Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Nam khoa Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Tinh trùng yếu là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh ở nam giới. Do đó để sớm phát hiện bệnh cũng như ngăn ngừa rủi ro xảy ra, các đáng mày râu nên sớm tìm ra nguyên nhân, cách chữa trị kịp thời.

Tinh trùng yếu là gì?

Thống kê của WHO (tổ chức Y tế thế giới) tỉ lệ vô sinh hiếm muộn ở nam giới ngày càng gia tăng. Tại Việt Nam có khoảng 40% nam giới khó có con sau 1 lập gia đình, quan hệ tình dục. Một trong những yếu tố chính dẫn đến tình trạng này được chuyên gia xác định là liên quan đến tinh trùng. Khi tinh trùng càng yếu tỉ lệ thụ thai thành công càng giảm.

Hiện tượng tình trùng suy yếu, giảm chất lượng ngày càng phổ biến

Tinh trùng là tế bào sinh sản nằm trong tinh hoàn, được sản xuất từ ống sinh tinh. Bình thường ở nam giới khỏe mạnh trong 1 phút sẽ sinh được 72.00 tinh trùng và khoảng 100 triệu con/ngày. Trong một lần phóng tinh sẽ có khoảng 2 – 5ml tinh dịch (trong đó 60 – 80 triệu tinh trùng/ml được giải thoát). Chúng tồn tại ngoài cơ thể từ 30 – 60 phút. Khi vào âm đạo, những tinh trùng khỏe mạnh mới có thể tồn tại, di chuyển vào sâu bên trong để gặp trứng, thụ thai.

Tinh trùng yếu là tình trạng số lượng, chất lượng, khả năng di chuyển, độ hóa lỏng, tỉ lệ dị dạng của tinh trùng không đạt yêu cầu. Khiến trứng khó có thể sống sót để bơi đến gặp trứng. Cụ thể:

Số lượng tinh trùng ít, mỗi lần xuất tinh chỉ khoảng 2ml là tối đa, mật độ tinh trùng cũng ít hơn 20 triệu/ml.
Tinh trùng vận động kém trong đó tinh trùng bất động chiếm > 25%, khả năng di chuyển thấp hơn 50% sau 1 tiếng.
Số tinh trùng bị dị dạng chiếm > 70% gồm tinh trùng nhiều đuôi, mất đầu, đuôi cong…
Độ hóa lỏng của tinh trùng thấp sau 15 – 30 phút không thể hóa lỏng như bình thường.

Nhận biết tinh trùng yếu bằng cách nào? Các dấu hiệu tinh trùng yếu thường gặp

Để biết bản thân có bị tinh trùng yếu hay không các đấng mày râu có thể nhận biết bằng mắt thường với các biểu hiện sau:

Tinh dịch loãng, ít

Tinh trùng khỏe mạnh thường sệt, không bị vón cục hay lỏng. Biểu hiện là tinh dịch loãng giống nước vo gạo, không có độ dính, nhớt như vốn có.

Tinh trùng không thể hóa lỏng được

Thường sau 15 – 30 phút tinh dịch sẽ hóa lỏng không bị đông đặc, vón cục. Tuy nhiên khi tinh trùng yếu điều này không xảy ra

Điều này khiến tinh trùng khó giải thoát để di chuyển sâu vào trong gặp trứng.

Tinh dịch vón cục

Biểu hiện tinh trùng yếu tiếp theo mà nhiều nam giới gặp phải đó chính là hiện tượng vón cục tinh dịch với những hạt trắng nhỏ có cặn trắng giống hạt cơm, khi bóp ra mịn, bột.

Tình trạng tinh dịch bị vón cục - dấu hiệu bệnh yếu tinh trùng — Tình trạng tinh dịch bị vón cục – dấu hiệu bệnh yếu tinh trùng

Tinh dịch có mùi, màu bất thường

Điều này có thể dễ dàng quan sát và cảm nhận được. Bởi tinh trùng khỏe mạnh không hôi mà hơi tanh có màu trắng. Còn khi tinh trùng yếu, chết sẽ khiến màu sắc tinh trùng biến đổi với các màu sắc như:

