Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Xương khớp Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Chữa đau lưng bằng đậu đen là mẹo trị bệnh dựa theo kinh nghiệm dân gian. Cách chữa này được áp dụng phổ biến cho đến ngày nay nhờ những công dụng thần kì của đậu đen – loại thực phẩm quen thuộc và giàu dinh dưỡng.

Giá trị dinh dưỡng của đậu đen

Đậu đen là nguyên liệu được sử dụng phổ biến được dùng để chế biến thành nhiều món ăn ngon như xôi, chè, cháo… Đặc biệt, với nguồn dưỡng chất dồi dào, phong phú, đậu đen còn được tận dụng để làm vị thuốc chữa bệnh, phòng bệnh hiệu quả.

Dưới góc độ của Y học cổ truyền và các nghiên cứu hiện đại, đậu đen sở hữu những lợi ích sau:

Theo Y học cổ truyền

Đậu đen còn được gọi là hắc đại đậu, ô đậu… tính bình, vị ngọt thanh. Công dụng chính gồm: Bổ thận thủy, khứ phong lợi thủy, hoạt huyết giải độc, thanh nhiệt giải biểu, điều trung hạ khí, dưỡng can, kiện tỳ chỉ hãn, bổ sung các dưỡng chất tốt cho mắt, làm sáng mắt, cải thiện thị lực…

Do đó dùng đậu đen có thể hỗ trợ chữa trị hiệu quả một số bệnh lý về phong thấp, phù thũng, viêm khớp, tê thấp, thận yếu gây đau lưng, bệnh trĩ, huyết áp cao, táo bón, lở loét….

Ngoài ra, nhờ hàm lượng cao chất chống oxy hóa, chống viêm tự nhiên giúp bồi dưỡng tạng thận. Từ đó giúp mạnh gân cốt, các cơ dẻo dai, cải thiện tình trạng đau lưng rõ rệt.

Theo Y học hiện đại

Đậu đen rất tốt cho sức khỏe con người khi chứa đa dạng các loại dinh dưỡng, đặc biệt các vitamin, khoáng chất sau:

Chất xơ: Đậu đen là loại thực phẩm rất giàu chất xơ không hòa tan, cực kỳ cần thiết và tốt cho sức khỏe con người. Đặc biệt là những người mắc chứng đái tháo đường nhờ khả năng kiểm soát chỉ số đường huyết. Ngoài ra, chất xơ trong đậu đen còn phù hợp với những người bị rối loạn tiêu hóa, táo bón, đau nhức xương khớp…
Chất chống oxy hóa: Theo nghiên cứu, hàm lượng chất chống oxy hóa, anthocyanidin, isoflavone trong đậu đen cao gấp 10 lần so với một số loại khác như dâu tây, mâm xôi, nho… Chất này cực kỳ tốt cho sức khỏe, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân lão hóa, cải thiện những cơn đau lưng.
Cải thiện và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Trong đậu đen có chứa hàm lượng cao chất xơ, magie, folate có khả năng giảm lượng hormocystein – 1 dạng amino acid làm giảm nguy cơ phát sinh bệnh tim mạch, biến chứng đột quỵ…
Chứa lượng protein cao: Theo nghiên cứu, 1 chén nhỏ đậu đen cung cấp khoảng 15.2g protein, đáp ứng nhu cầu cao về đạm và chất xơ cho cơ thể, không chứa mỡ béo không cần thiết.
Các loại vitamin, khoáng chất: Như vitamin A, B1, B2, C…, vi khoáng chất như canxi, sắt, phốt pho, lysin… cùng nhiều axit amin khác. Chúng có khả năng hỗ trợ chống lại các bệnh viêm nhiễm, tê bì, đau dây thần kinh, suy nhược cơ thể, rối loạn hấp thu, tăng sức đề kháng…

Dùng đậu đen chữa đau lưng có hiệu quả không?

Theo các chuyên gia, các bài thuốc từ đậu đen được chế biến đúng cách có tác dụng chữa đau lưng hiệu quả. Vì như đã nói, loại đậu này chứa hàm lượng cao chất chống viêm, chống oxy hóa, giúp bổ thận thủy.

Trong khi đó “Thận chủ cốt sinh tủy”, tức là khi thận khỏe mạnh, gân cốt, xương khớp cũng sẽ hoạt động tốt, cải thiện những cơn đau lưng dai dẳng, phục hồi và bảo vệ sức khỏe hệ xương, tăng dẻo dai.

Tuy nhiên, mẹo chữa này là bài thuốc được thực hiện theo kinh nghiệm dân gian. Chỉ phù hợp với những trường hợp bị đau lưng nhẹ, vừa khởi phát áp dụng mới có hiệu quả.

