Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Mất ngủ Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Tinh dầu trị mất ngủ có hương thơm dịu nhẹ, hoạt động như một loại thuốc an thần tự nhiên. Chúng có tác dụng thư giãn đầu óc, giải tỏa căng thẳng. Đồng thời thúc đẩy cơ thể chìm vào giấc ngủ và giảm mệt mỏi. Từ đó giúp bạn ngủ sâu và ngủ ngon hơn.

Tác dụng trị mất ngủ của tinh dầu

Tinh dầu là một loại dầu chứa tinh chất mùi hương hoặc hương vị từ một loại cây cụ thể. Các loại tinh dầu được cho là thiết yếu bởi chúng mang đến nhiều lợi ích khác nhau.

Do được cô đặc, có hương vị và mùi hương đặc biệt mạnh nên tinh dầu thường được dùng trong liệu pháp mùi hương để điều trị mất ngủ.

Nhiều loại tinh dầu có đặc tính thư giãn, giúp an thần và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Một vài nghiên cứu cho thấy, những phân tử trong tinh dầu gắn kết vào khứu giác trong mũi khi ngửi.

Từ đây, các phân tử dẫn truyền tín hiệu đến những bộ phận của não (bao gồm những bộ phận liên quan đến hành vi và phản ứng cảm xúc). Điều này thúc đẩy cơ thể sản sinh nhiều chất dẫn truyền thần kinh, gây ra những hiệu ứng cảm xúc hoặc hành vi.

Tinh dầu giúp thư giãn, chữa mất ngủ — Tinh dầu thảo mộc giúp thư giãn, chữa chứng mất ngủ, giảm căng thẳng và rối loạn lo âu

Những chất dẫn truyền thần kinh được giải phóng gồm:

Noradrenaline: Chất dẫn truyền thần kinh này hoạt động như một chất kích thích.
Endorphins: Có tác dụng an thần và thúc đẩy cảm giác hưng phấn.
Serotonin: Giúp thúc đẩy cảm giác bình tĩnh, tham gia sản xuất hormone melatonin của cơ thể và thúc đẩy giấc ngủ.

Tinh dầu thường được sử dụng với máy khuếch tán để mang đến hương thơm dịu nhẹ và lan tỏa hoặc thoa trực tiếp lên da.

Danh sách 10 loại tinh dầu trị mất ngủ hiệu quả

Nhờ tác dụng an thần, thư giãn và thúc đẩy giấc ngủ, tinh dầu thường được sử dụng cho những người khó ngủ do thay đổi tâm trạng, mất ngủ khi mang thai, mất ngủ ở người già và nhiều trường hợp khác.

Dưới đây là 10 loại tinh dầu trị mất ngủ hiệu quả, giúp ngủ ngon và ngủ sâu:

1. Tinh dầu hoa oải hương

Tinh dầu hoa oải hương là một loại tinh dầu trị mất ngủ được sử dụng phổ biến nhất. Bởi loại tinh dầu này mang đến nhiều lợi ích đối với sức khỏe và giấc ngủ.

Cụ thể những hoạt chất và mùi hương tinh dầu hoa oải hương có tác dụng an thần, làm dịu hệ thần kinh trung ương, giảm căng thẳng và lo âu quá mức. Ngoài ra loại tinh dầu này còn có tác dụng thúc đẩy giấc ngủ, giúp bạn ngủ ngon và ngủ sâu hơn.

Năm 2021, một nghiên cứu về giấc ngủ và tinh dầu hoa oải hương đã được thực hiện. Kết quả cho thấy, mùi hương từ tinh dầu hoa oải hương có khả năng cải thiện chất lượng giấc ngủ cho những người bị trầm cảm nặng.

Một số tác dụng khác:

Giảm nhức đầu
Chữa lành vết thương và giảm đau
Cải thiện chức năng não
Giảm căng thẳng và lo lắng

2. Tinh dầu hoa cúc

Hoa cúc mang đến nhiều lợi ích đối với giấc ngủ. Uống trà hoa cúc hoặc dùng tinh dầu hoa cúc đều mang đến hiệu quả an thần, thư giãn, thúc đẩy giấc ngủ. Từ đó giúp người bệnh ngủ ngon và ngủ sâu hơn.

