Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Viêm khớp Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Bệnh viêm đa khớp là căn bệnh mãn tính không chỉ khiến bệnh nhân đau nhức mà còn có thể gây teo cơ, bại liệt suốt đời. Điều đáng nói, hiện số người mắc căn bệnh này có xu hướng gia tăng và trẻ hóa.

Bệnh viêm đa khớp là gì?

Viêm đa khớp là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng viêm đau xảy ra ở nhiều khớp, từ 4 khớp trở lên. Thường ảnh hưởng đến các khớp ngón tay, bàn tay, đầu gối…

Bệnh viêm đa khớp gây nhiều đau đớn, khó chịu cho bệnh nhân

Những đối tượng dễ bị mắc bệnh viêm đa khớp gồm:

Người trung niên, người cao tuổi
Nữ giới bị bệnh nhiều hơn nam giới
Người sinh ra trong gia đình có cha mẹ, ông bà bị bệnh
Người có thói quen sống thiếu lành mạnh, thường xuyên uống rượu và hút thuốc.

Triệu chứng bệnh viêm đa khớp

Dấu hiệu của bệnh viêm đa khớp nặng hay nhẹ, nhiều hay ít tùy thuộc vào mức độ bệnh. Ở giai đoạn khởi phát, các biểu hiện thường không khó chịu như ở giai đoạn toàn phát.

Cụ thể, bệnh viêm đa khớp sẽ gây ra những triệu chứng sau:

Đau khớp: Đây là dấu hiệu điển hình của căn bệnh này. Những cơn đau xuất hiện ở vùng khớp tổn thương, kéo dài dai dẳng. Lúc đầu đau âm ỉ sau dữ dội hơn, tăng dần theo thời gian. Bệnh nhân cảm thấy đau hơn về đêm, sáng sớm hoặc những khi thời tiết lạnh.
Cứng khớp: Cứng khớp, khó co duỗi, cử động khớp, vận động khó khăn do phần đầu sụn khớp bị tổn thương. Tình trạng này thường nặng nề vào buổi sáng khi thức dậy, cần massage khoảng 10 – 15 phút để các khớp mềm ra.
Sưng nóng, đỏ da: Vùng da của khớp bị tổn thương nóng đỏ, sưng tấy do viêm gây ra. Nhất là các vị trí đầu ngón tay, ngón chân, đầu gối thường có triệu chứng nặng hơn.
Có tiếng kêu tại khớp: Khi vận động, vùng khớp bị viêm sẽ phát ra tiếng kêu lục khục, lạo xạo do các đầu khớp bị tổn thương va chạm vào nhau.
Triệu chứng khác:
- Tê bì các đầu chi
- Một số người bệnh có thể xuất hiện nhiều hạt dưới da trên xương.
- Sốt, mệt mỏi, khó thở, chán ăn, mất ngủ…

Nguyên nhân bệnh viêm đa khớp

Bệnh viêm đa khớp thường do những nguyên nhân chính dưới đây gây ra:

Virus là nguyên nhân hàng đầu gây viêm đa khớp

Viêm nhiễm do virus: Viêm gan, bệnh sởi, quai bị, HIV, parvovirus, virus ross river do muỗi gây ra…
Viêm khớp không đối xứng: Bệnh gout, viêm khớp vảy nến, viêm khớp phản ứng với các loại vi khuẩn…
Viêm khớp đối xứng: Viêm do phản ứng thuốc, viêm tự phát, viêm khớp dạng thấp kinh niên, bệnh Lupus…
Do các bệnh chuyển hóa: Suy gan, suy thận, bệnh thống phong giả.
Do các bệnh nhiễm trùng: Bệnh lao, bệnh lyme, bệnh well, bệnh whipple.
Thoái hóa cấu trúc xương khớp, thoái hóa khớp.
Do bệnh viêm khớp tế bào hoặc viêm mạch máu.
Do các bệnh liên quan đến nội tiết.
Do di truyền: Người sinh ra trong gia đình có người từng bị viêm đa khớp hoặc bệnh xương khớp thì có nguy cơ mắc bệnh cao.
Tuổi tác: Người cao tuổi thường có nguy cơ bị bệnh cao hơn người trẻ tuổi.
Giới tính: Theo thống kê, nữ giới có tỷ lệ mắc bệnh viêm đa khớp cao hơn nam giới.
Thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, thường xuyên hút thuốc lá, uống bia, rượu hoặc sử dụng chất kích thích.
Nguyên nhân khác: Nhiệt độ lạnh, môi trường sống ẩm thấp, cơ thể suy nhược, chế độ ăn uống…

Bệnh viêm đa khớp có nguy hiểm không? Có chữa được không?