Màu vàng: Việc xuất ra tinh dịch màu vàng sẽ là bình thường nếu đã lâu nam giới không quan hệ, nên khi phóng tinh sẽ thấy ngả vàng. Thế nhưng cánh mày râu nếu “làm tình” thường xuyên, đều đặn mà xuất hiện tinh dịch vàng cần phải lưu ý bởi rất có thể đây là biểu hiện của bệnh viêm tuyến tiền liệt, viêm đường tiết niệu, viêm mào tinh hoàn…
Tinh dịch màu vàng xanh hoặc xanh: Nếu xuất hiện tình trạng này kèm đau sưng tại tinh hoàn nam giới cần thăm khám đây vừa là dấu hiệu cho thấy tinh trùng yếu vừa cảnh báo căn bệnh viêm niệu đạo hay bệnh lậu.
Tinh dịch màu nâu: Hiện tượng này xảy ra khi tinh dịch bị lẫn máu kèm theo các biểu hiện đau bụng, đau tức tinh hoàn, dương vật cho thấy dương vật bị tổn thương, gặp vấn đề về đường niệu đạo.

Nguyên nhân tinh trùng yếu

Bởi chúng được tạo ra bởi nhiều cơ quan trong cơ thể khi bộ phận này gặp vấn đều đều ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng tinh trùng. Dưới đây là một số tác nhân gây bệnh được bác sĩ chỉ ra:

Do căng thẳng mệt mỏi

Thường xuyên căng thẳng, bị áp lực trong công việc, cuộc sống sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể cũng như quá trình sản xuất hormone có lợi cho việc sinh tinh. Khi lượng hormone bị thiếu hụt số lượng tinh trùng ít, không được khỏe.

Do quan hệ tình dục thiếu điều độ

Việc quan hệ quá ít hoặc quá nhiều đều ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng. Bởi khi đó khả năng xuất tinh khó khăn hơn. Cụ thể quan hệ quá nhiều dẫn đến độ nhạy cảm của dương vật giảm, khó xuất tinh theo mong muốn, trong khi đó nếu xuất tinh quá ít, cậu nhỏ và cơ quan sinh dục chưa quen nên dẫn đến tinh trùng bị yếu.

Đời sống sinh hoạt không lành mạnh

Nguyên nhân hàng đầu gây tinh trùng yếu và các bệnh về sinh lý nam đó chính là đời sống hàng ngày thiếu khoa học của đông đảo nam giới hiện nay nhất là giới trẻ. Những thói quen phải kể đến như nghiện thủ dâm, xem video, phim sex, thường xuyên thức khuya, sử dụng thuốc lá và các chất kích thích.

Nghiện thủ dâm là một trong những tác nhân khiến tinh trùng bị yếu

Do làm việc, vận động quá sức

Di chuyển thường xuyên, tập luyện thể dục thể thao lâu ở phần dược có thể khiến vùng kín bị nóng lên từ đó ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, số lượng cũng giảm đi không ít. Bởi tinh trùng hoạt động tốt nhất khi nhiệt độ cơ thể ở điều kiện lý tưởng.

Mắc các bệnh lý tại cơ quan sinh dục

Nam giới mắc các bệnh xã hội, viêm nhiễm tại cơ quan sinh dục như viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, bệnh lậu, HIV… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tình dục, quá trình sản sinh tinh trùng.

Tinh trùng yếu do chế độ dinh dưỡng

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh tinh chính vì vậy khi ăn uống thiếu khoa học, cơ thể bị thiếu hụt dinh dưỡng, sẽ ảnh hưởng đến tinh trùng. Bên cạnh đó các đấng mày râu thường xuyên ăn đồ chế biến sẵn, sử dụng rượu bia, nước có ga cũng ảnh hưởng đến quá trình tinh trùng đi gặp trứng.

Tác nhân từ môi trường

Nam giới làm việc trong môi trường hóa chất công nghiệp với thuốc trừ sâu, vật liệu sơn, hay phơi nhiễm kim loại nặng, tia xạ… khiến tinh trùng yếu và nguy cơ vô sinh cao.

Sử dụng thiết bị điện tử thường xuyên

Nhiệt và bức xạ từ điện thoại, máy tính có thể khiến khả năng vận động của tinh trùng suy giảm. Do đó việc để điện thoại ở túi, đặt laptop, ipad ở đùi bụng… đều không tốt.

Mặc đồ quá chật

Mặc quần quá chật gây bức bí, máu khó lưu thông, khiến tinh hoàn bị nóng. Điều này cũng là yếu tố khiến số lượng, chất lượng tinh trùng đi xuống.

