Viêm Xoang Bội Nhiễm: Dấu Hiệu, Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý

Viêm xoang bội nhiễm là một tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng ở các xoang mặt, thường xảy ra khi vi khuẩn hoặc virus tấn công sau một đợt viêm xoang thông thường. Tình trạng này có thể dẫn đến đau nhức, nghẹt mũi và các triệu chứng khó chịu khác, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

Viêm xoang bội nhiễm là gì? 

Viêm xoang bội nhiễm là tình trạng viêm nhiễm ở các xoang mũi, trong đó có sự tham gia của nhiều tác nhân gây bệnh, thường là vi khuẩn, virus hoặc nấm. Tình trạng này thường xảy ra sau một đợt viêm xoang cấp tính không được điều trị kịp thời, dẫn đến việc vi khuẩn phát triển mạnh trong các xoang đã bị viêm.

Các dấu hiệu và triệu chứng:

• Đau nhức vùng mặt, đặc biệt là khu vực quanh mũi và mắt.
• Nghẹt mũi và chảy mũi, có thể có dịch nhầy hoặc mủ.
• Ho khan hoặc ho có đờm.
• Cảm giác áp lực trong xoang.
• Sốt, mệt mỏi.

Nguyên nhân gây viêm xoang bội nhiễm 

Nguyên nhân viêm xoang bội nhiễm chủ yếu là do viêm xoang cấp tính không được điều trị kịp thời, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Các nguyên nhân khác và yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Nhiễm trùng: Vi khuẩn và virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm xoang. Ban đầu, viêm xoang thường bắt nguồn từ một cơn cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên khác. Sau đó có thể bị bội nhiễm bởi vi khuẩn.
• Dị ứng: Viêm xoang có thể trở thành bội nhiễm nếu viêm mũi dị ứng không được kiểm soát tốt.
• Polyp mũi: Những u nhỏ không ung thư trong mũi và xoang có thể gây tắc nghẽn và viêm.
• Hình dạng bất thường của cấu trúc mũi: Như vách ngăn mũi bị lệch hoặc các vấn đề về cấu trúc khác có thể gây tắc nghẽn và viêm xoang.
• Các tình trạng y tế khác: Bệnh như hen suyễn, nhiễm trùng đường hô hấp mãn tính và rối loạn hệ miễn dịch.
• Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với không khí ô nhiễm, khói thuốc và các hạt trong không khí (như bụi).
• Lạm dụng thuốc xịt mũi: Sử dụng quá nhiều các loại thuốc xịt mũi có chứa decongestants có thể gây tác dụng phụ nghẹt mũi, dẫn đến tình trạng viêm xoang trở nên tồi tệ hơn.

Viêm xoang bội nhiễm có nguy hiểm không?

Trên thực tế, viêm xoang bội nhiễm là một tình trạng nghiêm trọng hơn và phức tạp hơn so với viêm xoang thông thường. Bệnh cần được điều trị triệt để. Bệnh nhân sẽ được dùng kháng sinh nếu nguyên nhân do vi trùng.

Khi không được điều trị tốt, tình trạng bội nhiễm sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm sau:

• Viêm phổi
• Giảm khả năng tập trung
• Khó ngủ hoặc mất ngủ kéo dài
• Viêm màng não
• Viêm não
• Áp xe não
• Viêm mí mắt
• Áp xe mí mắt
• Viêm dây thần kinh thị giác
• Nhiễm trùng hốc mắt
• Giảm thị lực

Phương pháp điều trị viêm mũi xoang bội nhiễm

Điều trị bệnh phải dựa trên tình trạng, triệu chứng và nguyên nhân. Những phương pháp phổ biến gồm:

1. Sử dụng thuốc 

Điều trị viêm xoang bội nhiễm thường bao gồm việc sử dụng thuốc để giảm triệu chứng, tiêu diệt vi khuẩn và hỗ trợ quá trình hồi phục. Thuốc được chỉ định tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Viêm xoang bội nhiễm thường do vi khuẩn, cần điều trị bằng kháng sinh. Các loại kháng sinh thường dùng gồm Cephalexin, Cefuroxim, Ceftriaxone hoặc Erythromycin,…
• Thuốc hạ sốt: Paracetamol dạng uống hoặc sủi được dùng để điều trị đau và hạ sốt
• Thuốc xịt mũi corticosteroid: Giúp giảm viêm trong các xoang, có thể bao gồm fluticasone, budesonide, mometasone, và triamcinolone.
• Thuốc chống dị ứng: Trong trường hợp viêm xoang liên quan đến dị ứng, các loại thuốc chống histamine như cetirizine, loratadine, hoặc fexofenadine có thể được sử dụng.
• Decongestants: Thuốc này giúp làm giảm sự tắc nghẽn mũi. Tuy nhiên, nó không nên được sử dụng trong thời gian dài vì có thể gây ra tác dụng phụ.
• Thuốc nhỏ mũi hoặc xịt mũi saline: Giúp làm loãng chất nhầy và giảm tắc nghẽn.
• Thuốc chống nấm: Trong một số trường hợp hiếm hoi, viêm xoang do nấm có thể yêu cầu điều trị bằng thuốc chống nấm.

Liều lượng và cách sử dụng của từng thuốc phụ thuộc và tình trạng của bệnh nhân khi tới khám bệnh. Bệnh nhân tuyệt đối không tự ý mua các loại thuốc trên sử dụng khi không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa hô hấp.

2. Phẫu thuật

Trong trường hợp viêm xoang bội nhiễm không đáp ứng tốt với điều trị bằng thuốc hoặc nếu tình trạng bệnh trở nên mãn tính và gây ra các biến chứng, có thể cần đến phẫu thuật.

Một số kỹ thuật phẫu thuật thường được chỉ định để điều trị viêm xoang:

• Phẫu thuật nội soi xoang: Đây là phương pháp phổ biến nhất. Qua nội soi, bác sĩ sẽ loại bỏ các polyp mũi và mô bị viêm, mở rộng lối vào các xoang để cải thiện sự thoát dịch và thông khí.
• Phẫu thuật mở rộng lỗ thông xoang: Trong kỹ thuật này, một bóng nhỏ được đưa vào các lối vào của xoang và sau đó được thổi phồng để mở rộng chúng. Đây là phương pháp ít xâm lấn hơn so với FESS.
• Cắt polyp mũi: Nếu polyp gây tắc nghẽn và viêm xoang, chúng có thể được loại bỏ thông qua phẫu thuật.
• Sửa chữa vách ngăn mũi bị lệch: Nếu vách ngăn mũi bị lệch gây tắc nghẽn và viêm xoang, phẫu thuật có thể được thực hiện để chỉnh hình lại vách ngăn.
• Loại bỏ xoang mũi: Trong một số trường hợp cụ thể và ít phổ biến hơn, một phần của xoang có thể được loại bỏ để điều trị bội nhiễm.
• Phẫu thuật xử lý các biến chứng nghiêm trọng: Trong trường hợp viêm xoang gây ra các biến chứng như nhiễm trùng xương hoặc mô xung quanh, các thủ thuật phức tạp hơn có thể cần được thực hiện.

3. Chăm sóc và điều trị tại nhà

Các biện pháp tự chăm sóc và điều trị viêm xoang bội nhiễm tại nhà là một phần quan trọng trong kế hoạch kiểm soát các triệu chứng viêm xoang bội nhiễm.

Các biện pháp tự chăm sóc tại nhà bao gồm:

• Dùng nước muối xịt mũi: Sử dụng dung dịch nước muối để xịt mũi hàng ngày có thể giúp làm sạch và giữ ẩm cho mũi, giảm tắc nghẽn và kích thích thoát dịch từ các xoang.
• Hít hơi nước: Hít hơi nước từ một chậu nước nóng hoặc từ phòng tắm có hơi nước có thể giúp làm loãng chất nhầy và giảm tắc nghẽn trong các xoang.
• Đắp ấm lên vùng mặt: Sử dụng một túi chườm ấm hoặc khăn ấm đặt lên vùng mặt có thể giúp giảm đau và áp lực từ viêm xoang.
• Uống đủ nước: Giữ cơ thể được hydrat hóa bằng cách uống đủ nước có thể giúp làm loãng chất nhầy và hỗ trợ quá trình thoát dịch.
• Tránh các tác nhân gây kích ứng: Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá, ô nhiễm không khí và các tác nhân gây dị ứng khác có thể giúp giảm triệu chứng viêm xoang.
• Nâng cao đầu khi ngủ: Sử dụng thêm gối để nâng đầu cao hơn khi ngủ có thể giúp giảm tắc nghẽn trong các xoang.
• Sử dụng máy tạo ẩm: Đặt máy tạo ẩm trong phòng ngủ có thể giúp giữ không khí ẩm, làm giảm tắc nghẽn và kích ứng mũi.
• Dùng thuốc theo chỉ định: Tuân thủ chỉ định dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo đạt hiệu quả chữa trị.
• Thực hiện các bài tập thở: Các bài tập thở nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện lưu thông không khí qua mũi và giảm tắc nghẽn.
• Duy trì vệ sinh mũi: Rửa mũi hàng ngày bằng dung dịch nước muối có thể giúp loại bỏ chất nhầy và giảm viêm.

4. Áp dụng mẹo dân gian

Áp dụng mẹo dân gian chữa viêm xoang bội nhiễm có thể bao gồm xông hơi, dùng nước muối sinh lý, và uống trà gừng để giảm triệu chứng.

Các biện pháp bao gồm:

• Lá chanh: Lá chanh có tác dụng diệt khuẩn, trừ đàm và chứa nhiều tinh dầu giúp thông mũi họng, trị đau đầu hiệu quả. Mỗi ngày, xông mũi bằng tinh dầu lá chanh để cải thiện tình trạng viêm xoang.
• Tỏi: Tỏi chứa allicin, một thành phần có tác dụng như kháng sinh trong Đông y. Hoạt chất này giúp làm sạch, thông mũi và tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh cho hệ mũi xoang. Người bệnh có thể nghiền tỏi, chắt lấy nước và nhỏ trực tiếp vào mũi vài lần mỗi ngày.
• Mật ong và gừng: Mật ong có tính kháng viêm, diệt khuẩn, giúp phòng ngừa và điều trị bệnh mũi xoang. Gừng (sinh khương) nâng cao sức đề kháng và làm ấm cơ thể. Uống nước gừng pha 2 thìa mật ong mỗi sáng giúp giảm triệu chứng viêm xoang. Tránh dùng cho trẻ dưới 6 tuổi.

Phòng ngừa viêm xoang bội nhiễm 

Viêm xoang bội nhiễm là tình trạng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, người dân cần chú ý đến một số biện pháp:

• Giữ vệ sinh mũi: Rửa mũi thường xuyên bằng nước muối sinh lý để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.
• Tránh dị ứng: Xác định và tránh các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi và khói thuốc lá.
• Uống đủ nước: Giúp làm loãng dịch nhầy và duy trì độ ẩm cho niêm mạc mũi.
• Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin C và các dưỡng chất cần thiết, tập thể dục đều đặn.
• Tránh lạnh và gió lùa: Giữ ấm cho cơ thể, đặc biệt là vùng đầu, cổ và mũi trong những ngày lạnh.
• Kiểm soát các bệnh lý nền: Điều trị triệt để các bệnh lý như viêm mũi dị ứng, cảm cúm để giảm nguy cơ viêm xoang.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm: Đặc biệt trong mùa đông hoặc khi thời tiết khô, giúp duy trì độ ẩm không khí trong nhà.
• Không tự ý dùng thuốc: Khi có triệu chứng viêm xoang, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp và tránh lạm dụng kháng sinh.
• Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề liên quan đến mũi xoang.

Viêm xoang bội nhiễm là một tình trạng nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Người bệnh nên thăm khám, chẩn đoán và chữa trị viêm nhiễm theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

THAM KHẢO THÊM:

• Viêm Xoang Khi Mang Thai: Hướng Dẫn Cách Chữa Để Thai Kỳ Khỏe Mạnh
• Viêm Xoang Kiêng Ăn Gì Và Nên Ăn Gì Để Mau Khỏi?