Theo các chuyên gia xương khớp, bệnh viêm đa khớp không chỉ khiến người bệnh đau nhức khó chịu mà còn có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được chữa trị sớm. Bệnh nhân sẽ đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng sau:

Suy giảm sức khỏe, hạn chế vận động.
Biến dạng khớp, khiến khớp khó vận động và cầm nắm.
Tổn thương thần kinh ngoại biên
Tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch: Theo nghiên cứu, người bị viêm đa khớp có nguy cơ bị bệnh tim mạch cao gấp 4 lần bình thường.
Ung thư xương
Teo cơ, bại liệt, tàn phế.

Theo thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật của Hoa Kỳ, có đến 80% người bị viêm đa khớp bị hạn chế vận động, cần phải nhờ trợ giúp từ người thân. Có khoảng 25% người bệnh có nguy cơ bại liệt vĩnh viễn, không thể đi lại hoặc cử động các chi.

Người bị bệnh viêm đa khớp có nguy cơ bị bại liệt suốt đời nếu không điều trị sớm

Điều đáng nói, tỷ lệ mắc bệnh viêm đa khớp ngày một gia tăng và trẻ hóa. Do đó, người bệnh khi gặp triệu chứng đau nhức nhiều khớp cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và tiến hành điều trị càng sớm càng tốt.

Bệnh viêm đa khớp là căn bệnh mãn tính, khó điều trị dứt điểm. Nhưng nếu phát hiện sớm và có cách chữa phù hợp, bệnh có thể cải thiện đến 80 – 90%.

Cách chẩn đoán bệnh

Để tìm ra phương án điều trị tốt nhất, trước tiên các bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân, mức độ bệnh qua việc khám lâm sàng và cận lâm sàng.

Khám lâm sàng: Kiểm tra mức độ đau nhức, sưng tấy, khả năng co duỗi, vận động của các khớp. Đồng thời điều tra lịch sử dịch tễ, tiền sử gia đình để xem có yếu tố di truyền hay không. Thu thập thông tin về chế độ ăn uống, sinh hoạt, việc sử dụng thuốc…

Cận lâm sàng: Bệnh nhân được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm như:

Chụp X-quang khớp
Chụp cộng hưởng từ MRI
Nội soi khớp
Xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch khớp.

Cách chữa viêm đa khớp

Để điều trị viêm đa khớp, người bệnh có thể lựa chọn một trong số những phương pháp phổ biến dưới đây.

Chữa viêm đa khớp bằng thuốc nam

Phương pháp này áp dụng cho bệnh nhân bị viêm khớp nhẹ, bệnh ở giai đoạn khởi phát. Các bài thuốc nam từ thảo dược tự nhiên quen thuộc, có sẵn trong vườn nhà có tác dụng giảm đau hiệu quả, lại vô cùng dễ thực hiện.

Mọi người có thể tham khảo một số bài thuốc nam trị viêm đa khớp như:

Sử dụng gừng tươi: Chuẩn bị 1 củ gừng tươi, đem rửa sạch, cạo vỏ và giã nhuyễn. Cho gừng vào sao nóng, sau đó đắp lên vùng khớp bị đau cho đến khi nguội. Mỗi ngày thực hiện 3 lần.
Bài thuốc từ nha đam (lô hội): Lấy khoảng 1 – 2 bẹ nha đam rửa sạch. Bóc phần vỏ bên ngoài, lấy phần thịt trắng bên trong và đắp lên vị trí khớp bị viêm. Áp dụng hàng ngày, dùng liên tục trong 1 – 2 tuần để đạt kết quả tốt nhất.
Chữa bệnh viêm đa khớp bằng lá bạch đàn: Lấy 1 nắm lá bạch đàn tươi, rửa sạch và đem sao nóng. Đắp phần lá đã sao lên khớp. Thực hiện 1 ngày 1 lần, liên tiếp trong 7 ngày.
Bài thuốc từ lá lốt: Lấy 1 nắm lá lốt tươi, rửa sạch, để ráo nước. Cho lá vào ấm cùng nước đun sôi kỹ. Lọc lấy nước lá để uống hàng ngày. Thực hiện từ 7 – 10 ngày.