Ngoài ra tinh dầu hoa cúc có tác dụng thúc đẩy sự bình tĩnh, cơ thể thư giãn tối đa, giảm bớt lo lắng và căng thẳng. Tác dụng khác:

Thúc đẩy sức khỏe hệ tiêu hóa
Giảm đau đầu
Làm lành vết thương

Với những lợi ích nêu trên, trà hoa cúc (một loại trà trị mất ngủ) và tinh dầu hoa cúc thường được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh mất ngủ ở người trẻ và người lớn tuổi.

3. Tinh dầu cam bergamot

Tinh dầu cam bergamot (hay tinh dầu bergamot) là một loại tinh dầu trị mất ngủ hiệu quả. Tinh dầu có chiết xuất từ trái cam ngọt, nguồn gốc từ Ý. Loại quả này có hương thơm thanh thoát và tự nhiên, mang đến hiệu quả cao trong quá trình điều trị mất ngủ.

Theo các chuyên gia, tinh dầu cam bergamot có tác dụng làm giảm nhịp tim và huyết áp. Đồng thời giúp an thần, thư giãn, cải thiện chất lượng giấc ngủ cho những người có vấn đề về tim.

Để điều trị mất ngủ và giảm căng thẳng, hãy cho một ít tinh dầu cam bergamot vào máy khuếch tán tinh dầu. Mùi hương dịu nhẹ và lan tỏa có thể giúp bạn nhanh chóng chìm vào giấc ngủ sâu.

4. Tinh dầu gỗ tuyết tùng

Tinh dầu gỗ tuyết tùng sở hữu một mùi hương dịu nhẹ tự nhiên từ gỗ tuyết tùng. Khi ngửi, mùi hương từ tinh dầu có thể giúp thư giãn, giảm căng thẳng và lo lắng kéo dài.

Ngoài ra tinh dầu gỗ tuyết tùng còn có tác dụng giảm đau hiệu quả, cải thiện sự tập trung và nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Một số nghiên cứu cho thấy, mất ngủ ở người lớn tuổi bị sa sút trí tuệ được cải thiện rõ rệt sau một thời gian sử dụng tinh dầu gỗ tuyết tùng kết hợp tinh dầu thông và cây bách. Hỗn hợp này mang đến hiệu quả giảm rối loạn giấc ngủ và cải thiện đáng kể thời gian ngủ.

5. Tinh dầu bạc hà

Đây là một loại tinh dầu trị mất ngủ hiệu quả. Bạc hà nổi tiếng với khả năng chống viêm và giảm đau. Chính vì vậy loại thảo được này thường được sử dụng cho những người có các tình trạng viêm và đau làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Hơn nữa tinh dầu bạc hà còn có tác dụng giảm căng thẳng và lo lắng quá mức, thúc đẩy giấc ngủ. Khi dùng có thể giúp người bệnh thư giãn tối đa, an thần, cải thiện thời gian và chất lượng giấc ngủ. Đồng thời giúp bạn ngủ nhanh và ngủ sâu hơn.

6. Tinh dầu gỗ đàn hương

Nếu đang tìm tinh dầu trị mất ngủ, người bệnh không nên bỏ qua tinh dầu gỗ đàn hương. Tương tự như tinh dầu gỗ tuyết tùng, tinh dầu này có mùi gỗ dịu nhẹ và đặc trưng. Với hương thơm và nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe, tinh dầu gỗ đàn hương mang đến những công dụng sau:

Cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng và lo lắng
Nâng cao sự tập trung
Thúc đẩy bình tĩnh
Tăng cảm giác bình yên và chống mệt mỏi

Nhờ những công dụng nêu trên, việc sử dụng tinh dầu gỗ đàn hương giúp thư giãn và người bệnh dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn.

