Bệnh vôi hóa cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa

Vôi hóa cột sống là một tình trạng thoái hóa tự nhiên ảnh hưởng đến cột sống, gây cứng khớp và giảm sự linh hoạt. Thường gặp ở người lớn tuổi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Chính vì thế mà người bệnh cần điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Vôi hóa cột sống là gì? 

Vôi hóa cột sống là hiện tượng các dây chằng bám vào các cột sống, thân đốt sống hay mỏm ngang, mấu gai bị lắng đọng canxi. Điều này sẽ khiến hệ thống thần kinh và các mạch máu bị chèn ép, gây đau nhức và giảm khả năng vận động.

Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất cứ đốt sống nào trong 33 đốt trên cơ thể. Tuy nhiên dễ thấy nhất ở những đốt sống ở lưng và cổ bởi đây là những nơi chịu áp lực lớn:

• Vôi hóa cột sống cổ: Gồm 7 đốt sống từ C1 – C7, tổn thương xảy ra do vùng cổ chịu áp lực từ đầu và vận động gập, xoay, ngửa, cúi đầu đột ngột.
• Vôi hóa cột sống lưng: Gồm 5 đốt sống từ L1 – L5, đây là bộ phận có chức năng chống đỡ sức nặng của cơ thể và các thói quen ngồi hoặc đứng lâu nên dễ bị tổn thương.

Đây là căn bệnh xương khớp thường gặp, dễ thấy ở người trên 40 tuổi, tỷ lệ nam giới mắc bệnh nhiều hơn nữ giới. Tuy nhiên, hiện bệnh lý này đang có xu hướng trẻ hóa bởi lối sống và cách sinh hoạt thiếu khoa học.

Những đối tượng dễ bị bệnh vôi hóa cột sống gồm:

• Người lớn tuổi
• Người lao động nặng hoặc ít vận động.
• Người béo phì
• Nhân viên văn phòng, lái xe, giáo viên…

Bệnh có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia xương khớp, bệnh vôi hóa cột sống không chỉ khiến bệnh nhân đau nhức, khó chịu mà còn có thể gây biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động. Những biến chứng do bệnh được các chuyên gia chỉ ra gồm:

• Chèn ép dây thần kinh ở vùng cổ, gây đau đầu, chóng mặt, thiếu máu giảm trí nhớ, rối loạn tiền đình, thiểu năng hệ động mạch đốt sống phân liệt…
• Người bị vôi hóa ở lưng có thể bị gù lưng, vẹo cột sống…
• Hẹp ống sống
• Dẫn tới nhiều bệnh lý xương khớp khác như thoát vị đĩa đệm…
• Rối loạn cảm giác các chi, rối loạn thực vật.
• Tê liệt tay chân, teo cơ, bại liệt.

Nguyên nhân vôi hóa cột sống

Nguyên nhân chính gây bệnh vôi hóa cột sống là do vùng cột sống bị tổn thương, không được cung cấp dưỡng chất cần thiết khiến chúng bị giòn, xốp và thoái hóa. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Lão hóa do tuổi tác: Tuổi cao khiến cơ thể bị lão hóa, làm cho các chức năng cột sống suy giảm, hao mòn và dễ tổn thương. Từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp, trong đó có vôi hóa cột sống.
• Do giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới bởi thường xuyên phải làm công việc nặng.
• Lắng đọng canxi: Đây là yếu tố trực tiếp dẫn đến tình trạng vôi hóa. Lượng canxi lắng đọng bất thường dưới dạng calcipyrophosphat ở dây chằng, gân. Theo thời gian, lượng canxi này dày lên và tạo thành gai xương, gây vôi hóa cột sống.
• Chấn thương: Lao động quá sức, tập thể thao nặng gây chấn thương, hoặc tai nạn giao thông, tai nạn lao động khiến cột sống dễ bị vôi hóa và tổn thương.
• Hoạt động sai tư thế, thói quen xấu trong sinh hoạt: Người bệnh làm việc quá lâu ở một tư thế, ngồi nhiều, đứng nhiều, lười vận động… Có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.
• Ăn uống thiếu chất: Người bệnh ăn uống không khoa học, thiếu chất sẽ khiến xương khớp không được nuôi dưỡng đầy đủ và làm tăng nguy cơ mắc bệnh vôi hóa cột sống.
• Béo phì, thừa cân: Trọng lượng cơ thể lớn, tăng cân đột ngột, người bị béo phì sẽ khiến cột sống lưng và cổ bị áp lực, dễ dẫn đến tổn thương.
• Nguyên nhân khác: Bẩm sinh, di truyền, nhiễm trùng, bệnh lý tự miễn, rối loạn tuần hoàn máu…