Chẩn đoán tinh trùng yếu

Khi nghi ngờ, có dấu hiệu cho thấy tinh trùng yếu nam giới nên đến cơ sở chuyên khoa để thăm khám. Để chẩn đoán bệnh chính xác bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, thực hiện tinh dịch đồ, xét nghiệm. Cụ thể

Khám lâm sàng: Chủ yếu là hỏi bệnh nhân về các dấu hiệu gặp phải, cũng như thói quen sinh hoạt, các yếu tố có liên quan đến nguyên nhân gây bệnh để xác định bước đầu.

Kiểm tra xét nghiệm tinh dịch đồ giúp xác định tinh trùng yếu ở mức độ nào

Làm tinh dịch đồ

Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân lấy tinh dich ra hộp đựng rồi mang đi phân tích để thấy số lượng cũng như khả năng sống, tính di động của tinh trùng. Một số yêu cầu bắt buộc khi thực hiện phương pháp chẩn đoán này gồm:

Kiêng xuất tinh từ 2 đến tối đa 11 ngày trước khi lấy mẫu.
Cần xuất hết tinh dịch ra hộp đựng để kiểm tra.
Không dùng chất bôi trơn để kích thích xuất tinh bởi có thể ảnh hưởng đến tinh trùng.

Xét nghiệm khác

Ngoài làm tinh dịch đồ bác sĩ có thể chỉ định các đấng mày râu thực hiện một số xét nghiệm, phân tích khác như: Siêu âm tinh hoàn, siêu âm tuyến tiền liệt, xét nghiệm nước tiểu, phân tích gen, định lượng hormon tuyến yên hay sinh thiết tinh hoàn…

Tinh trùng yếu ảnh hưởng như thế nào đến nam giới?

Tinh trùng không đảm bảo gây ra những tác động xấu đến tinh thần, sức khỏe sinh sản của các đấng mày râu đồng thời gây ra những mâu thuẫn trong gia đình, dễ gây rạn nứt tình cảm.

Vấn đề sinh con: Khi tinh trùng không đáp ứng cả về số lượng, chất lượng khiến việc di chuyển đến gặp trứng ít và gần như không thể sống sót để gặp trứng. Chính vì vậy mà khả năng thụ thai giảm, dễ hiếm muộn thậm chí là vô sinh.
Về tâm lý: Bởi tinh trùng không đảm bảo, chậm trễ trong việc sinh con, khi biết là do bản thân mình nam giới sẽ tự ti, trách bản thân, cáu gắt hay né tránh việc quan hệ…
Ảnh hưởng đến quan hệ của các cặp vợ chồng: Đây là điều khó tránh khỏi nếu cả 2 không biết chia sẻ, cảm thông cho đối phương. Những cuộc cãi vã, mâu thuẫn sẽ ngày càng lớn dần khi khó có con cộng thêm nhu cầu sinh lý.

Tinh trùng yếu có chữa được không? Có con tự nhiên không?

Theo các chuyên gia nam học, hiện tượng tinh trùng suy yếu về số lượng, chất lượng có thể giải quyết nếu cánh màu râu thay đổi lối sống sinh hoạt phù hợp cũng như điều trị bài bản theo chỉ dẫn của bác sĩ. Càng sớm phát hiện và tìm đến cơ sở chuyên khoa uy tín để khám, chữa bệnh sẽ giúp quá trình điều trị dễ dàng, khắc phục triệt để bệnh. Nếu để dai dẳng nhiều năm, tự chữa có thể khiến bệnh chuyển biến nặng khó khỏi thậm chí biến chứng sang các bệnh lý nam khoa nguy hiểm khác.

Ảnh hưởng của tinh trùng đến sức khỏe sinh sản nam giới

Xuất tinh sớm có con tự nhiên không? Giải đáp câu hỏi này lương y Đỗ Minh Tuấn – GĐ chuyên môn nhà thuốc nam gia truyền Đỗ Minh Đường cho hay: “Để gặp được trứng tinh trùng phải trải qua quãng đường khá dài, chỉ những tinh trùng thực sự khỏe mạnh mới có thể sống sót. Chính vì vậy khi tinh trùng yếu, cơ hội có con tự nhiên sẽ giảm. Nhưng không vì vậy mà nam giới bị vô sinh hoàn toàn chỉ là tỉ lệ thụ thai thành công sẽ ít hơn những nam giới có sức khỏe bình thường.”