Đặc biệt, tinh dầu gỗ đàn hương có khả năng kiểm soát chứng mất ngủ, giảm triệu chứng liên quan ở những bệnh nhân ung thư, hạn chế trằn trọc và tỉnh giấc vào ban đêm.

7. Tinh dầu kinh giới

Là một loại tinh dầu trị mất ngủ hiệu quả, tinh dầu kinh giới cũng được sử dụng phổ biến. Loại tinh dầu này thúc đẩy giấc ngủ bằng cách giảm bớt căng thẳng, lo lắng và những triệu chứng trầm cảm.

Dùng tinh dầu kinh giới có thể giúp bạn ngủ sâu và ngủ ngon hơn. Đồng thời thúc đẩy giấc ngủ, giảm đáng kể chứng rối loạn chức năng ban ngày và rối loạn giấc ngủ.

Ngoài hiệu quả điều trị mất ngủ, tinh dầu kinh giới còn có tác dụng giảm đau và thúc đẩy sức khỏe tiêu hóa. Tùy thuộc vào sở thích, người bệnh có thể sử dụng tinh dầu để massage hoặc lan tỏa mùi hương trong phòng ngủ.

8. Tinh dầu hoa hồng

Tinh dầu hoa hồng được đánh giá là một trong những loại tinh dầu trị chứng mất ngủ hiệu quả nhất. Loại tinh dầu này có hương hoa thơm mát, mang đến hiệu quả trấn an, giảm căng thẳng và lo lắng. Nhờ đó mà việc sử dụng có thể giúp bạn thư giãn và dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn.

Ngoài ra tinh dầu hoa hồng mang đến nhiều lợi ích cho giấc ngủ và được các chuyên gia khuyên dùng. Cụ thể tinh dầu này có khả năng kéo dài thời gian ngủ, tăng chất lượng bằng cách giúp bạn ngủ sâu giấc hơn.

9. Tinh dầu phong lữ (Geranium)

Tinh dầu phong lữ có mùi hương và tác dụng điều trị mất ngủ tương tự như hoa hồng. Cụ thể loại tinh dầu này có hương thơm dịu nhẹ và tươi mát. Khi dùng có thể giúp thư giản, giảm căng thẳng và lo lắng một cách hiệu quả.

Ngoài ra tinh dầu phong lữ còn có tác dụng chống trầm cảm, cải thiện chất lượng và thời gian ngủ, giảm bớt các triệu chứng của bệnh mất ngủ và nhiều rối loạn khác.

Tinh dầu phong lữ (Geranium) có hương thơm dịu nhẹ giúp chống trầm cảm và điều trị mất ngủ

10. Tinh dầu cây nữ lang

Tinh dầu cây nữ lang giúp điều trị mất ngủ hiệu quả. Cây nữ lang (Valeriana officinalis) có vị ngọt, tính ấm và hương thơm dịu nhẹ. Mùi hương và những thành phần hóa học trong thảo dược có tác dụng an thần, giải tỏa căng thẳng, giảm lo lắng quá mức làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Trong điều trị mất ngủ, tinh dầu cây nữ lang giúp người bệnh dễ dàng chìm vào giấc ngủ, ngủ sâu và ngủ ngon hơn. Đồng thời hạn chế các rối loạn giấc ngủ, ngăn tỉnh giấc vào ban đêm.

Với tính an toàn cao, tinh dầu cây nữ lang có thể dùng cho trẻ em bị mất ngủ, người bị rối loạn giấc ngủ không thực tổn.

11. Tinh dầu ngọc lan tây

Mang đến nhiều lợi ích cho giấc ngủ, tinh dầu ngọc lan tây nằm trong danh sách tinh dầu trị mất ngủ hiệu quả. Tinh dầu chứa axit dihydroxybenzoic, flavonoid, o-methylmoschatoline, terpenes, terpenoid, axit dihydroxybenzoic… đều là những thành phần tốt cho sức khỏe, tinh thần và giấc ngủ.

