Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Thoát vị đĩa đệm Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Thoát vị đĩa đệm có di truyền không là câu hỏi thường được bệnh nhân đặt ra cho các bác sĩ. Đây là căn bệnh xương khớp mãn tính, đặc trưng với tình trạng thoát vị khối nhân nhầy và chèn ép dây thần kinh gây đau nhức.

Thoát vị đĩa đệm có di truyền không? Tại sao?

Thoát vị đĩa đệm là căn bệnh xương khớp mãn tính phổ biến trên toàn thế giới và cả ở Việt Nam. Bệnh xuất phát từ rất nhiều những nguyên nhân, yếu tố quen thuộc trong đời sống hàng ngày. Điển hình như quá trình lão hóa tự nhiên, sai tư thế, thừa cân béo phì, chấn thương, tai nạn, ăn uống thiếu chất…

Về vấn đề “Thoát vị đĩa đệm có di truyền không?”, chuyên gia cho biết thoát vị đĩa đệm có tính di truyền. Khi bố và mẹ có sự bất thường về cấu trúc cột sống, tổn thương đĩa đệm thì khi sinh con sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh.

Tuy nhiên, nguyên nhân này khá hiếm gặp, theo thống kê chỉ có khoảng 10% trường hợp mắc bệnh do nguyên nhân này, 10% khởi phát do cơ địa và 80% còn lại là do các yếu tố tiêu cực tác động từ bên ngoài.

Hướng điều trị thoát vị đĩa đệm do di truyền hiệu quả

Những người bị thoát vị đĩa đệm do di truyền hoặc có nguy cơ cao cần chú ý điều chỉnh lối sống sinh hoạt, ăn uống khoa học, vận động điều độ, thoải mái tinh thần và hạn chế sử dụng các chất kích thích. Có như vậy mới giúp giảm thiểu tối đa sự tiến triển tiêu cực của bệnh.

Để tầm soát phát hiện, chẩn đoán và điều trị thoát vị đĩa đệm do di truyền hoặc các nguyên nhân khác, bạn có thể tham khảo thực hiện phác đồ sau:

Biện pháp chẩn đoán

Bệnh thoát vị đĩa đệm được phát hiện thông qua đánh giá các triệu chứng lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh, thực hiện các bài test chức năng vận động và kết hợp một số phương pháp xét nghiệm hình ảnh sau:

Chụp X quang: Hình ảnh X quang cho phép quan sát cấu trúc cột sống theo nhiều góc độ, nhờ đó giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện sự bất thường về cấu trúc, vị trí tổn thương và đưa ra chẩn đoán về mức độ thoát vị đĩa đệm.
Chụp cộng hưởng từ MRI: Đây là phương pháp tân tiến được áp dụng phổ biến trong y học hiện đại. So với X quang, hình ảnh MRI cho phép quan sát hình ảnh cấu trúc cột sống rõ ràng hơn, đưa ra đánh giá chính xác về vị trí và mức độ tổn thương của đĩa đệm, cột sống.
Chụp cắt lớp vi tính CT Scan: Trường hợp thoát vị đĩa đệm nhưng không thể áp dụng chụp MRI được sẽ thay thế bằng phương pháp chụp CT scan. Phương pháp này thường kết hợp với chụp cản quang bao rễ để xác định chính xác vị trí và mức độ thoát vị đĩa đệm.

Phác đồ điều trị

Hầu hết các trường hợp bị thoát vị đĩa đệm đều được phát hiện khá muộn, do ở giai đoạn nặng các triệu chứng bệnh thường bộc phát nghiêm trọng và ồ ạt.

Nhưng với những người bị thoát vị đĩa đệm do di truyền hoàn toàn có thể chủ động tầm soát và phát hiện bệnh sớm, áp dụng phác đồ điều trị phù hợp để kiểm soát triệu chứng, ngăn chặn tiến triển và phòng ngừa biến chứng.

Hiện nay, phác đồ điều trị thoát vị đĩa đệm được chia làm 2 nhóm chính gồm: Điều trị bảo tồn và điều trị ngoại khoa.

1. Các phương pháp điều trị bảo tồn

Gồm các biện pháp điều trị nội khoa như dùng thuốc, vật lý trị liệu nhằm cải thiện triệu chứng và phục hồi chức năng vận động cho người bệnh.

