Đau Lưng Sau Khi Gây Tê Tuỷ Sống và Giải Pháp Khắc Phục

Đau lưng sau khi gây tê tủy sống thường xảy ra ở chị em phụ nữ sinh sau mổ hoặc sau phẫu thuật sửa chữa xương khớp. Để điều trị, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc.

Tìm hiểu về gây tê tủy sống

Trong chuyên ngành Gây mê hồi sức, gây tê tủy sống (hay còn được gọi là gây tê màng nhện) là một loại kỹ thuật có khả năng làm tê liệt từ vùng rốn, hông dưới cho đến bàn chân trong lúc phẫu thuật.

Việc gây tê tủy sống được thực hiện bằng cách tiêm thuốc tê vào vùng khoang dưới nhện tại thắt lưng, khi bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo. Có thể kết hợp dùng thêm thuốc gây tê toàn thân hoặc thuốc an thần để đạt hiệu quả tốt hơn.

Sau khi thực hiện, dịch não tủy sẽ hòa lẫn cùng với thuốc tê, ức chế hoạt động dẫn truyền tín hiệu của các dây thần kinh, gây tê liệt và mất cảm giác tạm thời trong một khoảng thời gian nhất định. 

Những trường hợp được chỉ định gây tê tủy sống gồm:

• Phẫu thuật tại đường tiết niệu như phẫu thuật bàng quang, niệu quản, thận, bộ phận sinh dục…;
• Phẫu thuật sản phụ khoa như sinh mổ lấy thai, cắt bỏ tử cung, buồng trứng, điều trị sa tử cung…; 
• Phẫu thuật vùng bụng dưới như trĩ, dò hậu môn, phẫu thuật vùng chậu, loại bỏ polyp trực tràng, ruột thừa…; 
• Phẫu thuật cột sống, cột sống thắt lưng, chỉnh sửa thoát vị bẹn, chỉnh hình bàn chân và các bệnh xương khớp khác;
• Phẫu thuật cho những người có tiền sử mắc bệnh về đường hô hấp, tiểu đường, hen suyễn, polyp trực tràng…;
• Phẫu thuật bụng ở tầng trên như loại bỏ, cắt mổ túi mật; 

Gây tê tủy sống là kỹ thuật vô cảm đem lại hiệu quả cao trong việc giảm đau nhức trong quá trình phẫu thuật, giúp người bệnh luôn tỉnh táo, hạn chế các biến chứng của gây mê và tiết kiệm chi phí, rẻ hơn so với gây tê toàn thân. 

Tuy nhiên để đạt được kết quả như mong muốn và hạn chế biến chứng, đòi hỏi người thực hiện gây tê phải là người có tay nghề chuyên môn cao, nắm vững các nguyên tắc, kỹ thuật quan trọng. Đồng thời, bản thân người bệnh cũng cần có sự hợp tác phối hợp trong quá trình thực hiện để đạt hiệu quả cao. 

Vì sao gây tê tủy sống dẫn đến đau lưng? 

Đau lưng sau khi gây tê tủy sống là một trong những tác dụng phụ phổ biến. Nhiều người nghĩ rằng do việc gây tê được thực hiện bằng cách dùng kim tiêm để bơm thuốc tê vào tủy sống khiến cột sống bị tác động, tổn thương và gây đau nhức.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết đây là lý giải không đúng vì đường kính của kim tiêm được dùng trong gây tê tủy sống rất nhỏ, không đủ gây ra đau lưng. 