Tác dụng:

Giảm các triệu chứng của bệnh trầm cảm, suy nhược thần kinh
Cải thiện tâm trạng, giảm những cảm xúc tiêu cực
Thúc đẩy giấc ngủ, nâng cao chất lượng giấc ngủ, giảm những triệu chứng của bệnh mất ngủ
Cải thiện tuần hoàn máu, bảo vệ sức khỏe tim mạch và phòng ngừa một số bệnh lý liên quan
Chống viêm và chống nhiễm trùng trên da
Ngừa mụn và cải thiện sức khỏe làn da
Chăm sóc tóc
Cải thiện những triệu chứng kinh nguyệt
Hỗ trợ giảm biến chứng và phòng ngừa mất ngủ do tiểu đường.

Đối với chứng mất ngủ, những rối loạn về tinh thần và cảm xúc, tinh dầu ngọc lan tây thường được sử dụng bằng cách dùng máy khuếch tán lan tỏa mùi hương của tinh dầu.

12. Tinh dầu xô thơm

Đây là một loại tinh dầu trị mất ngủ được sử dụng phổ biến. Tinh dầu này chứa những hoạt chất có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm và chống viêm.

Ngoài ra mùi hương dịu nhẹ từ tinh dầu xô thơm có tác dụng trấn an, giảm căng thẳng, mệt mỏi và những suy nghĩ tiêu cực. Đồng thời hỗ trợ điều trị rối loạn lo âu và mất ngủ.

Khi sử dụng, hãy khuếch tán tinh dầu xô thơm cạnh giường trước khi đi ngủ. Sau đó điều chỉnh nhịp thờ sẽ giúp bạn nhanh chóng chìm vào giấc ngủ, giảm những triệu chứng của bệnh.

13. Tinh dầu trầm hương

Tinh dầu trầm hương có chiết xuất từ nhựa cây trầm hương. Loại tinh dầu này có mùi hương dễ chịu và đặc biệt, chứa những thành phần hóa học có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa.

Ngoài ra các nghiên cứu cho thấy, mùi hương từ tinh dầu trầm hương có tác dụng cải thiện những vấn đề về tâm lý; giảm căng thẳng, lo lắng và sợ hãi; trấn an và chống trầm cảm. Điều này giúp thúc đẩy giấc ngủ, phòng ngừa và giảm những triệu chứng của bệnh rối loạn giấc ngủ.

Một số tác dụng khác của tinh dầu trầm hương:

Giảm đau
Chăm sóc da
Giảm đau nhức
Giảm dị ứng ở đường hô hấp trên
Tốt cho hệ tiêu hóa
Phòng ngừa sự phát triển của những tế bào ung thư

14. Tinh dầu hoa nhài

Không thể bỏ qua tinh dầu hoa nhài nếu đang tìm một loại tinh dầu trị mất ngủ hiệu quả. Loại tinh dầu này có hương thơm dịu nhẹ, mang đến cảm giác thoải mái khi sử dụng.

Ngoài ra tinh dầu hoa nhài còn có tác dụng an thần, giảm căng thẳng và lo lắng quá mức. Đồng thời phòng ngừa, hỗ trợ điều trị rối loạn lo âu và rối loạn giấc ngủ (trong đó có chứng mất ngủ kéo dài).

Đặc biệt tinh dầu hoa nhài có tác dụng làm tăng sự tỉnh táo vào ban ngày, giảm tình trạng ngủ không yên vào ban đêm.

15. Tinh dầu hoắc hương

Nếu chưa biết tinh dầu nào trị mất ngủ hiệu quả, bạn có thể thử sử dụng tinh dầu hoắc hương. Trong tinh dầu có chứa Patchoulol, Caryophyllene, α-Bulnesene, α-Guaiene. Những hoạt chất này có tác dụng chống viêm, cải thiện cảm xúc, kháng khuẩn và chậm quá trình lão hóa.

Patchoulol: Tác dụng cân bằng cảm xúc, làm dịu tâm trạng, ngăn lo âu và căng thẳng quá mức làm khởi phát chứng mất ngủ.
Caryophyllene: Tác dụng chống trầm cảm, bảo vệ thần kinh, chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa và giảm đau.
α-Bulnesene: Chống viêm.
α-Guaiene: Tạo hương thơm ngọt và cay.