Triệu chứng vôi hóa cột sống

Những dấu hiệu của bệnh vôi hóa cột sống thường phát triển theo chu kỳ hoặc dai dẳng. Khi đó, bệnh nhân sẽ cảm nhận rõ những triệu chứng sau đây:

• Đau nhức vùng cổ, lưng bị vôi hóa: Lúc đầu cơn đau xuất hiện vùng tổn thương các gai xương và dây thần kinh bị chèn ép, sau lan ra vùng xung quanh như vai gáy, chân, hông, đùi.
• Cơn đau tăng dần và dữ dội hơn, nhất là khi vận động, thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Ở những trường hợp nặng, vị trí đau nhức sẽ lan rộng theo dây thần kinh.
• Tê bì cánh tay, chân, tê vùng thắt lưng, cổ, nhiều khi mất cảm giác.
• Chóng mặt, ù tai do mạch máu bị chèn ép, máu không lưu thông được lên não.
• Nếu bệnh vôi hóa cột sống nặng, người bệnh có triệu chứng bị gù lưng, vẹo cột sống, rối loạn đại tiểu tiện, cơ bắp yếu dần…
• Triệu chứng khác: Mệt mỏi, sụt cân, mất ngủ, sốt nhẹ, chán ăn…

Bệnh vôi hóa cột sống có chữa được không?

Vôi hóa cột sống nói riêng và các bệnh xương khớp nói chung đều rất khó điều trị dứt điểm, các phương pháp chữa hiện nay chỉ nhằm cải thiện triệu chứng, ngăn chặn phát triển tổn thương. Tuy nhiên, nếu có hướng xử lý đúng, bệnh ở giai đoạn khởi phát sẽ có thể cải thiện đáng kể, giúp bệnh nhân trở lại cuộc sống bình thường.

Bên cạnh đó, người bệnh vôi hóa cột sống phục hồi nhanh hay chậm, nhiều hay ít còn phụ thuộc vào các yếu tố như:

• Thời gian phát hiện bệnh
• Phương pháp điều trị phù hợp
• Sức khỏe người bệnh khỏe hay yếu
• Mức độ bệnh nặng hay nhẹ
• Việc tuân thủ liệu trình do bác sĩ đưa ra.

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán bệnh vôi hóa cột sống, các bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng như vị trí đau nhức, mức độ cơn đau, dáng đi, đốt sống bị lồi (nếu có)…

Sau đó, bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm, chụp chiếu để chẩn đoán cận lâm sàng, xác định mức độ bệnh. Cụ thể:

• Chụp X-quang: Giúp các bác sĩ quan sát được tổn thương cột sống và các cơ quan nội tạng.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: Giúp xác định vị trí đốt sống bị vôi hóa và tình trạng bệnh chính xác.
• Chụp CT scan: Giúp kiểm tra mức độ nghiêm trọng của bệnh, phát hiện biến chứng nếu có.
• Xét nghiệm máu: Nếu nghi ngờ bệnh do các nguyên nhân như nhiễm khuẩn, viêm nhiễm…

Cách chữa vôi hóa cột sống

Để chữa bệnh vôi hóa cột sống, người bệnh có thể lựa chọn phương pháp Tây y, dân gian hoặc Đông y. Dưới đây là thông tin chi tiết về từng cách điều trị:

Chữa vôi hóa cột sống bằng thuốc nam

Các bài thuốc chữa vôi hóa cột sống theo dân gian có nguồn gốc từ các loại nam dược quen thuộc, có sẵn quanh nhà. Phương pháp này được nhiều người lựa chọn bởi an toàn, lành tính, dễ thực hiện và chi phí rẻ.