Nam giới bị tinh trùng yếu phải làm sao? Cách chữa bệnh an toàn, dứt điểm

Rất nhiều cánh mày râu khi thấy những dấu hiệu bất thường về tinh trùng, sinh lý nhưng phần vì chủ quan, ngại không thăm khám. Chính điều này gây ra hậu quả nặng nề là hiếm muộn, vô sinh. Do đó điều cần thiết khi thấy nghi ngờ mắc bệnh đó là thăm khám, chữa trị theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa. Dưới đây là các biện pháp khắc phục tình trạng tinh trùng yếu phổ biến nhất hiện nay.

Các mẹo trị bệnh tại nhà

Đối với những trường hợp mới phát hiện ra bệnh, còn ở mức độ nhẹ các đấng mày râu có thể áp dụng mẹo được lưu truyền trong dân gian để cải thiện. Mặc dù không thể điều trị tận gốc rễ song nhiều nam giới thực hiện và thấy hiệu quả tốt. Các mẹo bạn có thể áp dụng gồm:

Mật ong, trứng gà: Bạn cần dùng 2 quả trứng gà ta sạch, 2 thìa mật ong rừng nguyên chất. Bắt đầu với trứng gà tách vỏ cho lòng đỏ và lòng trắng vào bát đánh bông đều như kem sau đó thêm mật ong vào đánh cho hỗn hợp đồng nhất. Dùng ăn mỗi ngày.
Vừng đen: Vừng mua về đem rang thơm rồi tán thành bột mịn cho vào hộp có nắp kín bảo quản. Mỗi lần lấy 2 thìa bột vừng đen hòa với sữa tươi uống.
Sâm maca: Sâm mua về đem rửa sạch, thái mỏng rồi phơi khô, đem nghiền thành bột mịn. Khi sử dụng lấy khoảng 2 – 5gr bột pha với nước sôi đợi tan uống trong ngày.

Thuốc tây y

Dùng tân dược để trị bệnh được xem là phương pháp phổ biến nhất. Tùy vào mức độ, cùng bệnh lý đi kèm khác (nếu có) bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị tinh trùng yếu phù hợp. Ưu điểm của thuốc tây là tác dụng nhanh trong việc kiểm soát triệu chứng bệnh tuy nhiên nếu dùng không đúng có thể dẫn đến mối nguy hại ảnh hưởng đến sức khỏe. vậy tinh trùng yếu uống thuốc gì?

Thuốc tăng cường nội tiết: Trường hợp bị yếu tinh trùng do mất cân bằng hormone các loại thuốc như Bromocriptine, Gonadotropin, các loại thuốc tăng cường testosterone…
Thuốc kháng sinh: Dùng cho nam giới bị viêm nhiễm tại dương vật, viêm túi tinh, viêm tuyến tiền liệt…

Thuốc tân dược chỉ có tác dụng tạm thời không dứt điểm bệnh

Thuốc đông y trị tinh trùng yếu

Phương pháp này sẽ không điều trị theo triệu chứng mà chú trọng vào việc loại bỏ tác nhân gây bệnh từ bên trong, bổ thận sinh tinh, cố tinh giúp phục hồi triệt để ngừa tái phát. Tuy nhiên áp dụng phương pháp này để đạt hiệu quả triệt để cần sử dụng thuốc ít nhất 2 tháng. Sau đây là một số thuốc đông y thường dùng:

Bài thuốc cho thể thận âm khuy hư: Sử dụng các thảo dược như thục địa, ngũ vị tử, bạch linh, xa tiền tử, kỷ tử, hoài sơn, thỏ ty tử, cam thảo, phúc bồn tử, sơn thù. Dược liệu đem rửa rồi cho vào ấm sắc với lượng nước xâm xấp sắc còn 1/2 nước đổ ra uống. ngày 2 – 3 lần.
Bài thuốc cho thể thấp nhiệt hạ chú: Gồm có xa tiền tử, long đởm thảo, hoàng cầm, hoàng bá, đương quy, trạch tả, sinh địa, bạch linh, tỳ giải, đan bì, thông thảo, ý dĩ kết hợp chi tử liều lượng do lương y gia giảm. Thang thuốc được cắt về bạn mở gói thuốc cho tất cả vào ấm thêm nước vào sắc trong khoảng 1 giờ.
Bài thuốc thể khí huyết khuy hư: Chứa các thành phần như cam thảo, bạch linh, đẳng sâm, tử hà sa, đương quy, thỏ ty tử, bạch thược, bạch truật, hoàng tinh… Cho thuốc vào ấm sắc với 5 bát con nước đến khi còn 1/2 lượng nước đổ ra uống chia làm 3 lần uống/ngày/thang.