Trên thực tế, đau lưng sau khi gây tê tủy sống xảy ra do các nguyên nhân sau: 

• Làm tổn thương dây chằng vùng thắt lưng trong quá trình thực hiện; 
• Đau lưng nhiều hơn ở những người hoạt động sai tư thế, làm việc nặng nhọc hoặc mắc các bệnh về xương cơ, khớp như cột sống, dây chằng, đĩa đệm… 
• Gây tê cột sống còn làm tăng nặng tình trạng đau lưng đối với những trường hợp có sẵn các chấn thương hoặc tiền sử bệnh về viêm xương khớp, gù, vẹo cột sống, thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm… 
• Gây tê tủy sống để mổ lấy thai cũng có thể làm tăng nặng triệu chứng đau lưng trong thai kỳ do hoạt động hoặc nằm sai tư thế…

Ngoài đau lưng là biến chứng thường gặp, sau khi gây tê tủy sống người bệnh cũng có thể gặp phải một vài tác dụng phụ khác như:

• Đau đầu: Do dịch não tủy bị rò rỉ thông qua các lỗ thủng màng cứng, tăng áp lực não tủy, giảm chức năng dây thần kinh cảm giác. Bệnh nhân những cơn đau đầu, đau quanh trán, mắt hoặc đáy hộp sọ, thậm chí lan xuống cổ. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột, đau nhói từng cơn, chỉ kéo dài vài ngày sau khi gây tê và biến mất sau đó. 
• Buồn nôn, nôn ói: Xảy ra ngay sau khi tiêm thuốc tê vào trong cột sống.
• Ngứa ngáy: Chủ yếu do tác dụng phụ của thuốc giảm đau. Đây là hiện tượng phổ biến và thường chỉ kéo dài từ  1 – 2 ngày sẽ tự biến mất. 
• Run: Hiện tượng run sau khi gây tê tủy sống là phản ứng rất hay xảy ra do ảnh hưởng của thuốc. Ngoài ra, do nhiệt độ trong phòng phẫu thuật thường thấp để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng càng khiến người bệnh mất nhiệt, run nhiều hơn. Tuy nhiên đây là hiện tượng bình thường và sẽ biến mất vài giờ sau đó. 
• Khó thở, tê bì, yếu cơ: Đây là những dấu hiệu của suy hô hấp và tuần hoàn mức độ nhẹ. Các tác dụng phụ này thường xảy ra khi thuốc gây tê di chuyển trong tủy sống cao quá mức so với dự định khiến cột sống bị kích thích đột ngột. Nhóm các triệu chứng này thường xảy ra do ở những người có tiền sử dị ứng với thuốc tê, thuốc gây mê, bệnh nhân béo phì, thấp lùn… 
• Nhiễm trùng: Đây là biến chứng rất dễ xảy ra vì cơ bản khi có bất kỳ hành động đưa các vật bên ngoài vào trong cơ thể đều sẽ làm phá vỡ hàng rào da bao bọc bảo vệ, gây ra viêm nhiễm. Tuy nhiên, chỉ cần tuân thủ nguyên tắc vô trùng trong phòng mổ thì biến chứng này hoàn toàn có thể được kiểm soát. 
• Bí tiểu: Sau khi tiêm thuốc tê vào tủy sống vô tình làm ức chế hoạt động của hệ thống thần kinh kiểm soát việc tiểu tiện và gây ra tình trạng bí tiểu vài ngày sau đó. 

Phương pháp xử lý đau lưng sau khi gây tê tủy sống

Đau lưng sau khi gây tê tủy sống có rất nhiều nguyên nhân gây ra, ngoài các vấn đề về bệnh lý xương khớp hoặc mổ lấy thai thì việc đâm kim vào da thịt để gây tê thì chắc chắn ai cũng phải bị đau nhức, nhưng đau nhiều hay đau ít còn tùy theo cảm nhận của từng người. 

