Tán sỏi ngoài cơ thể: Quy trình, ưu nhược điểm và chi phí cụ thể

Tán sỏi ngoài cơ thể là phương pháp điều trị sỏi thận không cần phẫu thuật, sử dụng sóng siêu âm để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ hơn. Những mảnh sỏi này sau đó có thể dễ dàng được đào thải qua đường tiết niệu, cùng với nước tiểu.

Tán sỏi ngoài cơ thể là gì?

Tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) là phương pháp điều trị sỏi thận hoặc sỏi niệu quản không cần phẫu thuật. Quy trình này sử dụng sóng xung kích từ bên ngoài cơ thể để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ hơn. Các mảnh sỏi vụn này sau đó được đào thải khi người bệnh đi tiểu.

Nguyên lý hoạt động:

• Sóng xung kích: Đây là những sóng năng lượng cao được tạo ra bởi máy tán sỏi.
• Tập trung sóng: Sóng xung kích được tập trung vào viên sỏi thông qua một gel dẫn sóng.
• Phá vỡ sỏi: Khi sóng xung kích tác động vào viên sỏi, sẽ tạo ra những áp lực lớn làm vỡ sỏi thành những mảnh vụn nhỏ.

Phương pháp ESWL được ưa chuộng nhờ tính hiệu quả và ít xâm lấn. Đây là lựa chọn phổ biến cho những người bị sỏi tiết niệu, đặc biệt khi sỏi là bệnh lý phổ biến và dễ tái phát. 

Chỉ định và chống chỉ định 

Tán sỏi ngoài cơ thể là một phương pháp điều trị sỏi thận không xâm lấn phổ biến, tuy nhiên không phải ai cũng phù hợp. Để quyết định liệu bạn có nên áp dụng phương pháp này hay không, hãy tham khảo những thông tin dưới đây:

Chỉ định

Chỉ định bao gồm:

• Sỏi thận hoặc sỏi tiết niệu: Tán sỏi ngoài cơ thể thường được chỉ định cho các sỏi có kích thước từ 5 – 20 mm, nằm ở thận hoặc niệu quản.
• Sỏi không gây tắc nghẽn nghiêm trọng: Phương pháp này phù hợp với sỏi không gây tắc nghẽn hoặc làm suy giảm chức năng thận nghiêm trọng.
• Sỏi không có vấn đề y tế khác: Khi bệnh nhân không có các vấn đề y tế khác như nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc bệnh lý tim mạch nặng.

Chống chỉ định

Các trường hợp không nên áp dụng phương pháp này:

• Sỏi lớn hoặc bị tắc nghẽn nghiêm trọng: Phương pháp này không thích hợp cho sỏi lớn hơn 20 mm hoặc sỏi gây tắc nghẽn nặng ở đường tiết niệu.
• Bệnh lý khác: Chống chỉ định khi có các vấn đề như nhiễm trùng đường tiết niệu nặng, bệnh lý tim mạch không kiểm soát, hoặc các rối loạn đông máu.
• Mang thai: Phương pháp này không được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai do nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.
• Bệnh lý cấu trúc đường tiết niệu: Các bệnh lý như dị dạng cấu trúc đường tiết niệu có thể làm giảm hiệu quả của phương pháp hoặc gây ra các biến chứng.

Quy trình tán sỏi ngoài cơ thể 

Quy trình tán sỏi ngoài cơ thể được thực hiện tại bệnh viện với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị phù hợp. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn và có kế hoạch điều trị phù hợp.

Quy trình bao gồm các bước chính sau:

• Chuẩn bị: Bệnh nhân được kiểm tra sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Vị trí sỏi được xác định bằng siêu âm hoặc X-quang.
• Gây tê: Bệnh nhân có thể được gây tê cục bộ hoặc gây mê nhẹ để giảm cảm giác khó chịu cũng như đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị.
• Tán sỏi: Bệnh nhân nằm trên bàn điều trị và máy tán sỏi sẽ phát sóng xung kích vào vị trí sỏi. Sóng xung kích này phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ hơn.
• Theo dõi: Sau điều trị, bệnh nhân được theo dõi và hướng dẫn cách chăm sóc. Các mảnh sỏi nhỏ sẽ được đào thải qua nước tiểu trong vài tuần tới.

Ưu và và nhược điểm khi tán sỏi ngoài cơ thể 

Tán sỏi ngoài cơ thể là phương pháp phổ biến, mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân. Tuy nhiên, tương tự như các thủ thuật y tế khác, phương pháp này cũng đi kèm với một số hạn chế.

Ưu điểm 

Các ưu điểm nổi bật của phương pháp bao gồm:

• Ít xâm lấn: Phương pháp này không yêu cầu phẫu thuật mở, chỉ sử dụng sóng xung kích từ bên ngoài cơ thể, giảm thiểu đau đớn và thời gian hồi phục.
• Hiệu quả cao: Phương pháp này có thể phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ, dễ dàng được đào thải qua nước tiểu.
• Thời gian điều trị ngắn: Quy trình thường chỉ mất khoảng 30 – 60 phút và không cần nằm viện lâu.
• Ít biến chứng: So với phẫu thuật mở, tán sỏi ngoài cơ thể có nguy cơ biến chứng thấp hơn, và các tác dụng phụ thường nhẹ và tạm thời.