Ngược lại, những người bị đau lưng mãn tính, dai dẳng, tái đi tái lại thường xuyên khi sử dụng sẽ không hiệu quả, thay vào đó hãy thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị bằng các biện pháp phù hợp hơn.

Hiệu quả của các mẹo chữa đau lưng bằng đậu đen còn phụ thuộc vào cơ địa, thể trạng sức khỏe của từng người bệnh. Do đó, không phải ai thực hiện cũng hiệu quả. Trường hợp sử dụng đúng cách và kiên trì nhưng không có kết quả khả quan, hãy ngưng lại và chọn lựa phương pháp chữa đau lưng hiệu quả hơn.

Gợi ý 8 cách dùng đậu đen chữa đau lưng hiệu quả, dễ thực hiện

Để đậu đen phát huy tối đa công dụng, bạn có thể thực hiện theo các cách đơn giản sau:

1. Uống nước đậu đen

Nước đậu đen là loại thức uống tốt cho sức khỏe xương khớp nói chung và được nhiều người áp dụng thường xuyên để điều trị đau lưng. Ngoài ra uống nhiều nước đậu đen còn giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng khả năng thải độc, đẹp da, đẹp dáng, giảm cân an toàn. Đồng thời hỗ trợ điều trị tiểu đường, huyết áp nhờ khả năng kiểm soát các chỉ số này một cách hiệu quả.

Cách thực hiện

Chuẩn bị 100gr đậu đen xanh lòng, ngâm trong chậu nước và đợi các hạt lép, hạt xốp nổi lên, loại bỏ đi.
Vo sạch đậu đen qua nhiều lần nước, vớt ra rổ để cho ráo.
Cho vào chảo rang nóng trên lửa lớn, đảo nhanh tay khoảng 2 – 3 phút, sau đó hạ nhỏ lửa tiếp tục rang 10 phút cho đến khi tỏa mùi thơm.
Cho đậu đen đã rang vào nồi, đổ vào 1 lít nước và đun sôi lên khoảng 5 – 7 phút. Tắt bếp đi và đậy kín nắp ủ đậu 15 phút.
Đổ đậu đen qua rây để lọc lấy phần nước, bỏ xác đậu, đổ vào các hũ thủy tinh, cho vào ngăn mát tủ lạnh bảo quản.

2. Đậu đen kết hợp rễ cỏ tranh

Rễ cỏ tranh và đậu đen tưởng chừng là nguyên liệu tự nhiên không liên quan nhưng khi kết hợp với nhau lại tạo thành bài thuốc chữa bệnh xương khớp và giảm đau lưng rất hiệu quả. Nguyên liệu cũng rất dễ tìm, dễ thực hiện và an toàn cho cơ thể, không tác dụng phụ.

Cách thực hiện

Chuẩn bị 100g đậu đen, 15g rễ cỏ tranh cùng 1 ít đường phèn.
Đậu đen rửa sạch, ngâm nước 3 – 4 tiếng để loại bỏ các hạt lép, mốc rồi vớt ra để ráo.
Rễ cỏ tranh rửa sạch, loại bỏ cát đất rồi cắt khúc ngắn vừa phải.
Cho 2 nguyên liệu này vào nồi, đổ 2 lít nước vào đun sôi cho đến khi đậu đen nở chín mềm thì tắt bếp.
Rót phần nước thu được ra ly, chia làm nhiều phần uống hết trong ngày.
Chỉ cần kiên trì sử dụng bài thuốc này trong vòng 20 – 30 ngày sẽ đạt hiệu quả cải thiện cơn đau lưng rõ rệt.

Xem thêm: Cách dùng cây đại tướng quân chữa đau cột sống thắt lưng hiệu quả

3. Nước sắc đậu đen và hà thủ ô

Hà thủ ô là một loại dược liệu quý, chứa các chất có lợi cho sức khỏe và dùng để chữa bệnh, trong đó có tác dụng giảm đau lưng, đau nhức xương khớp toàn thân.

Khi kết hợp với đậu đen, càng làm tăng hiệu quả điều trị chứng đau lưng do chấn thương, bệnh lý hoặc đơn thuần chỉ là đau lưng cơ năng. Đồng thời tăng khả năng cải thiện sức khỏe xương khớp khi bước vào độ tuổi lão hóa nhanh.

Cách thực hiện

Chuẩn bị 100g đậu đen, 300g hà thủ ô.
Rửa sạch các nguyên liệu trên qua nhiều lần nước rồi vớt ra riêng từng loại, để cho ráo.
Cho đậu đen vào nồi sắc lấy nước trước khoảng 30 phút, sau đó cho hà thủ ô vào, đậy kín nắp hầm trong vòng 3 tiếng.
Khi hoàn thành, bạn vớt hà thủ ô ra, mang đi phơi khô rồi cho vào hũ kín bảo quản sử dụng dần.
Người bị đau lưng mỗi lần dùng khoảng 20g hà thủ ô sắc lấy nước uống.
Kiên trì sử dụng trong vòng 2 tuần sẽ cải thiện rõ rệt triệu chứng đau lưng.