Hầu hết những trường hợp bị đau lưng sau khi gây tê tủy sống đều không quá nguy hiểm và hoàn toàn có thể được kiểm soát bằng các biện pháp sau:

1. Giảm đau lưng tại nhà

Để hạn chế và làm giảm cơn đau lưng sau khi thực hiện gây tê tủy sống, người bệnh cần tuân thủ những lưu ý, căn dặn của bác sĩ trước và sau khi phẫu thuật:

Trước khi gây tê tủy sống

Bác sĩ sẽ trao đổi kỹ lưỡng với bệnh nhân và căn dặn một số vấn đề sau:

• Tạm dừng sử dụng các loại thuốc đặc trị bệnh, thuốc giảm đau hoặc bất kỳ hoạt chất nào có khả năng làm loãng máu; 
• Tuyệt đối không sử hút thuốc lá ít nhất 6 tuần trước đó; 
• Trong vòng 24 giờ trước khi gây tê tủy sống không được sử dụng rượu bia vì sẽ khiến thuốc tê bị giảm tác dụng;
• Nhịn ăn trước khi phẫu thuật từ 6 – 8 tiếng để tránh tình trạng nôn mửa trong quá trình thực hiện; 

Tất cả những yêu cầu này đều nhằm mục đích giúp quá trình gây tê tủy sống và phẫu thuật diễn ra suôn sẻ, hạn chế tác dụng phụ và giảm mức độ đau lưng. 

Sau khi phẫu thuật

Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ phải ở lại bệnh viện để theo dõi trong thời gian ngắn. Lúc này, ngoài việc dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, hạn chế vận động mạnh, đi lại nhẹ nhàng, ăn uống đủ chất, tránh các chất kích thích… để phục hồi sức khỏe nhanh chóng

Người bệnh cũng có thể áp dụng một số mẹo giảm đau lưng tại nhà (nếu cần) trong trường hợp bị đau lưng sau gây tê tủy sống:

• Massage: Các động tác massage giảm đau lưng sẽ tác động tích cực đến vùng lưng đau nhức, tăng cường tuần hoàn máu đến khu vực này và giảm nhanh cơn đau nhức khó chịu. Việc massage thường xuyên còn giúp thư giãn tinh thần, giải phóng áp lực và giảm đi khả năng cảm thụ cơn đau một cách thái quá. 
• Chườm nóng: Nhiệt nóng có tác dụng làm giãn các cơ đốt sống, giải phóng áp lực chèn ép lên dây thần kinh và giảm đau lưng hiệu quả. Mẹo này đem lại hiệu quả giảm đau lưng tạm thời, không có khả năng điều trị dứt điểm cơn đau. 
• Vận động đúng cách giúp giảm đau lưng: Tập thể dục nhẹ nhàng, phù hợp là cách tốt nhất giúp giảm đau lưng. Đừng nghỉ rằng vì đau lưng nên không được hoạt động, đây là suy nghĩ hết sức sai lầm, ngược lại bạn càng phải vận động nhẹ nhàng với các bộ môn phù hợp như đi bộ, thiền, bài tập yoga chữa đau lưng… để đạt hiệu quả giảm đau tốt hơn. Đồng thời, tập thể dục còn giúp thư giãn cơ thể, tăng cường sức mạnh xương khớp, tăng sức khỏe tim mạch, nâng cao sức đề kháng chống lại bệnh tật… 
• Các loại thuốc Nam giảm đau lưng: Bạn có thể sử dụng các loại thảo dược như rễ cây đinh lăng, cây xấu hổ, rượu chuối hột… để cải thiện cơn đau, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.  
• Một số biện pháp khác: Để cải thiện cơn đau lưng sau khi gây tê tủy sống, bạn cũng có thể thực hiện nhiều giải pháp khác như sử dụng tinh dầu thảo dược có tác dụng cải thiện cơn đau, bấm huyệt, châm cứu, giảm cân… 

ĐỪNG BỎ LỠ: 10 Cách Chữa Đau Lưng Tại Nhà Luôn Được Áp Dụng

2. Can thiệp y tế

Các biện pháp can thiệp y tế điều trị chuyên sâu thường được chỉ định áp dụng đối với những người bị đau lưng sau gây tê tủy sống do có dấu hiệu của các bệnh lý vùng cột sống như:

• Dùng thuốc giảm đau kết hợp thực hiện các bài tập, động tác vật lý trị liệu giúp hỗ trợ giảm đau nhức, phục hồi khả năng vận động và tăng cường sức mạnh cơ bắp, cơ, khớp cột sống; 
• Ngoài các bài tập, bác sĩ cũng có thể chỉ định cho bệnh nhân thực hiện một số kỹ thuật vật lý trị liệu bằng máy móc như điện trị liệu, sóng xung kích, tia laser… để tăng hiệu quả giảm đau, đẩy nhanh quá trình phục hồi chức năng cột sống lưng, duy trì cử động trong sinh hoạt hàng ngày; 
• Một vài trường hợp á dụng thực hiện kỹ thuật tiêm huyết tương giàu tiểu cầu tự thân PRP trực tiếp vào các vị trí dây chằng bị tổn thương nhằm hỗ trợ cơ chế tự phục hồi; 

Ngoài ra, ngay từ bước gây tê tủy sống bác sĩ phải đảm bảo thực hiện đúng kỹ thuật, sử dụng máy siêu âm thần kinh cơ bắp, xương khớp và dây chằng để xác định chính xác vị trí cho mũi tiêm. Bước này cực kỳ quan trọng không chỉ giúp đảm bảo gây tê đúng vị trí, an toàn cho sức khỏe mà còn giảm mức độ đau lưng khó chịu. 

Biện pháp phòng ngừa đau lưng sau khi gây tê tủy sống

Để phòng ngừa hoặc hạn chế thấp nhất mức độ đau lưng sau khi gây tê tủy sống, bản thân người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau: 

• Trong quá trình thực hiện gây tê, nếu có cảm giác đau nhức, khó chịu ở bất kỳ vị trí nào hãy thông báo ngay cho bác sĩ để được kiểm tra và điều chỉnh lại các thiết bị, đường ống dẫn truyền, lượng thuốc tê… 
• Chủ động phối hợp tốt với bác sĩ trong lúc tiêm thuốc gây tê vào tủy sống bằng cách nằm im, tuyệt đối không được di chuyển vì có thể làm dịch mũi tiêm, có thể gây rò rỉ dịch não cùng nhiều tác dụng phụ khó chịu khác, trong đó có tình trạng đau lưng. 
• Sau khi kết thúc quá trình phẫu thuật thông qua gây tê tủy sống, người bệnh cần phải nằm nghỉ ngơi trên giường và ăn uống đủ chất để nhanh chóng phục hồi sức khỏe. Ngoài ra, lưu ý tánh nhấc đầu khỏi giường vì sẽ làm lệch cột sống và tăng cường tập luyện vận động ở chất, duy trì hoạt động, tránh nguy cơ yếu chi, bại liệt. 
• Sau phẫu thuật có gây tê tủy sống, nếu xảy ra bất kỳ triệu chứng bất thường nào như sưng phù, tê mỏi, đau đầu dữ dội, yếu cơ chân tay, tiểu tiện khó… tốt nhất nên nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám và có hướng điều trị càng sớm càng tốt. 
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết giúp giảm đau lưng, tăng cường sức khỏe xương khớp, cột sống và tốt cho sức khỏe tổng thể. 
• Tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê, rượu bia, thuốc lá… Vì các chất này rất độc hại, chúng tích tụ trong cơ thể và phát sinh các phản ứng khó lường gây ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Tình trạng đau lưng sau khi gây tê tủy sống xảy ra do nhiều nguyên nhân nhưng hầu hết các trường hợp đều có thể khắc phục. Chính vì thế bạn không cần quá lo lắng, hãy thông báo ngay với bác sĩ khi có bất thường.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

• Ngồi Xuống Đứng Lên Bị Đau Lưng Là Dấu Hiệu Bệnh Gì?
• 10 Bài Tập Giảm Đau Lưng Nhanh, Dễ Tập Tại Nhà