Nhược điểm 

Một số nhược điểm bao gồm:

• Hiệu quả không đồng đều: Không phải tất cả các sỏi đều có thể được phá vỡ hoàn toàn, đặc biệt là sỏi lớn hoặc có cấu trúc đặc biệt.
• Đau và khó chịu: Bệnh nhân có thể cảm thấy đau và khó chịu trong thời gian ngắn sau điều trị, cần theo dõi và điều trị triệu chứng nếu cần.
• Cần nhiều lần điều trị: Đôi khi, một liệu trình không đủ để phá vỡ hoàn toàn sỏi. Đôi khi người bệnh có thể cần thêm các lần điều trị khác để đảm bảo hiệu quả.
• Tác dụng phụ: Một số bệnh nhân có thể gặp phải hiện tượng sỏi bị vỡ thành các mảnh nhỏ, gây tắc nghẽn hoặc đau đớn.

Rủi ro và biến chứng khi tán sỏi ngoài cơ thể 

Mặc dù tán sỏi ngoài cơ thể là một phương pháp điều trị sỏi thận hiệu quả và ít xâm lấn, nhưng như mọi thủ thuật y khoa khác, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và biến chứng.

Các biến chứng có thể xảy ra:

• Đau và khó chịu: Một số bệnh nhân có thể trải qua đau lưng hoặc bụng sau điều trị.
• Tắc nghẽn đường tiết niệu: Các mảnh sỏi vỡ ra có thể gây tắc nghẽn niệu quản hoặc thận, dẫn đến cơn đau dữ dội hoặc nhiễm trùng.
• Nhiễm trùng: Mặc dù hiếm, nhưng có thể xảy ra nhiễm trùng đường tiết niệu do các mảnh sỏi gây ra.
• Chảy máu: Có thể có hiện tượng chảy máu nhẹ ở niệu đạo hoặc thận, tuy nhiên thường tự dừng lại và không nghiêm trọng.

Thông thường, các biến chứng này thường nhẹ và đáp ứng tốt các biện pháp điều trị, chăm sóc. Tuy nhiên, hãy thông báo với bác sĩ nếu cảm thấy lo lắng hoặc có bất cứ bất thường nào.

Chi phí tán sỏi ngoài cơ thể là bao nhiêu?

Chi phí cho tán sỏi ngoài cơ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như địa điểm thực hiện, trang thiết bị và chính sách của từng cơ sở y tế. Hiện tại, chi phí cho một lần thực hiện phương pháp thường dao động từ khoảng 2 – 4 triệu đồng.

Chi phí này bao gồm các khoản như xét nghiệm, gây tê và theo dõi sau điều trị. Tuy nhiên, tổng chi phí cụ thể có thể thay đổi dựa trên tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và liệu có cần thực hiện nhiều lần điều trị hay không.

Lưu ý khi tán sỏi ngoài cơ thể

Khi thực hiện tán sỏi ngoài cơ thể, bệnh nhân cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo quá trình điều trị hiệu quả và an toàn:

• Chuẩn bị trước điều trị: Bệnh nhân cần cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng sức khỏe, các loại thuốc đang sử dụng, và tiền sử bệnh lý cho bác sĩ. Trước khi tiến hành thủ thuật, bác sĩ có thể yêu cầu ngừng một số loại thuốc như thuốc chống đông máu để giảm nguy cơ chảy máu.
• Chọn cơ sở uy tín: Đảm bảo lựa chọn cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm để quá trình tán sỏi diễn ra an toàn.
• Theo dõi sau điều trị: Sau khi tán sỏi, bệnh nhân cần theo dõi triệu chứng và tái khám theo chỉ định của bác sĩ. Việc uống nhiều nước giúp đào thải các mảnh sỏi qua đường tiểu. Nếu xuất hiện các triệu chứng như đau dữ dội, sốt cao, hoặc tiểu ra máu kéo dài, cần thông báo ngay cho bác sĩ.
• Nghỉ ngơi và chăm sóc: Sau điều trị, bệnh nhân nên nghỉ ngơi và tránh các hoạt động nặng nhọc trong một thời gian để giảm thiểu rủi ro. Bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau hoặc kháng sinh nếu cần thiết.
• Kiểm tra lại: Đôi khi, phương pháp không loại bỏ hoàn toàn sỏi, do đó bệnh nhân cần thực hiện các kiểm tra hình ảnh để đánh giá kết quả và có thể cần thêm liệu trình điều trị.

Tán sỏi ngoài cơ thể là phương pháp điều trị tiên tiến, sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi trong thận và niệu quản mà không cần phẫu thuật. Quá trình này không xâm lấn, ít đau, và giúp sỏi tan thành mảnh nhỏ, dễ dàng bài tiết qua đường tiểu.

Tham khảo thêm:

• Phương pháp tán sỏi qua da: Quy trình và chi phí thực hiện
• Các phương pháp tán sỏi thận phổ biến và chi phí thực hiện