5. Đắp bã đậu đen xào giấm

Đây là cách chữa lưu truyền từ xa xưa, có nhiều trường hợp đạt hiệu quả cao khi thực hiện. Bã đậu đen sao nóng với giấm giúp các dưỡng chất thẩm thấu sâu vào da, kích thích tuần hoàn máu, thư giãn gân cốt và giảm đau lưng rõ rệt ngay sau khi đắp.

Kiên trì đắp bã đậu đen xào giấm còn hỗ trợ giải phóng các chèn ép lên dây thần kinh cột sống, giảm tê bì, đau mỏi. Đồng thời phục hồi khả năng vận động trơn tru, linh hoạt.

Y học dân gian ứng dụng cách này để chữa đau lưng do liên quan đến các bệnh như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, gai cột sống, vôi hóa cột sống, đau thần kinh tọa…

Cách thực hiện

Chuẩn bị 100g đậu đen, rửa sạch, giã nát, trộn với một ít giấm.
Đổ hỗn hợp này ra chảo, sao nóng trên lửa vừa để tránh cháy khét.
Trải một tấm khăn sạch, đỗ hỗn hợp đã sao nóng vào, buộc chặt phần đầu rồi tiến hành chườm trực tiếp lên vùng lưng bị đau nhức.
Chú ý nhiệt độ không để bỏng trong quá trình thực hiện. Kiên trì áp dụng 1 – 2 lần/ ngày, liên tục trong vòng 1 tháng – 45 ngày để đạt kết quả tốt nhất.

5. Đậu đen hấp dừa

Bài thuốc này tận dụng các giá trị dinh dưỡng trong đậu đen, kết hợp với các dưỡng chất có trong nước dừa giúp phát huy tối đa khả năng giảm đau lưng, kích thích tuần hoàn máu, loại bỏ các độc tố có hại trong cơ thể. Nhiều người ăn món ăn này còn loại bỏ được cơn nhức mỏi toàn thân do thoái hóa sớm, loãng xương…

Cách thực hiện

Chuẩn bị 200g đậu đen, 1 quả dừa tươi.
Đậu đen rửa sạch qua nhiều lần nước, ngâm trong vòng 3 – 4 tiếng thì vớt ra để ráo nước.
Dừa chặt bỏ phần vỏ đầu tạo nắp đậy, đổ nước dừa bên trong ra một cái tô.
Cho đậu đen vào bên trong trái dừa, mang đi hấp cách thủy khoảng 4 tiếng thì tắt bếp.
Ăn ngay khi còn nóng để đạt hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, chỉ nên dùng vào buổi sáng hoặc buổi trưa, không ăn vào ban đêm vì rất dễ gây chướng bụng, khó tiêu.

6. Chưng cách thủy đậu đen với rượu

Bài thuốc này giúp cải thiện hiệu quả tình trạng đau lưng, nhức mỏi ê ẩm, cứng cơ, khó cử động. Phù hợp dùng cho người trung niên, người lớn tuổi bị đau lưng, khó đi lại, hoạt động.

Cách thực hiện

Chuẩn bị 900g đậu đen, 2 lít rượu và vài lát gừng.
Chia đậu đen thành 3 phần bằng nhau, trong đó 300g sao vàng, 300g luộc chín mềm và 300g còn lại hấp chín.
Trộn đều 3 loại đậu đã sơ chế lại với nhau, đổ 2 lít rượu trắng vào, thêm gừng và mang đi hấp cách thủy 30 phút.
Tắt bếp và để nguyên như vậy ủ trong vòng 7 ngày là có thể lấy ra sử dụng được.
Người bị đau lưng dùng rượu đậu đen trong hoặc sau bữa ăn, khoảng 100ml/ ngày chia làm nhiều lần uống.
Kết hợp dùng để xoa bóp lưng giảm đau cũng rất hiệu quả.

Chưng cách thủy đậu đen với rượu vừa tốt cho sức khỏe, vừa giảm nhanh triệu chứng đau lưng

HỮU ÍCH: 10 Bài Thuốc Ngâm Rượu Chữa Đau Lưng Hay Được Áp Dụng

7. Đậu đen hầm đuôi heo/ bò

Ngoài món đậu đen nấu nước dừa, món đậu đen hầm đuôi heo hoặc đuôi bò cũng rất ngon, bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe và cải thiện chứng đau lưng hiệu quả.