Tuy nhiên các bài thuốc nam chỉ dùng trong trường hợp bệnh nhẹ, hiệu quả thấp và chậm, chưa được kiểm chứng khoa học. Mặt khác do không trị dứt điểm nên bệnh dễ dàng tái phát trở lại.

Một số chữa vôi hóa cột sống bằng thuốc nam phổ biến gồm:

• Chữa bệnh bằng lá lốt

Lấy khoảng 20g lá lốt, rửa sạch và cho vào ấm đun cùng 1 lít nước. Lọc lấy phần nước lá, chia nhỏ làm nhiều phần uống trong ngày. Dùng liên tiếp khoảng 1 tuần để đẩy lùi các cơn đau nhức.

Hoặc người bệnh có thể dùng 300gram lá, rễ và thân của cây lá lốt rửa sạch, ngâm với khoảng 2 lít rượu trắng. Để khoảng 1 tháng và lấy rượu xoa bóp lên vùng cột sống tổn thương.

• Bài thuốc chữa vôi hóa cột sống từ hạt đu đủ

Lấy 1 quả đu đủ chín, lấy phần hạt bên trong. Cho hạt vào rổ và chà xát để bong hết lớp màng bên ngoài, chỉ lấy phần hạt màu đen. Rửa sạch hạt đu đủ, để ráo nước và giã nát.

Bôi hạt đu đủ đã nát vào vùng cột sống bị vôi hóa, dùng vải cố định. Để nguyên khoảng 30 phút rồi rửa lại bằng nước sạch. Thực hiện hàng ngày, áp dụng liên tục trong 1 tháng.

• Dùng lá ngải cứu chữa bệnh vôi hóa cột sống

Bạn cần lấy khoảng 200gram ngải cứu tươi, rửa sạch, ngâm sơ với nước muối, sau đó để ráo và ép lấy nước. Cho thêm khoảng 2 hoặc 3 thìa mật ong nguyên chất, khuấy đều và uống trực tiếp. Dùng mỗi ngày 1 lần cho đến khi người bệnh cảm thấy đỡ đau nhức.

Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể áp dụng thêm bài thuốc chườm từ ngải cứu. Lấy 1 nắm lá tươi rửa sạch, cho vào chảo sao nóng cùng 1 chút muối hạt. Để lá vào khăn vải sạch và chườm lên cột sống. Nên thực hiện vào buổi tối trước khi ngủ.

• Bài thuốc từ cỏ trinh nữ (cây xấu hổ)

Lấy khoảng 30gram rễ cây cỏ trinh nữ, rửa sạch và cho vào ấm sắc cùng 1,5 lít nước trong 20 phút. Lọc lấy phần nước, chia thành nhiều phần nhỏ và uống trong ngày.

Ngoài những bài thuốc trên, bệnh nhân có thể sử dụng các thảo dược dân gian khác để điều trị bệnh vôi hóa cột sống như gừng, cỏ xước, cây chìa vôi, cây nhàu, đinh lăng…

Điều trị bệnh vôi hóa cột sống bằng y học hiện đại

Đây là phương pháp phổ biến và được rất nhiều bệnh nhân ưa chuộng. Tùy theo mức độ bệnh mà các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân áp dụng một trong những phương pháp dưới đây:

*Sử dụng thuốc trị vôi hóa cột sống (điều trị nội khoa)

Đa số những trường hợp bị vôi hóa cột sống, nhất là giai đoạn nhẹ và trung bình đều được bác sĩ chỉ định dùng thuốc để điều trị. Những loại thuốc này có tác dụng đẩy lùi triệu chứng nhanh, kháng viêm hiệu quả, giúp bệnh nhân mau chóng cải thiện được cơn đau nhức xương khớp khó chịu.

