Viêm xoang mũi: Nguyên nhân và cách chữa hiệu quả

Viêm xoang mũi xảy ra khi một hoặc nhiều xoang bị viêm nhiễm, làm tổn thương và sưng tấy lớp lót trong xoang. Lúc này dịch nhầy trong xoang không thể thoát ra ngoài mà ứ đọng bên trong, tăng áp lực và gây đau nhức ở vùng đầu và mặt.

Bệnh viêm xoang mũi là gì?

Viêm xoang mũi là tình trạng viêm của các xoang mũi, là những khoảng trống trong các xương xung quanh mũi. Có nhiều loại xoang mũi, bao gồm xoang trán, xoang hàm, xoang sàng và xoang gối.

Viêm xoang có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, nấm), dị ứng hoặc các vấn đề về cấu trúc của đường hô hấp.

Có hai loại viêm xoang chính là cấp tính và mãn tính.

• Viêm xoang cấp tính thường xảy ra nhanh chóng, có thể kéo dài từ vài tuần đến một tháng. Bệnh thường liên quan đến cảm lạnh hoặc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.
• Viêm xoang mãn tính có thể kéo dài hàng tháng hoặc lâu hơn nếu không được điều trị.

Bệnh viêm xoang mũi có lây không?

Viêm xoang mũi không phải là bệnh lây nhiễm từ người này sang người. Tuy nhiên, virus gây bệnh như virus cảm lạnh hoặc các vi khuẩn có thể lây nhiễm.

Điều này có nghĩa trong khi viêm xoang không thể lây cho người khác, nhưng virus gây ra nó có thể lây lan, dẫn đến việc người khỏe mạnh có thể phát triển viêm xoang sau một đợt cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp khác.

Triệu chứng bệnh viêm xoang mũi

Triệu chứng của viêm xoang mũi có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và loại viêm xoang (cấp tính hay mãn tính). Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của viêm xoang mũi:

• Đau hoặc có áp lực ở mặt: Cảm giác đau hoặc áp lực thường cảm nhận được ở vùng mặt, đặc biệt là quanh mũi, trán, và mắt. Đau có thể tăng lên khi bạn cúi đầu.
• Tắc nghẽn: Cảm giác tắc nghẽn mũi nghiêm trọng, khó thở bằng mũi.
• Chảy nước mũi: Nước mũi dày, trong suốt hoặc có màu vàng hoặc xanh
• Giảm khứu giác và vị giác: Viêm xoang có thể làm giảm khả năng ngửi và vị giác.
• Ho hoặc đau họng: Ho có thể trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm, và viêm xoang cũng có thể gây ra đau họng do chảy dịch từ mũi xuống họng.
• Đau đầu: Đau đầu do viêm xoang thường tập trung ở trán, quanh mắt và mặt, và có thể trở nên tồi tệ hơn khi bạn cúi đầu hoặc nằm xuống.
• Hơi thở có mùi: Nhiễm trùng xoang có thể gây ra mùi hôi từ miệng do dịch tích tụ.
• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng có thể xuất hiện do viêm xoang, đặc biệt là trong trường hợp viêm xoang mãn tính.
• Chảy dịch sau họng: Dịch từ xoang có thể chảy xuống sau họng, gây ra cảm giác khó chịu.

Trong một số trường hợp, viêm xoang cũng có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn như sốt, sưng mặt, và đau răng. Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào trong số này và chúng không cải thiện sau vài ngày hoặc trở nên tồi tệ hơn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Nguyên nhân gây ra viêm xoang mũi không thể bỏ qua

Có khá nhiều nguyên nhân gây ra bệnh, mọi người cần chú ý một số tác nhân điển hình như sau:  

• Các loại vi khuẩn, có thể bao gồm vi khuẩn lây lan từ nướu viêm, VA hoặc họng viêm đến xoang mũi
• Virus, chẳng hạn như virus cúm hoặc cảm lạnh thông thường
• Các dị dạng thực thể bẩm sinh tại các vách ngăn hay hốc xoang, điển hình như lệch vách ngăn
• Viêm xoang mũi do các chấn thương đụng dập từ bên ngoài ảnh hưởng trực tiếp đến các xoang.
• Dị ứng. Khi tiếp xúc với phấn hoa, lông động vật… thường xuyên có thể dẫn đến viêm xoang dị ứng.

Cách điều trị bệnh viêm xoang mũi

Điều trị bằng tây y

Bệnh nhân chủ yếu được dùng thuốc chữa viêm xoang để điều trị triệu chứng, nhiễm trùng và nguyên nhân gây bệnh.

Thuốc Tây chữa viêm xoang mũi

• Aladka (xịt 1 – 3 lần/ngày, mỗi lần xịt 1 nhát), Coldi-B (dùng 2 lần/ngày, mỗi lần xịt 1 – 2 nhát), Hadocort (dạng nhỏ, ngày 3 – 5 lần, mỗi lần từ 1 – 2 giọt).
• Thuốc giảm đau: Paracetamol 500mg x 04 viên/ngày. Uống ngày chia làm 2 lần (có thể vào buổi sáng hoặc tối), mỗi lần phải cách nhau tối thiểu 4 tiếng hoặc dùng uống khi bị đau cấp.
• Kháng sinh (dùng trong trường hợp có vi khuẩn): Cefuroxim 500mg x 04 viên/2 lần/ngày. Uống sau bữa ăn để đạt hiệu quả tốt và tránh hiện tượng mệt mỏi khi dùng kháng sinh.
• Thuốc kháng viêm: Như NSAIDs được dùng để giảm đau, sưng viêm và hạ sốt. Những trường hợp nặng hơn có thể được dùng Corticosteroid (dạng xịt hoặc viên uống) để điều trị viêm nhiễm.
• Thuốc chẹn Histamin 1: Clopheramin 4mg x 02 viên/2 lần/ngày. Thuốc có tác dụng chống dị ứng, điều trị viêm xoang do dị ứng và giảm các triệu chứng liên quan như nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi… Do thuốc sẽ gây buồn ngủ nên ưu tiên dùng trước khi ngủ.
• Trong trường hợp bệnh nhân khó thở do ngạt mũi thì dùng các thuốc khí dung.

Điều trị bằng phẫu thuật

Phẫu thuật viêm xoang được chỉ định khi các phương pháp khác không hiệu quả, viêm nhiễm kéo dài và có nguy cơ phát triển biến chứng của viêm xoang.

Những kỹ thuật có thể được áp dụng:

• FESS: Phẫu thuật nội soi xoang, đảm bảo giữ được tối đa vùng niêm mạc không tổn thương, an toàn, nhanh chóng (thời gian phẫu thuật là 1 tiếng) và có thể ra viện sớm. FESS áp dụng trong các trường hợp viêm xoang mạn, polyp mũi hoặc kết hợp cả 2 tác nhân trên.
• Mổ Caldwell: Thương được chỉ định trong điều trị viêm xoang hàm, viêm quanh răng, bệnh nhân có các u lành hoặc ác tính tại hàm.
• Mổ dị hình vách ngăn: Phương pháp này áp dụng trong trường hợp lệch vách ngăn hay những tổn thương bẩm sinh tại chỗ. Ưu điểm của phương pháp này là thời gian mổ nhanh, đạt hiệu quả điều trị cao nhưng vẫn có những trường hợp xuất huyết nặng sau mổ.

Mẹo dân gian chữa viêm xoang mũi tại nhà

Các mẹo dân gian dưới đây có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của viêm xoang mũi.

• Chữa viêm xoang mũi bằng hạt gấc

Thành phần hoạt chất bên trong hạt gấc có tác dụng tiêu viêm, giảm phù nề rất tốt. Ngoài ra hoạt chất Invedax có khả năng tiêu dịch nhầy, làm thông thoáng mũi xoang hiệu quả

Chỉ cần dùng khoảng 25 – 30 hạt gấc, rửa sạch, đem sao vàng hạ thổ và loại hết phần cháy sém vỏ. Sau đó ngâm với 300ml rượu trắng, để trong 3 ngày là dùng được. Ngày dùng rượu gấc 2 – 3 lần, mỗi lần lấy chừng 20ml rượu xoa bóp nhẹ nhàng 2 bên cánh mũi, dọc sống mũi.

• Dùng tỏi

Tỏi không chỉ là một thực phẩm gia vị mà còn có tác dụng điều trị rất nhiều bệnh. Allicin trong tỏi có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn tốt, dùng điều trị viêm xoang mũi rất hiệu quả. 

Lấy tỏi rửa sạch và cắt nhỏ, đem ngâm với mật ong từ 1 – 2 ngày, sau đó lấy dung dịch thu được để vệ sinh xoang mũi. Hoặc dùng nước ép tỏi nhỏ từ 2 – 4 lần/ngày.

• Lá chanh điều trị bệnh viêm xoang mũi

Nấu nước lá chanh để xông hoặc lấy nước rửa mũi hay súc miệng. Tinh dầu trong lá chanh có tác dụng diệt khuẩn, làm giãn nở các hốc xoang rất hiệu quả. 

Thuốc Đông y chữa viêm xoang mũi

Các bài thuốc cổ phương luôn có giá trị rất cao trong điều trị bệnh và được mọi người tin dùng. Dưới đây là các bài thuốc trị viêm xoang bằng đông y hiệu quả:

Bài thuốc 1

Đây là bài thuốc dựa trên phương pháp chữa bệnh đối pháp lập phương của Đông y, bao gồm các vị thuốc có tính: Thông mũi, thanh phế, trừ đàm, tiết nhiệt. Bài thuốc dùng cho bệnh nhân có triệu chứng như: Ngạt mũi, sổ mũi, đau đầu, sắc mặt vàng, rêu lưỡi đỏ, mạch sác,…

• Thành phần: Kim ngân hoa 10g, tân di 5g, hạ khô thảo 12g, thạch cao 4g, chi tử 8g, hoàng cầm 8g, mạch môn 8g. 
• Cách dùng: Sử dụng ngày 1 thang, đem sắc 3 bát nước lấy 1 bát, chia là 2 – 3 lần/ngày.

Bài thuốc 2: 

Bài thuốc có tác dụng dưỡng âm, thanh nhiệt dùng trong các trường hợp: Viêm xoang lan lên đầu hoặc chẩm, ngạt mũi, khó thở, sắc mặt đỏ, rêu lưỡi mỏng, chất lưỡi đỏ, mạch sác,…

• Thành phần: Hà thủ ô 8g, hoàng cầm 8g, ké đầu ngựa 10g, huyền sâm 5g, đan bì 5g, tân di 5g, ngân hoa 10g.
• Cách dùng: Sử dụng ngày 1 thang, đổ 3 bát nước đun lấy 1 bát thuốc, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Bài thuốc 3: 

Bao gồm các vị thuốc có tác dụng: Khu phong, tán hàn, bổ khí, giải biểu, trị đau nhức xương khớp. Dùng bài thuốc này rất hiệu quả cho trường hợp viêm xoang do thời tiết, dị ứng, chảy nước mũi trắng, sắc mặt trắng nhợt, rêu lưỡi trắng, chất lưỡi nhợt, mạch trầm.

• Ma hoàng 10g, bạch thược 5g, bạch truật 8g, đảng sâm 8g, cam thảo 6g, quế chi 8g, ké đầu ngựa 8g, sinh khương 5g, phòng phong 6g.
• Cách dùng: Dùng sắc uống ngày 2 – 3 lần, đun 3 bát nước lấy 1 bát thuốc.

Những biện pháp phòng tránh bệnh viêm xoang mũi

Do đặc điểm diễn biến của bệnh phức tạp và khó điều trị, chính vì thế việc phòng ngừa là điều vô cùng quan trọng:

• Mặc quần áo đủ ấm, tránh không khí lạnh xâm nhập vào cơ thể.
• Vào mùa nóng, không nên nằm quá lâu dưới điều hòa, không được sử dụng nhiều đá, kem lạnh vì có thể làm viêm đường hô hấp
• Khi có những bệnh lý viêm nhiễm vùng đầu mặt như: Sâu răng, viêm tai, viêm Amidan,… cần phải điều trị nhanh chóng và triệt để.
• Đối với những người làm việc trong môi trường độc hại, cần có nhiều biện pháp bảo hộ lao động cẩn thận, phòng tránh bệnh.
• Đảm bảo môi trường sống xung quanh, trong nhà luôn thoáng mát, tránh bụi bẩn.
• Những người có cơ địa dị ứng tránh tiếp xúc với phấn hoa, lông động vật, tránh ăn nhộng tằm, cá đuối,… 
•  Không hút thuốc lá, rượu bia và những chất kích thích khác vì những đồ này sẽ gây tổn hại đến sức khỏe và hệ miễn dịch, là điều kiện cho tác nhân gây hại đến xoang mũi.

Viêm xoang mũi có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng nếu không được điều trị tốt, chẳng hạn như viêm nhiễm lây lan đến mắt, họng, tai, thậm chí là não. Do đó nên thăm khám sớm để có biện pháp điều trị thích hợp.

ĐỌC NGAY:

• Viêm Xoang Chảy Máu Mũi Nguy Hiểm Không? Cách Chữa Hiệu Quả
• Cách Trị Viêm Xoang Trán Tại Nhà An Toàn Và Hiệu Quả