Tinh trùng yếu nên ăn gì, không nên ăn gì?

Bởi dinh dưỡng có ảnh hưởng đến tinh trùng do đó các đấng mày râu cần biết nên ăn uống gì tốt và nên kiêng gì để hỗ trợ quá trình điều trị cũng như phòng ngừa bệnh nặng hơn.

Thực phẩm nên ăn

Nhóm thực phẩm giàu kẽm và selen gồm các thực phẩm như hàu, tôm, thịt đỏ, cua, cá biển, một số loại hạt.
Thực phẩm giàu axit béo, axit folic như cá cơm, cá hồi, chuối, đậu đen…
Rau của quả giàu vitamin, chất chống oxy hóa như cam, ớt chuông, bắp cải, bơ…
Thực phẩm có nhiều lycopene như ổi, cà rốt, xoài, dưa hấu…
Thực phẩm chứa L-Arginine trong sữa, sản phẩm từ sữa, thịt đỏ…

Thực phẩm không tốt với nam giới bị tinh trùng yếu

Chất béo bão hòa ở nội tạng động vật, mỡ động vật, đồ chiên xào…
Đồ đóng hộp, chế biến sẵn, nướng như xúc xích, dưa cà muối, đồ khô…
Thức uống không tốt như rượu bia, nước có ga, cà phê…

Biện pháp phòng tránh tinh trùng yếu

Muốn tinh trùng khỏe mạnh, chức năng sinh lý nam ổn định, các đấng mày râu cần tránh xa các tác nhân ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng tinh trùng, tinh dịch. Dưới đây là những lời khuyên, cách phòng ngừa được các chuyên gia gợi ý:

Giảm căng thẳng cho bản thân bằng cách điều phối lại lượng công việc cũng như cách hành xử trong các mối quan hệ gia đình nhằm tránh áp lực, cãi vã gây ức chế, stress…
Tránh các chất kích thích gây hại như hút thuốc lá, sử dụng đồ uốn có cồn, đồ ngọt
Phòng ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục bằng cách sử dụng bao cao su mỗi lần quan hệ cũng như sống thủy chung không “làm tình” với nhiều người khác.
Giảm thiểu tối đa việc tiếp xúc với hóa chất độc hại. Trong trường hợp bắt buộc phải làm việc phái mạnh nên sử dụng triệt để các thiết bị bảo hộ.
Mặc quần áo rộng rãi, chất liệu thấm hút mồ hôi tốt, mát đặc biệt là quần lót.
Tránh để điện thoại ở túi quần hay để laptop gần dương vật khi làm việc, giải trí.
Duy trì cân nặng hợp lý, với quý ông bị thừa cân nên tham khảo chuyên gia để xây dựng lại chế độ dinh dưỡng, thực hiện biện pháp giảm cân phù hợp.
Ăn uống lành mạnh, tăng cường rau xanh, chất chống oxy hóa, sản phẩm tốt cho sức khỏe sinh lý nam. Hạn chế tối đa việc sử dụng đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, cay nóng, thực phẩm làm từ đậu nành…
Tập luyện thể dục thể thao điều độ, không nên chơi những môn thể thao vận động quá sức. Mỗi ngày nam giới chỉ cần bỏ ra khoảng 30 phút để tập luyện là hợp lý.
Nên khám tại các cơ sở nam khoa ít nhất 1 lần/năm để sớm phát hiện ra mầm mống bệnh từ đó có cách xử lý phù hợp.

Tinh trùng yếu có thể dễ dàng khắc phục bằng việc thay đổi các thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng ở giai đoạn đầu. Càng để lâu sẽ càng tăng nguy cơ bị vô sinh, hiếm muộn. Do đó những người trẻ nếu thấy dấu hiệu bệnh và khó có con hãy đến ngay cơ sở chuyên khoa để được chẩn đoán, chữa trị sớm.