# Dùng thuốc Tây

Dùng thuốc Tây chữa thoát vị đĩa đệm phương pháp điều trị được áp dụng hầu hết cho các trường hợp bệnh. Thuốc phát huy tác dụng nhanh chóng trong việc giảm đau nhức và các triệu chứng kèm theo một cách nhanh chóng. Một số loại thuốc thường dùng như:

Thuốc giảm đau không kê đơn như Paracetamol;
Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen, Diclofenac, Naproxen…;
Thuốc giảm đau gây nghiện Opioid;
Thuốc giãn cơ giảm tình trạng co cứng khớp đốt sống, tê bì tay chân;
Thuốc bổ thần kinh bổ sung vitamin nhóm B như B1, B6, B12…;

Lưu ý, tuy thuốc Tây đem lại hiệu quả nhanh chóng nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro tác dụng phụ. Do đó, người bệnh tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc, tăng liều lạm dụng trong thời gian dài để tránh gây hại cho cơ thể.

# Vật lý trị liệu

Đây là phương pháp luôn được chỉ định thực hiện song song với dùng thuốc Tây. Nhằm đạt kết quả điều trị bệnh tối ưu và rút ngắn thời gian phải dùng thuốc, giảm tác dụng phụ.

Một số liệu pháp vật lý trị liệu phục hồi chức năng cho người bệnh thoát vị đĩa đệm như:

Vận động trị liệu: Các bài tập chữa thoát vị đĩa đệm được thiết kế và xây dựng riêng cho từng trường hợp bệnh. Có thể kết hợp sử dụng thiết bị, máy móc hoặc dụng cụ để nắn chỉnh cột sống, giảm đau xương khớp, tăng cường sức mạnh cột sống, phục hồi khả năng vận động linh hoạt và phòng ngừa teo cơ, yếu cơ.
Nhiệt trị liệu: Nhiệt nóng/ lạnh có khả năng tác động tích cực đến các vị trí đốt sống đĩa đệm tổn thương. Thúc đẩy tuần hoàn máu, mang dưỡng chất đến nuôi dưỡng và chữa lành tổn thương, giảm đau nhức, sưng viêm và giãn cơ gân khớp, giúp người bệnh thoải mái dễ chịu hơn.
Điện trị liệu: Sử dụng nguồn điện xung, sóng ngắn, sóng cao tần, radio, tia laser… tác động lên vùng cột sống đĩa đệm tổn thương. Nhờ đó thúc đẩy cơ chế tuần hoàn máu đến cột sống, giảm đau và tăng sự linh hoạt khi vận động. Để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần tuân thủ lộ trình thực hiện theo chỉ định của bác sĩ.
Xoa bóp, massage: Các động tác massage nhẹ nhàng tác động cơ học lên vị trí cột sống thoát vị đĩa đệm, giúp giãn cơ, giảm đau và cải thiện mức độ tổn thương. Đồng thời, tăng cường sức mạnh, lấy lại sự linh hoạt, dẻo dai cho hệ thống xương khớp vùng cột sống.

XEM THÊM: Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Bằng Đông Y Cho Hiệu Quả Cao

2. Điều trị ngoại khoa

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm được chỉ định cho những trường hợp điều trị nội khoa thất bại và các biến chứng ngày càng có xu hướng phát triển nghiêm trọng. Mục đích của phẫu thuật là loại bỏ khối nhân nhầy, giải phóng dây thần kinh bị chèn ép hoặc thay đĩa đệm nhân tạo nếu cần thiết. Từ đó phục hồi chức năng vận động cho người bệnh.

XEM THÊM: Hướng Dẫn Chăm Sóc Bệnh Nhân Sau Mổ Thoát Vị Đĩa Đệm Giúp Mau Khỏi

3. Dự phòng tái phát

Những biện pháp dưới đây có thể giúp tăng tốc độ phục hồi và giảm nguy cơ tái phát bệnh:

Vận động, tập thể dục mỗi ngày, ưu tiên những bộ môn nhẹ nhàng, vừa sức và tránh tác động mạnh đến cột sống;
Thực hiện các tư thế đúng khi đi, đứng, ngồi, nằm… Tránh ngồi hoặc đứng quá lâu một chỗ, duy trì một tư thế, tránh khuân vác vật nặng quá sức;
Ăn uống đủ chất, ăn đủ bữa, đúng giờ. Ưu tiên bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, đặc biệt bổ sung canxi, vitamin D tốt cho xương khớp. Hạn chế sử dụng thực phẩm giàu chất béo bão hòa, chế biến nhiều muối, chất kích thích…;
Uống khoảng 2 lít nước/ ngày, xen kẽ các loại nước ép trái cây, rau củ để tăng cường bổ sung dưỡng chất cần thiết sức khỏe.

Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp quý bạn đọc có câu trả lời chính xác về vấn đề “Thoát vị đĩa đệm có di truyền không?”. Đồng thời nắm rõ hơn về các phương pháp điều trị, cách chăm sóc và dự phòng bệnh bộc phát, tái phát từ sớm. Tốt nhất nên chọn bệnh viện uy tín để được chẩn đoán và điều trị bằng phác đồ phù hợp.