ưới đây là những loại thuốc Tây thường được kê đơn:

• Thuốc giảm đau thông thường: Paracetamol, có tác dụng giảm đau nhức.
• Thuốc kháng viêm không Steroid: Diclofenac, Meloxicam, Piroxicam… Có công dụng giảm đau nhanh, chống viêm.
• Thuốc tăng trưởng sụn khớp: Chondroitin, Glucosamine, Diacerein… Có tác dụng giảm đau, thúc đẩy quá trình tăng trưởng sụn tại khớp và cột sống.
• Thuốc giãn cơ: Mydocalm, Cyclobenzaprine, Chlorzoxazone… Có công dụng giãn cơ, đẩy lùi co thắt, giảm đau nhanh.

Thuốc Tây y có thể gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến gan, thận, gây đau dạ dày… Vì thế để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bệnh nhân cần sử dụng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Không dùng thuốc tân dược khi chưa có chỉ định.

*Vật lý trị liệu

Kết hợp vật lý trị liệu và sử dụng thuốc Tây sẽ tăng hiệu quả điều trị bệnh vôi hóa cột sống, giúp bệnh nhân nhanh chóng phục hồi. Phương pháp này có tác dụng giảm đau nhanh, tăng cường chức năng cột sống và vận động cho người bệnh.

Một số trường bệnh bệnh nhẹ, phát hiện sớm, bệnh nhân có thể thực hiện vật lý trị liệu độc lập, không cần kết hợp uống thuốc.

Những phương pháp vật lý trị liệu phổ biến gồm:

• Kéo giãn cột sống
• Chiếu tia hồng ngoại
• Sử dụng nhiệt điện
• Xung điện bước sóng ngắn
• Thực hiện các bài tập thể dục trị liệu…

*Điều trị vôi hóa cột sống bằng phẫu thuật (điều trị ngoại khoa)

Phẫu thuật có thể cần thiết nếu bệnh không cải thiện bằng điều trị nội khoa trong thời gian dài, bệnh vôi hóa cột sống tiến triển nặng hoặc có biến chứng nguy hiểm. Phương pháp này giúp loại bỏ nhanh phần tổn thương, giải phóng chèn ép dây thần kinh. Từ đó giúp bệnh nhân hết đau đớn.

Những phương pháp mổ vôi hóa cột sống thường áp dụng hiện nay gồm mổ nội soi và mổ hở. Tùy theo tình trạng bệnh và điều kiện của mỗi người mà bác sĩ sẽ tư vấn lựa chọn biện pháp phù hợp.

Phẫu thuật mang lại hiệu quả nhanh nhưng tiềm ẩn rủi ro cao, bệnh nhân có thể bị chảy máu, nhiễm trùng sau mổ, tái phát bệnh… Bên cạnh đó, cách chữa này chi phí lớn, đòi hỏi cần kỹ thuật hiện đại và tay nghề bác sĩ cao. Vì vậy, bệnh nhân cần tham khảo kỹ trước khi thực hiện.

Cách chữa vôi hóa cột sống bằng Đông y

Chữa bệnh vôi hóa cột sống bằng Đông y là giải pháp an toàn, hiệu quả hiện nay. So với dùng thuốc Tây y hay phẫu thuật, y học cổ truyền tối ưu hơn, vừa đảm bảo loại bỏ bệnh từ gốc, vừa an toàn, không gây tác dụng phụ, không gây hại cho sức khỏe.