Với những lợi ích nêu trên, tinh dầu hoắc hương mang đến hiệu quả cao trong điều trị mất ngủ, khó ngủ trưa và cân bằng cảm xúc.

Cách sử dụng tinh dầu trị mất ngủ

Để đảm bảo hiệu quả, bạn cần đảm bảo sử dụng tinh dầu trị mất ngủ đúng cách. Dưới đây là một số cách sử dụng đơn giản:

Sử dụng máy khuếch tán trong phòng ngủ

Đây là cách dùng phổ biến đối với tinh dầu trị mất ngủ. Máy khuếch tán giúp mùi hương của tinh dầu phân tán trong không khí. Khi ngửi có thể cải thiện giấc ngủ, thư giãn và thoải mái tối đa.

Tạo sương mù

Thêm vài giọt tinh dầu ưa thích vào bình xịt. Sau đó xịt quanh phòng hoặc phun sương nhẹ nhàng dưới gối và trên ga trải giường để lưu giữ lại mùi hương. Để tránh kích ứng da, hãy xịt vào mặt dưới của gối. Lưu ý chỉ nên dùng 4 – 5 giọt tinh dầu cho nửa cốc nước.

Thoa trực tiếp lên cơ thể

Cách này thường được dùng trong massage kết hợp liệu pháp mùi hương điều trị mất ngủ. Khi thoa lên cơ thể, mùi hương và những hoạt chất trong tinh dầu giúp tăng cảm giác dễ chịu. Bạn có thể thoa vào những điểm chịu áp lực, sau tai hoặc cổ tay.

Lưu ý: Dùng tinh dầu với nồng độ cao và không pha loãng có thể gây kích ứng da. Vì vậy người có làn da nhạy cảm không nên thoa tinh dầu trực tiếp lên cơ thể và không dùng tinh dầu ở dạng không pha loãng.

Thêm tinh dầu vào bồn tắm

Cho một vài giọt tinh dầu vào bồn nước ấm. Sau đó ngâm mình trong vòng 15 phút. Hương thơm dịu nhẹ kết hợp nước ấm có thể tăng hiệu quả thư giãn và thúc đẩy giấc ngủ của bạn.

Thêm tinh dầu vào bồn tắm giúp thư giãn tối đa, mang đến giấc ngủ ngon và sâu

Lưu ý khi dùng tinh dầu trị mất ngủ

Để dùng tinh dầu trị mất ngủ an toàn và đạt hiệu quả tối đa, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

Thực hiện thử nghiệm trên vùng da nhỏ nếu muốn thoa tinh dầu lên cơ thể (chẳng hạn như mặt trong cánh tay). Sau đó đợi khoảng 24 giờ để xem phản ứng trên da. Không nên thử trên vùng da rộng để phòng ngừa kích ứng.
Tránh dùng tinh dầu chưa pha loãng vì điều này có khả năng gây kích ứng.
Nuốt tinh dầu có thể gây buồn nôn, chóng mặt, đau dạ dày, khó chịu ở bụng…
Thận trọng khi dùng tinh dầu cho phụ nữ mang thai, đang nuôi con bú và trẻ em.
Không lạm dụng. Chỉ nên dùng tinh dầu với liều lượng thích hợp.
Lựa chọn tinh dầu ưa thích sẽ tăng cảm giác thư giãn và cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn.
Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có dấu hiệu kích ứng khi sử dụng tinh dầu.
Để tăng hiệu quả, nên dùng tinh dầu kết hợp với những cách ngủ nhanh khác. Cụ thể như: Tập thể dục đều đặn, vệ sinh giấc ngủ, ăn thực phẩm giúp ngủ ngon, ngồi thiền…

Các loại tinh dầu trị mất ngủ mang đến nhiều lợi ích cho giấc ngủ và sức khỏe tổng thể, giúp thư giãn tối đa. Chính vì vậy bạn có thể sử dụng mùi hương thích hợp và sử dụng đúng cách để tăng hiệu quả.