Cách thực hiện

Chuẩn bị 100gr đậu đen, 1 cái đuôi heo hoặc đuôi bò khoảng 500gr cùng các loại gia vị nêm nếm thông thường.
Sơ chế nguyên liệu, đuôi heo/ đuôi bò rửa với hỗn hợp giấm, muối, gừng để khử mùi hôi, làm sạch lông, chặt thành từng khoanh vừa ăn.
Đậu đen rửa sạch, ngâm 3 – 4 tiếng rồi vớt ra để ráo trước khi chế biến.
Phi thơm hành tím, cho đuôi heo/ đuôi bò vào xào săn lại, nêm nếm gia vị muối đường, bột ngọt, hạt nêm tùy khẩu vị.
Cho vào nồi 1 lít nước, tiếp tục cho phần đậu đen đã ngâm nở vào nấu chung. Đậy kín nắp hầm trên lửa nhỏ cho đến khi các nguyên liệu chín mềm.
Múc ra tô, thêm hành ngò và riêu rồi thưởng thức ngay khi còn nóng. Khuyến khích người bị đau lưng nên dùng món này 2 lần/ ngày để đạt kết quả tốt nhất.

Đậu đen hầm đuôi heo/ bò — Người bị đau lưng nên thường xuyên ăn món đậu đen hầm đuôi heo/ bò

8. Bột đậu đen

Với những người bị phong thấp, đau lưng khó chịu mỗi khi thời tiết thay đổi có thể thử áp dụng cách chữa này.

Cách thực hiện

Chuẩn bị 1kg đậu đen, ngâm trong nước cho đến khi hạt bắt đầu mọc lên mầm cây non.
Khi mầm đậu đen mọc đến độ 2 – 3cm thì vớt ra, mang đi phơi khô.
Sau đó, trộn với 50ml giấm ăn, sao vàng lên rồi tán thành bột mịn, cho vào hũ thủy tinh bảo quản sử dụng dần.
Đối với người bị đau lưng mỗi lần sử dụng khoảng 1 muỗng cafe bột đậu đen này pha với rượu, uống trước bữa ăn.
Dùng 2 lần/ ngày để đạt được hiệu quả chữa đau lưng hiệu quả như mong đợi.

Lưu ý cần biết khi áp dụng mẹo chữa đau lưng bằng đậu đen

Đậu đen chữa đau lưng là mẹo trị bệnh dựa theo kinh nghiệm dân gian, có người áp dụng hiệu quả nhưng cũng không ít người không đạt được sự cải thiện rõ rệt nào. Do đó, khi áp dụng cần đảm bảo cơ địa đáp ứng với bài thuốc, sử dụng với tâm lý hỗ trợ giảm đau lưng là chính. Không lạm dụng hoặc thay thế cho các chỉ định điều trị y tế của bác sĩ.

Ngoài ra, trong quá trình sử dụng đậu đen, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

Chỉ nên sử dụng các mẹo dùng đậu đen khi chưa ăn gì sẽ giúp phát huy tác dụng tốt nhất. Tuy nhiên, với những bài thuốc rượu hãy dùng trong hoặc sau bữa ăn để tránh ảnh hưởng đến dạ dày.
Không nên dùng nước sắc từ đậu đen thay thế hoàn toàn cho nước lọc. Dù nước đậu đen rất tốt nhưng nếu dùng quá nhiều rất dễ gây mất cân bằng dinh dưỡng trong cơ thể. Tốt nhất chỉ nên uống 1 – 2 ly/ ngày, 2 – 3 ngày/ tuần.
Chống chỉ định dùng các mẹo chữa đau lưng bằng đậu đen cho người có cơ địa hàn vì rất dễ gây lạnh buốt tay, chân, tiêu chảy, mệt mỏi; Người già, trẻ nhỏ, người đang bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.
Trong quá trình sử dụng, nếu xảy ra các biểu hiện bất thường về sức khỏe, nghi ngờ do dùng đậu đen, hãy ngưng lại và thông báo ngay cho bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.
Kết hợp song song với thực hiện chế độ ăn uống, tránh thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, ăn nhiều rau xanh, củ quả, trái cây tươi giàu vitamin, khoáng chất. Đồng thời, duy trì lịch sinh hoạt điều độ, nghỉ ngơi nhiều, tránh lao động quá sức, nên vận động tập thể dục thể thao mỗi ngày, loại bỏ những thói quen không lành mạnh… để phục hồi xương khớp, dẻo dai, tăng tuần hoàn máu và đẩy lùi cơn đau lưng.

Nên dùng đậu đen khi chưa ăn gì để đảm bảo phát huy tác dụng tốt nhất

Cách chữa đau lưng bằng đậu đen chỉ là biện pháp giảm đau mang tính tạm thời, phù hợp với những người mới chớm hoặc đau lưng nhẹ. Về khả năng điều trị, đậu đen thực chất không đủ dược tính chữa bệnh. Vì vậy, người bệnh cần một phương pháp đặc trị để trị được tận gốc bệnh, ngăn ngừa tái phát về sau.