Các bài thuốc Đông y tập trung đi sâu vào căn nguyên, cân bằng âm dương, loại bỏ tác nhân gây bệnh, kích thích khả năng tự phục hồi của cơ thể. Bên cạnh đó, thuốc còn giúp nâng cao chức năng ngũ tạng, bồi bổ sức khỏe.

Bài thuốc Đông y gồm các vị thuốc có tác dụng tốt cho xương khớp, kết hợp với nhau theo tỷ lệ phù hợp với từng người bệnh. Những thảo dược thường dùng để điều trị vôi hóa cột sống gồm: Dây đau xương, gối hạc, thạch cao, xích đồng, tơ hồng xanh, đương quy…

Ngoài dùng bài thuốc Đông y, y học cổ truyền còn kết hợp châm cứu, bấm huyệt để điều trị bệnh vôi hóa cột sống. Phương pháp này dùng kim châm và tay để tác động vào kinh mạch, giúp lưu thông khí huyết, giảm đau và giải phóng chèn ép dây thần kinh.

Bị vôi hóa cột sống nên ăn gì? Kiêng ăn gì?

Người bệnh vôi hóa cột sống nên ăn uống khoa học để sức khỏe mau được cải thiện, giảm triệu chứng và ngăn bệnh tái phát. Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho người bệnh như sau:

• Nên ăn thực phẩm giàu canxi: Sữa, xương ống, tôm, cua…
• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D, C: Trứng, đậu, mè, hạnh nhân, cá chạch, cam, quýt, bưởi…
• Ăn nhiều thực phẩm giàu magie, kẽm: Ngũ cốc, chuối, bơ…
• Nên ăn các loại cá giàu Omega 3: Cá ngừ, cá hồi, cá trích…
• Ăn nhiều rau xanh, nhất là rau xanh đậm và các loại trái cây tươi.
• Không nên ăn nhiều thịt đỏ, giàu đạm như thịt bò, thịt chó, thịt cừu, thịt dê…
• Hạn chế ăn đồ dầu mỡ, cay nóng, đồ ăn nhanh.
• Kiêng uống rượu, bia, đồ có cồn, nước ngọt có ga, cà phê…
• Tránh xa thuốc lá, chất kích thích.

 XEM THÊM: Bị Vôi Hoá Cột Sống Nên Ăn Gì, Kiêng Gì Giúp Phục Hồi?

Những lưu ý trong sinh hoạt dành cho người bệnh vôi hóa cột sống

Ngoài việc ăn gì, kiêng gì, bệnh nhân cần có chế độ sinh hoạt lành mạnh và khoa học. Chuyên gia xương khớp khuyên mọi người thực hiện những điều dưới đây:

• Không mang vác vật nặng, vận động mạnh đột ngột, chơi thể thao quá sức, đứng hoặc ngồi một chỗ lâu… Nếu phải làm công việc đứng, ngồi lâu thì nên vận động hoặc đi lại nhẹ nhàng sau 1 – 2 giờ.
• Tăng cường thể dục thể thao mỗi ngày để cột sống linh hoạt, đẩy nhanh quá trình lưu thông máu và nâng cao sức khỏe. Tuy nhiên, bệnh nhân chỉ nên chọn các môn thể thao hoặc bài tập nhẹ nhàng, thời gian tập luyện hợp lý.
• Kiểm soát cân nặng, duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý để không tạo áp lực cho cột sống.
• Uống thuốc và điều trị bệnh vôi hóa cột sống theo đúng phác đồ của bác sĩ.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ, tái khám đúng lịch để bác sĩ nắm được tình trạng bệnh và có biện pháp xử lý.
• Nghỉ ngơi hợp lý, dành thời gian thư giãn để tránh căng thẳng.

Những thông tin về bệnh vôi hóa cột sống sẽ giúp mọi người phần nào hiểu rõ về căn bệnh khó chịu này. Từ đó có phương án điều trị đúng và kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

HỮU ÍCH: Vôi Hóa Cột Sống Uống Thuốc Gì? TOP 9 Loại Hiệu Quả Nhất