túi thừa và viêm thường gặp hơn ở những người hút thuốc lá.
- Thừa cân béo phì: Thừa cân béo phì làm tăng nguy cơ viêm túi thừa.
- Thuốc: Nguy cơ viêm túi thừa đại tràng liên quan đến một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc kháng viêm không steroid, steroid và thuốc giảm đau nhóm opioid.
- Chế độ ăn ít chất xơ và nhiều mỡ động vật: Những người có thói quen ăn ít chất xơ và ăn nhiều mỡ động vật sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
- Táo bón: Chứng táo bón kéo dài làm tăng áp lực trong lòng đại tràng. Điều này làm tăng số lượng túi thừa, tăng nguy cơ viêm và nhiễm trùng.
- Yếu tố khác:
- Di truyền
- Ăn kiêng
- Suy giảm chức năng miễn dịch
- Không hoạt động thể chất
Triệu chứng và chẩn đoán
Những triệu chứng của viêm túi thừa đại tràng:
- Đau bụng
- Thường đau ở phần dưới bên trái của bụng. Đôi khi bệnh nhân bị đau bên phải và thường có mức độ nghiêm trọng hơn
- Đau liên tục hoặc kéo dài trong vài ngày
- Đau dữ dội
- Buồn nôn
- Nôn ói
- Sốt và ớn lạnh
- Táo bón hoặc tiêu chảy
- Chướng bụng
- Đầy hơi
- Đi ngoài ra máu hoặc có máu trong phân nếu vị trí viêm túi thừa bị xuất huyết
- Chảy máu từ trực tràng.
Để chẩn đoán viêm túi thừa đại tràng, người bệnh sẽ được hỏi về những triệu chứng, loại thuốc đang dùng và tiền sử sức khỏe. Ngoài ra bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm kiểm tra bụng. Điều này giúp xác định tình trạng và mức độ nghiêm trọng.
Những xét nghiệm thường được thực hiện:
- Xét nghiệm hình ảnh: Kiểm tra đường tiêu hóa bằng cách siêu âm bụng, chụp CT bụng, chụp MRI bụng hoặc chụp X-quang bụng. Điều này giúp phát hiện những bất thường, chẳng hạn như túi thừa hoặc polyp.
- Nội soi đại tràng: Ống mỏng, dài, đầu gắn camera và linh hoạt được đưa qua trực tràng và đại tràng. Điều này giúp quan sát bên trong ruột già, phát hiện túi thừa viêm, thủng ruột hoặc một số tình trạng khác.
- Soi đại tràng sigma: Ống mềm, mỏng và có đèn được đưa vào trực tràng, sau đó di chuyển vào đại tràng sigma. Điều này giúp kiểm tra trực quan trực tràng và đại tràng sigma - nơi hình thành hầu hết những túi thừa.
- Chụp động mạch: Nếu bị chảy máu trực tràng nhanh và nhiều, người bệnh sẽ được chụp động mạch để tìm ra nơi chảy máu.
- Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân cho phép xác định loại ký sinh trùng hoặc vi khuẩn gây nhiễm trùng.
- Xét nghiệm máu: Bệnh nhân được kiểm tra thiếu máu, nhiễm trùng, chức năng của gan và thận thông qua xét nghiệm máu.
- Xét nghiệm nước tiểu: Đôi khi xét nghiệm nước tiểu được thực hiện để kiểm tra nhiễm trùng.
- Thử thai: Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có thể được yêu cầu thử thai để loại trừ nguyên nhân gây đau bụng là do mang thai.
Biến chứng và tiên lượng
Phần lớn trường hợp viêm túi thừa đại tràng không có biến chứng. Những triệu chứng giảm nhanh khi kịp thời dùng thuốc, thay đổi chế độ ăn và nghỉ ngơi.
Khoảng 25% trường hợp viêm túi thừa đại tràng cấp tính có biến chứng. Chúng thường bao gồm:
- Áp xe: Biến chứng này xảy ra khi có mủ tích tụ trong túi.
- Tắc ruột: Sẹo gây tắc nghẽn trong ruột già.
- Hình thành lỗ rò: Ở vị trí viêm hình thành một lối đi bất thường giữa ruột già và những cơ quan khác hoặc giữa những phần của ruột già.
- Thủng ruột: Viêm hoặc nhiễm trùng có thể gây ra một vết rách hoặc lỗ trên thành ruột.
- Viêm phúc mạc: Túi thừa bị nhiễm trùng hoặc viêm bị vỡ dẫn đến tràn dịch vào khoang bụng. Từ đó dẫn đến nhiễm trùng và viêm phúc mạc. Đây là một biến chứng nguy hiểm, cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.
Điều trị
Điều trị viêm túi thừa đại tràng dựa vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Viêm túi thừa không biến chứng được hướng dẫn dùng thuốc và thay đổi chế độ ăn. Những trường hợp nặng và có biến chứng có thể cần phải phẫu thuật.
1. Thuốc
Bệnh viêm túi thừa đại tràng chủ yếu được điều trị bằng kháng sinh. Thuốc có tác dụng khắc phục nhiễm trùng, hỗ trợ làm dịu các triệu chúng.