Các thảo dược dân gian có tác dụng đẩy lùi đau nhức do viêm khớp hiệu quả

Ngoài ra, bệnh nhân có thể chữa viêm đa khớp bằng các loại thảo dược dân gian khác như: Cỏ trinh nữ, ngải cứu, cây chìa vôi, bột quế, cà tím…

Phương pháp này có ưu điểm là an toàn, lành tính, chi phí rẻ. Tuy nhiên hiệu quả thấp, không chữa bệnh dứt điểm mà chỉ giảm triệu chứng nhẹ. Với các trường hợp bệnh nặng thì cách chữa này hầu như không cho kết quả.

Điều trị viêm đa khớp bằng thuốc Tây y

Sử dụng thuốc chữa viêm đa khớp sẽ giúp bệnh nhân nhanh chóng đẩy lùi cơn đau, kháng viêm hiệu quả. Tùy thuộc vào mức độ, nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn một số loại thuốc đặc trị sau:

Thuốc giảm đau: Acetaminophen, Paracetamol, Tramadol…
Thuốc bôi ngoài da: Những loại thuốc này chứa tinh dầu bạc hà hoặc capsaicin, thành phần làm nóng giúp giảm đau và sưng hiệu quả.
Thuốc chống viêm không steroid: Aspirin, Ibuprofen…
Thuốc ức chế miễn dịch (DMARDs): Hydroxychloroquine, Methotrexate… làm chậm hoặc ngừng sự tấn công của hệ thống miễn dịch tới các khớp.
Thuốc ức chế TNF: Sử dụng trong trường hợp viêm đa khớp dạng thấp.
Thuốc sinh học
Thuốc Corticoid dạng uống và tiêm: Dùng trong trường hợp bệnh nặng, đã sử dụng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm thông thường nhưng không có kết quả.
Thực phẩm chức năng giúp chắc sụn…

Khuyến cáo: Thuốc Tây y có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe, dễ gây suy gan, suy thận, đau dạ dày… Vì vậy, người bệnh cần thận trọng khi sử dụng. Ngoài ra, thuốc tân dược không thể trị bệnh dứt điểm, bệnh vẫn có khả năng tái phát cao.

Sử dụng phương pháp vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là biện pháp điều trị bệnh viêm đa khớp an toàn và thường áp dụng song song với việc uống thuốc. Phương pháp này sẽ giúp giảm đau, giảm sưng, duy trì lực cơ và sớm phục hồi khả năng vận động.

Những biện pháp trị liệu viêm khớp sử dụng phổ biến như:

Nhiệt trị liệu
Đắp nóng, chườm nóng
Sóng ngắn
Chiếu tia hồng ngoại
Điện trị liệu
Xoa bóp trực tiếp tại khớp
Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu…

Vật lý trị liệu giúp bệnh nhân giảm đau và phục hồi vận động

Phẫu thuật

Nếu các triệu chứng ngày càng nặng, dù đã áp dụng các biện pháp điều trị nội khoa không có kết quả, bệnh nhân sẽ được khuyên thực hiện phẫu thuật viêm đa khớp. Phương pháp này sẽ giúp bệnh nhân mau chóng loại bỏ phần khớp tổn thương, tuy nhiên chi phí lớn, rủi ro cao và dễ gây biến chứng sau mổ.

