Gãy Cành Tươi

Gãy cành tươi hay còn gọi là gãy xương xanh và gãy xương cành tươi. Đây là thuật ngữ chỉ tình trạng xương bị uốn cong và nứt. Trong đó vết nứt hoặc gãy không kéo dài đến tận xương.

Gãy cành tươi xảy ra ở xương non và mềm, thường xuyên nhất trong thời thơ ấu và thời kỳ sơ sinh (dưới 10 tuổi). Nguyên nhân là do xương của trẻ đang phát triển nhanh chóng nên nó linh hoạt và thường không bị gãy hoàn toàn.

Nghiên cứu hình ảnh có thể nhìn thấy có xương gãy không hoàn toàn, không tách thành hai mảnh riêng biệt nhưng bị uốn cong (tương tự như cố gắng bẻ một cành cây nhỏ và xanh). Ngoài ra trẻ sẽ có dấu hiệu đau đớn, sưng và bầm ở vùng có vết gãy.

Bất kỳ lực nào khiến một xương dài (như cánh tay hoặc ống chân) bị uốn cong và gãy không hoàn toàn cũng có thể dẫn đến gãy cành tươi. Điều này khiến xương bị nứt một bên và cong, không gãy thành hai mảnh.

Những nguyên nhân phổ biến nhất gồm:

• Ngã hoặc va đập vào cẳng tay hoặc ống chân
• Uốn cong hoặc vặn vẹo quá mạnh ở một chi
• Tai nạn xe
• Chấn thương thể thao

Gãy cành tươi thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi. Tuy nhiên trẻ em trước tuổi vị thành niên hoặc trong những năm đầu vị thành niên cũng có nhiều khả năng gặp phải tình trạng này.

Gãy cành tươi có một phần xương bị nứt và phần còn lại vẫn còn nguyên vẹn (không bị gãy). Chính vì thế mà loại gãy xương này có độ ổn định cao, gây ra sự uốn cong ở vị trí gãy, không có biết dạng rõ rệt.

Những triệu chứng và dấu hiệu thường gặp gồm:

• Đau đớn
• Bầm tím
• Sưng tấy
• Uốn cong hoặc xoắn ở xương bị gãy
• Dịu dàng

Để chẩn đoán gãy cành tươi, bác sĩ đặt một số câu hỏi về cách chấn thương xảy ra. Sau đó khám sức khỏe, kiểm tra vùng bị thương. Điều này giúp tìm kiếm những bất thường hoặc dấu hiệu liên quan đến gãy xương.

Nhằm chắc chắn hơn về chẩn đoán và mức độ nghiêm trọng, các nghiên cứu hình ảnh sẽ được thực hiện, thường bao gồm:

• Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang có thể cho thấy một hoặc nhiều xương gãy không hoàn toàn. Kỹ thuật này cũng giúp xác định kiểu gãy xương (gãy xiên, gãy xoắn, gãy di lệch hoặc ổn định...), vị trí vết gãy và mức độ nghiêm trọng.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI): Bác sĩ có thể chỉ định thêm CT hoặc MRI. Những kỹ thuật này tạo ra hình ảnh chi tiết hơn về xương và mô mềm, giúp xác nhận chẩn đoán, phát hiện thương tổn khó nhìn thấy. Đồng thời đánh giá tình trạng và loại trừ những chấn thương khác.

Sau điều trị gãy xương cành tươi, hầu hết mọi người đều phục hồi hoàn toàn, xương bị gãy nhanh chóng lành và phát triển trở lại (thường mất từ 4 - 8 tuần).

Hiếm khi gãy cành tươi gây ra biến chứng. Nhưng nếu xảy ra, những biến chứng có thể bao gồm:

• Nhiễm trùng
• Chảy máu
• Chấn thương thần kinh
• Tổn thương mạch máu
• Biến dạng xương kéo dài sau điều trị xong

Phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng, gãy cành tươi có thể được điều trị bằng những phương pháp sau:

1. Cố định xương

Cố định xương bằng nẹp hoặc bó bột được chỉ định cho hầu hết bệnh nhân bị gãy xương cành tươi. Phương pháp này giúp xương bị gãy không di chuyển trong khi nó lành lại.

Bó bột thường được giữ trong vòng 4 - 6 tuần. Trong gian đoạn này, bệnh nhân được chụp X-quang thường xuyên để theo dõi sự lành lại của xương.

2. Thuốc

Một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc Acetaminophen có thể được kê đơn. Các thuốc có thể giúp kiểm soát cơn đau do gãy xương.

3. Phẫu thuật

Nếu bị gãy cành tươi nghiêm trọng, bệnh nhân có thể được phẫu thuật. Trong khi thực hiện thủ thuật, bác sĩ sắp xếp lại xương gãy thông qua một vết mổ. Sau đó chèn thanh hoặc tấm kim loại và ốc vít vào xương. Điều ngày giúp duy trì sự liên kết và cố định mảnh gãy trong khi xương đang lành.

Những biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ gãy cành tươi:

• Cho trẻ sử dụng những thiết bị an toàn thích hợp khi chơi thể thao.
• Cố gắng ngăn ngừa té ngã, va chạm hoặc những chấn thương khác.
• Đảm bảo hoạt động thể chất an toàn.
• Thiết lập chế độ ăn uống dinh dưỡng, giàu canxi và vitamin D. Điều này giúp xương phát triển nhanh và chắc khỏe, giảm nguy cơ gãy xương.
• Tắm nắng sáng 10 phút mỗi ngày để tăng khả năng tổng hợp vitamin D, giúp xương chắc khỏe.
• Khuyến khích trẻ tập thể dục và vận động ngoài trời. Điều này giúp cải thiện sức khỏe xương, tăng cường cơ bắp và sự dẻo dai.

1. Tôi / con của tôi bị gãy xương hay có một chấn thương khác?

2. Tình trạng của con tôi có nghiêm trọng không?

3. Phương pháp điều trị hiệu quả nhất là gì?

4. Có cần phẫu thuật sửa chữa hay không?

5. Mất bao lâu để xương lành lại hoàn toàn?

6. Xương có thể phát triển bình thường trở lại sau gãy xương hay không?

7. Gãy cành tươi ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của trẻ?

Gãy cành tươi thường gặp ở những trẻ dưới 10 tuổi, xảy ra khi xương bị gãy không hoàn toàn, một bên gãy và một bên bị uốn cong. Tình trạng này thường dễ điều trị và hiếm khi gây biến chứng. Tuy nhiên cần điều trị sớm và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.