Kháng sinh đường uống được dùng cho những trường hợp nhẹ và không biến chứng. Ở những trường hợp phức tạp, kháng sinh được dùng bằng cách tiêm truyền qua tĩnh mạch.
2. Thay đổi chế độ ăn
Bệnh nhân được hướng dẫn một chế độ ăn lỏng trong vài ngày hoặc cho đến khi ruột của bạn khỏe lại. Khi những triệu chứng đã thuyên giảm, người bệnh có thể dần bổ sung thức ăn đặc và các thực phẩm dinh dưỡng vào chế độ ăn uống.
3. Đặt ống dẫn lưu áp xe bụng
Nếu áp xe đã hình thành, người bệnh sẽ được đặt ống dẫn lưu áp xe bụng. Phương pháp này giúp dẫn lưu mủ, tránh viêm nhiễm thêm nghiêm trọng.
4. Phẫu thuật
Trong điều trị viêm túi thừa đại tràng phức tạp, phẫu thuật sẽ được chỉ định khi:
- Có biến chứng, chẳng hạn như thủng trong thành ruột, áp xe ruột, tắc nghẽn hoặc chít hẹp, có lỗ rò, viêm phúc mạc
- Tiếp tục chảy máu trực tràng (chảy máu túi thừa)
- Bệnh viêm túi thừa đại tràng nghiêm trọng, không đáp ứng với những phương pháp điều trị khác
- Có hệ miễn dịch suy yếu
- Có nhiều đợt viêm túi thừa không biến chứng.
Các lựa chọn phẫu thuật:
- Cắt bỏ một phần đại tràng: Bác sĩ tiến hành cắt bỏ đoạn đại tràng bị bệnh. Sau đó nối những đoạn khỏe mạnh với nhau. Điều này giúp đại tràng hoạt động bình thường và người bệnh có thể đi tiêu tự nhiên.
- Phẫu thuật mở thông ruột kết và tạo hậu môn nhân tạo: Nếu viêm xảy ra ở nhiều vị trí, không thể nối những phần khỏe mạnh của đại tràng và trực tàng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật mở thông ruột kết. Phương pháp này bao gồm việc tạo một lỗ mở trong thành bụng và nối với phần khỏe mạnh của đại tràng. Khi tổn thương đã lành và viêm giảm bớt, bác sĩ tiến hành đảo ngược thủ thuật mở thông ruột kết, cuối cùng nối lại ruột.
Sau khi phẫu thuật, người bệnh sẽ được hướng dẫn dùng thuốc, chăm sóc vết thương và theo dõi tình trạng sức khỏe thường xuyên.
Khi viêm túi thừa đại tràng đã khỏi, người bệnh được yêu cầu nội soi đại tràng sau 6 tuần. Một số bệnh nhân được đề nghị phẫu thuật để ngăn viêm tái phát trong tương lai. Điều này cần dựa vào nguy cơ tái phát và những biến chứng có thể xảy ra.
Phòng ngừa
Để ngăn ngừa viêm túi thừa đại tràng, hãy áp dụng một số biện pháp dưới đây:
- Ăn nhiều chất xơ giúp chất thải được làm mềm và di chuyển nhanh hơn khi qua ruột kết. Điều này giúp giảm nguy cơ viêm túi thừa. Những loại thực phẩm lành mạnh và giàu chất xơ gồm ngũ cốc nguyên hạt, rau quả tươi và trái cây.
- Uống nhiều nước. Chế độ ăn uống nhiều chất xơ sẽ hấp thụ nhiều nước hơn. Do đó người bệnh cần tăng lượng nước uống để phân luôn mềm và di chuyển dễ dàng hơn.
- Tránh hút thuốc lá.
- Duy trì cân nặng hợp lý và khỏe mạnh.
- Không lạm dụng thuốc điều trị. Nếu phải dùng thuốc kéo dài, cần tham khảo ý kiến bác sĩ, tuân thủ liều dùng do bác sĩ chỉ định.
- Luyện tập thể dục thể thao đều đặn, ít nhất 30 phút/ ngày, hầu hết các ngày trong tuần. Điều này giúp giảm áp lực bên trong ruột kết, thúc đẩy chức năng ruột bình thường.
Những câu hỏi quan trọng khi gặp bác sĩ
1. Có bao nhiêu túi thừa trong đại tràng của tôi?
2. Phác đồ điều trị của tôi như thế nào?
3. Phương pháp tốt nhất được đề nghị khi điều trị viêm túi thừa đại tràng?
4. Lựa chọn phẫu thuật nào được yêu? Lợi ích và rủi ro?
5. Cách để ngăn ngừa viêm túi thừa đại tràng tái phát?
6. Tôi có cần thay đổi chế độ ăn uống không?
7. Những điều gì cần tránh trong quá trình điều trị?
Viêm túi thừa đại tràng là một tình trạng phổ biến. Bệnh thường được điều tri bằng thuốc và thay đổi chế độ ăn. Tuy nhiên phẫu thuật có thể cần thiết nếu viêm gây biến chứng. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn điều trị hiệu quả nhất.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!