Những biện pháp phẫu thuật phổ biến:

Loại bỏ màng hoạt dịch
Thay thế bằng khớp nhân tạo
Hợp nhất khớp
Phẫu thuật chỉnh hình khi khớp bị biến dạng…

Chữa viêm đa khớp bằng thuốc Đông y

Hiện nay, xu hướng sử dụng thuốc Đông y có thành phần từ thảo dược đang trở thành lựa chọn hàng đầu cho bệnh nhân viêm đa khớp. Phương pháp này không chỉ an toàn, không gây tác dụng phụ mà còn mang lại hiệu quả cao và vững chắc.

Thuốc Đông y gồm nhiều thảo dược gia giảm theo tỷ lệ nhất định, vừa có tác dụng trị bệnh, vừa giúp phục hồi chức năng phủ tạng và nâng cao sức khỏe. Do đó, cách chữa này có thể loại bỏ bệnh dứt điểm mà không cần can thiệp ngoại khoa.

Một số loại thảo dược thường dùng trong chữa bệnh viêm đa khớp như: Phòng phong, gối hạc, dây đau xương, bách bộ, hy thiêm…

Tuy vậy, thuốc Đông y cho tác dụng chậm, vì vậy bệnh nhân cần kiên trì điều trị trong thời gian dài. Ngoài ra, cũng như phương pháp Tây y, mọi người cần lựa chọn địa chỉ uy tín, thăm khám và bốc thuốc theo chỉ định của thầy thuốc Đông y.

Viêm đa khớp kiêng ăn gì, nên ăn gì?

Để bệnh mau chóng khỏi, bên cạnh lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh viêm đa khớp cần có chế độ ăn uống hợp lý. Chuyên gia xương khớp khuyên bệnh nhân nên ăn và kiêng những thực phẩm sau đây:

Nên ăn nhiều thực phẩm giàu canxi: Tôm, cua, sữa, chế phẩm từ sữa, ngũ cốc nguyên hạt…
Bổ sung các thực phẩm giàu omega 3: Hạt óc chó, cá ngừ, cá hồi, cá thu…
Các nhiều rau xanh, nhất là các loại rau xanh đậm
Người bệnh nên bổ sung các loại trái cây tươi, nhất là quả mọng như dâu tây, anh đào… Và các loại quả giàu vitamin C như cam, quýt, bưởi…
Ăn các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, nhiều beta carotene (khoai lang, đu đủ, cà rốt, bí ngô…)
Trong bữa ăn hàng ngày nên bổ sung nhiều tỏi, gừng, nghệ…
Hạn chế ăn các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu, thịt trâu…
Không nên ăn đồ ăn nhiều muối, đường như cải muối chua, đồ đóng hộp, bánh ngọt, siro, mứt…
Không ăn nhiều đồ dầu mỡ, cay nóng, thức ăn nhanh.
Kiêng đồ uống có ga, thuốc lá, cà phê, bia, rượu, chất kích thích…

Người bệnh viêm đa khớp cần ăn uống khoa học để việc điều trị đạt hiệu quả cao

Cách phòng ngừa bệnh viêm đa khớp

Để ngăn ngừa bệnh viêm đa khớp, tránh những cơn đau khó chịu hành hạ, bệnh nhân nên chú ý bảo vệ sức khỏe và thực hiện những điều sau đây:

Luyện tập thể dục hàng ngày để khớp dẻo dai và chắc khỏe. Nên lựa chọn những bộ môn thể dục tốt cho xương khớp như đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga… Tránh tập nặng và quá sức, khiển khớp tổn thương.
Giữ cơ thể luôn ấm vào mùa đông. Nếu trời lạnh có thể dùng gói chườm nóng.
Duy trì cân nặng hợp lý để tránh tạo áp lực lên khớp.
Không bẻ ngón tay, ngón chân. Không mang vác vật nặng, ngồi hoặc đứng quá lâu…
Giữ tinh thần thoải mái, có chế độ sinh hoạt lành mạnh.
Giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, không ẩm thấp.
Ăn uống, bổ sung chất dinh dưỡng khoa học và đầy đủ.
Thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những tổn thương và có phương án điều trị phù hợp.

Trên đây là những thông tin chi tiết về bệnh viêm đa khớp. Thông qua bài viết, chúng tôi hi vọng đã giúp bạn có thêm kiến thức bổ ích, chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân.