Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Lê Thị Đài Trang | Lĩnh vực khám chữa: Rối loạn nội tiết tố nữ Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh phổ biến là Flibanserin, Bremelanotide, thuốc viên chứa estrogen (Femoston, Premerin, Progynova, Livial). Thuốc chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ khi tình trạng suy giảm ham muốn nghiêm trọng, không cải thiện bằng các biện pháp tự nhiên.

Nguyên nhân suy giảm ham muốn ở phụ nữ mãn kinh

Giảm ham muốn tình dục còn gọi là tình trạng ít hoặc không hứng thú với các hoạt động tình dục. Tình trạng này xảy ra rất phổ biến ở phụ nữ thời kỳ mãn kinh. Hơn một phần ba phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh không có hứng thú với tình dục và khó đạt cực khoái trong quan hệ.

Nguyên nhân giảm ham muốn ở phụ nữ mãn kinh là do suy giảm nội tiết tố estrogen

Mãn kinh là tình trạng ngừng kinh nguyệt vĩnh viễn ở phụ nữ. Sự sụt giảm của nồng độ estrogen trong cơ thể là nguyên nhân chính gây suy giảm ham muốn ở phụ nữ. Quá ít estrogen gây khô hoặc teo âm đạo, dẫn đến đau khi quan hệ và khó đạt cảm giác cực khoái. Có 27 – 60% phụ nữ mãn kinh gặp phải tình trạng khô và đau âm đạo. (1)

Ngoài ra, nguyên nhân phụ nữ suy giảm ham muốn tình dục có thể do tác động của căng thẳng, stress; tự ti về hình thể; ảnh hưởng của các triệu chứng mãn kinh; tác dụng phụ của thuốc; có lối sống không lành mạnh; có vấn đề trong mối quan hệ với người bạn đời của mình.

Các yếu tố làm suy giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ gồm:

Tuổi tác
Vấn đề kiểm soát bàng quang
Mắc bệnh lý tim mạch, tiểu đường, viêm khớp
Lo lắng về các vấn đề sức khỏe
Trầm cảm hoặc rối loạn lo âu
Giao tiếp kém về nhu cầu và ham muốn tình dục
Lo lắng về công việc, cuộc sống, tài chính, các mối quan hệ…

Khi nào nên sử dụng thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh?

Các loại thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh chỉ nên sử dụng khi phụ nữ mất hẳn cảm giác ham muốn và tình trạng này ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Không phải trường hợp nào cũng có thể sử dụng thuốc tăng ham muốn để cải thiện.

Các trường hợp nên sử dụng thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh gồm:

Suy giảm ham muốn nghiêm trọng: Mất hẳn ham muốn hoặc không đáp ứng với các biện pháp tự nhiên như tư vấn tâm lý, thay đổi lối sống.
Có nguyên nhân sinh lý rõ ràng: Sự suy giảm hormone như estrogen hoặc testosterone được xác định thông qua xét nghiệm.
Ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống: Suy giảm ham muốn gây căng thẳng trong mối quan hệ vợ chồng hoặc ảnh hưởng đến tâm lý và sự tự tin của người phụ nữ.
Không bệnh lý nền: Phụ nữ không có tiền sử hoặc nguy cơ cao mắc các bệnh như ung thư vú, bệnh tim mạch, hoặc rối loạn gan thận.

Các loại thuốc tăng ham muốn phổ biến cho phụ nữ mãn kinh

Sử dụng thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh có thể giúp giải quyết tình trạng giảm ham muốn tình dục và các vấn đề như khô âm đạo, căng thẳng, lo lắng. Việc sử dụng thuốc cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.

Các thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh được sử dụng phổ biến gồm: (2)

1. Thuốc Flibanserin

Flibanserin là thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chấp thuận. Thuốc có tác dụng làm tăng số lần thỏa mãn tình dục một lần một tháng ở phụ nữ.

Flibanserin là thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh được Hoa Kỳ chấp thuận

Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ như hạ huyết áp, gây ngất xỉu. Cần hết sức thận trọng, tốt nhất nên trao đổi kỹ với bác sĩ trước khi sử dụng.

2. Bremelanotide (Vyleesi)

Bremelanotide (Vylessi) là thuốc tăng ham muốn tình dục cho phụ nữ mãn kinh được FDA chấp thuận vào năm 2019. Thuốc có tác dụng kích hoạt thụ thể melanocortin, giúp cải thiện ham muốn tình dục và giảm các vấn đề liên quan.

Bremelanotide (PT-141) là một peptide có tác dụng tăng cường ham muốn tình dục

Qua thử nghiệm, các nghiên cứu nhận thấy, có 25% phụ nữ tăng ham muốn tình dục sau khi sử dụng thuốc. Có 35% phụ nữ giảm các yếu tố gây khó khăn trong vấn đề tình dục.

Thuốc được sử dụng bằng cách tiêm trước khi quan hệ 45 phút. Người sử dụng có thể điều chỉnh thời gian tiêm để mang đến hiệu quả tốt nhất cho bản thân. Tuy nhiên, thuốc có thể gây tăng huyết áp, không phù hợp với người mắc bệnh tim mạch hoặc huyết áp cao.

3. Chất bôi trơn

Chất bôi trơn là các sản phẩm không kê đơn giúp giảm cảm giác khó chịu khi quan hệ tình dục. Có 3 loại chất bôi trơn có thể cân nhắc đối với phụ nữ mãn kinh gồm chất bôi trơn gốc nước, chất bôi trơn gốc silicon và chất bôi trơn gốc dầu. (3)

Chất bôi trơn có thể được sử dụng để cải thiện khô âm đạo làm giảm ham muốn ở phụ nữ

Chất bôi trơn gốc nước là loại được sử dụng phổ biến nhất, phù hợp với phụ nữ bị khô âm đạo, có cảm giác đau và khó chịu khi quan hệ. Chất bôi trơn gốc nước thích hợp để sử dụng cùng bao cao su nhưng có nguy cơ gây kích ứng, tổn thương tế bào.

4. Thuốc viên chứa estrogen

Thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh chứa estrogen như Femoston, Progynova, Premerin, Livial được sử dụng rất phổ biến. Các loại thuốc viên chứa estrogen này có thể cải thiện tình trạng giảm ham muốn tình dục, trị khô âm đạo và teo âm đạo ở phụ nữ mãn kinh.

Femoston là thuốc kê đơn giúp bổ sung estrogen, cải thiện chức năng sinh lý nữ

Các loại thuốc chứa estrogen tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh thường dùng là:

Thuốc Femoston: Chứa Estradiol (estrogen) kết hợp với Dydrogesterone (progesterone). Dùng cho phụ nữ tắt kinh 12 tháng, có tử cung còn nguyên vẹn.
Thuốc Premarin: Chứa Estrogen liên hợp (Conjugated Estrogens). Dùng cho phụ nữ mãn kinh đã cắt bỏ tử cung. Có tác dụng cải thiện khô âm đạo, tăng ham muốn tình dục.
Thuốc Livial: Chứa Tibolone (có tác dụng giống estrogen, progesterone và androgen), giúp tăng ham muốn tình dục nhờ hoạt tính androgen.
Thuốc Progynova: Chứa Estradiol valerate, có tác dụng cải thiện ham muốn tình dục, điều trị thiếu hụt estrogen.

Lưu ý: Các thuốc bổ sung estrogen đã đề cập đều là thuốc kê đơn, chỉ được sử dụng theo đơn thuốc của bác sĩ, không tự ý mua và dùng thuốc.

5. Thuốc Ospemifene

Ospemifene là thuốc được dùng để điều trị teo âm hộ và âm đạo ở phụ nữ mãn kinh, không thể điều trị bằng phương pháp đặt estrogen âm đạo. Thuốc chống chỉ định với bệnh nhân nghi ngờ ung thư vú hoặc ung thư ác tính.

Ospemifene hoạt động như một chất điều hòa thụ thể estrogen, có tác dụng giống estrogen trên mô âm đạo. Thuốc điều trị tình trạng khô và teo âm đạo, từ đó gián tiếp tăng ham muốn tình dục ở phụ nữ mãn kinh.

Thực phẩm chức năng và thảo dược hỗ trợ tăng ham muốn

Trường hợp phụ nữ bị suy giảm ham muốn tình dục mức độ nhẹ, có thể sử dụng thực phẩm chức năng và các thảo dược để hỗ trợ tăng cường ham muốn. Việc sử dụng thực phẩm chức năng và thảo dược cần hết sức thận trọng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Thực phẩm chức năng tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh

Thực phẩm chức năng tăng cường ham muốn tình dục cho phụ nữ mãn kinh là các sản phẩm chứa DHEA, chiết xuất đậu nành, vitamin E, L-arginine, omega-3, tinh dầu hoa anh thảo… Các sản phẩm này có tác dụng tăng cường estrogen, cải thiện lưu thông máu đến âm đạo, từ đó tăng cường ham muốn tình dục.

Một số thực phẩm chức năng tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh gồm:

Viên uống Estroven Complete Menopause Relief

Viên uống Estroven xuất xứ Mỹ, có thành phần chính là chiết xuất rễ đại hoàng. Sản phẩm có tác dụng tăng cường ham muốn tình dục, giảm khô hạn, cân bằng nội tiết tố, giảm triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh.

Viên uống Estroven là thực phẩm chức năng tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh

Viên uống Bảo Xuân 50+

Bảo Xuân 50+ xuất xứ Việt Nam, là sản phẩm chứa tinh chất mầm đậu nành, vitamin D3, collagen, canxi lactate, đương quy, xuyên khung, thục địa, bạch thược. Sản phẩm giúp bổ sung phytoestrogen, giúp cải thiện tình trạng giảm ham muốn và các triệu chứng mãn kinh ở phụ nữ sau 50 tuổi.

Viên uống Blackmores Menopause Day & Night

Viên uống Blackmores Menopause Day & Night xuất xứ Úc, là sản phẩm chứa chiết xuất mầm đậu nành. Có tác dụng tăng cường ham muốn tình dục, hỗ trợ điều trị các triệu chứng mãn kinh ở phụ nữ.

Viên uống Lady Plus

Viên uống Lady Plus là thực phẩm chức năng tăng ham muốn và cải thiện triệu chứng tiền mãn kinh, mãn kinh ở phụ nữ. Sản phẩm có chứa chiết xuất mầm đậu nành, rễ cây rắn đen, rễ sâm đương quy, bột hoa anh thảo, L-Theanine…

Viên uống Vagifirm

Vagifirm là thực phẩm chức năng bổ sung phytoestrogen cho phụ nữ mãn kinh. Sản phẩm có tác dụng tăng cường chức năng sinh lý ở phụ nữ; cải thiện sự săn chắc và làm se khít vùng kín; làm sạch và chống nhiễm khuẩn âm đạo.

Thảo dược hỗ trợ tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh

Các thảo dược có tác dụng hỗ trợ tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh gồm nhân sâm, sâm maca, bạch quả, cỏ ba lá đỏ, bạch tật lê, đương quy, nhục đậu khấu, đinh lăng, ích mẫu, ngải cứu…

Các thảo dược hỗ trợ tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh:

Nhân sâm: Được nghiên cứu là có tác động tích cực đến ham muốn tình dục ở phụ nữ. Giúp cải thiện năng lượng, giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe.
Sâm maca: Cân bằng hormone tự nhiên, đặc biệt là estrogen, giúp tăng ham muốn tình dục, giảm khô âm đạo.
Rễ Black Cohosh: Thường dùng để giảm các triệu chứng mãn kinh, đồng thời hỗ trợ cải thiện ham muốn.
Bạch tật lê: Tăng cường sản xuất hormone testosterone tự nhiên, hỗ trợ ham muốn tình dục. Testosterone cũng có ảnh hưởng đến suy giảm tình dục ở phụ nữ mãn kinh.
Cỏ ba lá đỏ: Chứa phytoestrogen giúp cân bằng nội tiết tố, giảm triệu chứng mãn kinh như khô âm đạo và giảm ham muốn.
Đương quy: Cân bằng hormone, cải thiện lưu thông máu, tăng cường sự nhạy cảm của vùng kín, từ đó tăng ham muốn tình dục.
Nhục đậu khấu: Giảm căng thẳng, kích thích hệ thần kinh, tạo cảm giác hưng phấn, tăng ham muốn tình dục.

Các biện pháp tự nhiên cải thiện ham muốn bên cạnh thuốc

Bên cạnh việc dùng thuốc tăng ham muốn tình dục, phụ nữ mãn kinh có thể cải thiện bằng các biện pháp tự nhiên tại nhà. Những biện pháp này tập trung vào việc cân bằng tâm lý, thay đổi thói quen sinh hoạt, và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Có nhiều cách giúp tăng ham muốn ở phụ nữ mãn kinh tự nhiên

Cách cải thiện ham muốn cho phụ nữ mãn kinh tự nhiên không dùng thuốc như sau:

1. Cải thiện chế độ ăn uống

Một chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh sẽ giúp cải thiện ham muốn cho phụ nữ mãn kinh đáng kể. Chế độ ăn cho chị em như sau:

Tăng cường các thực phẩm giàu phytoestrogen như đậu nành, đậu lăng, hạt vừng, giúp cân bằng estrogen tự nhiên trong cơ thể.
Ăn thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt lanh, hạt chia), vitamin E (hạt hướng dương, dầu olive), và các khoáng chất như kẽm (hải sản, thịt gia cầm) giúp cân bằng hormone và duy trì sức khỏe sinh lý.
Cung cấp đủ nước để duy trì độ ẩm âm đạo và tăng cường tuần hoàn máu.
Tránh các thực phẩm có tác dụng làm giảm testosterone hoặc tăng estrogen quá mức (như thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh).

2. Thay đổi thói quen tình dục

Sự tương tác thân mật với đối tác sẽ giúp chị em cải thiện tình trạng giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ mãn kinh. Chị em có thể thay đổi thói quen tình dục để nuôi dưỡng cảm giác thân mật với người bạn đời của mình.

Các thói quen tình dục giúp tăng ham muốn ở phụ nữ mãn kinh:

Quan hệ thường xuyên: Giúp tăng lưu lượng máu đến âm đạo, tăng cường sự mẫn cảm thông qua kích thích và giúp các mô khỏe mạnh.
Dành thời gian cho màn dạo đầu: Để tăng hưng phấn, cảm giác tình dục, hãy dành nhiều thời gian cho màn dạo đầu. Điều này giúp tăng chất nhờn tự nhiên để việc quan hệ thoải mái và thăng hoa hơn.
Cùng nhau giải tỏa căng thẳng: Hãy thẳng thắn trò chuyện cùng nhau và dành thời gian để quan tâm nhau hơn nhằm tăng sự gần gũi và cảm xúc thân mật.

3. Liệu pháp thay thế

Thay vì dùng thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh, hãy thử các liệu pháp thay thế như liệu pháp mùi hương, liệu pháp thôi miên, tập yoga hay thiền chánh niệm để giải tỏa căng thẳng, cải thiện sức khỏe và tăng ham muốn tình dục.

Các biện pháp cụ thể như sau:

Liệu pháp mùi hương: Mùi hoa oải hương, mùi hoa hồng, mùi hoa cam đắng, mùi cây hồi được cho là có thể tăng ham muốn tình dục cho phụ nữ mãn kinh.
Thôi miên: Liệu pháp thôi miên giúp cải thiện giấc ngủ, chức năng tình dục cho người có ham muốn thấp do mãn kinh. (4)
Yoga: Tập yoga giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, giảm triệu chứng mãn kinh và tăng cường chức năng tình dục.
Thiền chánh niệm: Thiền và mindfulness (chánh niệm) có thể giúp cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng, lo âu, từ đó tăng ham muốn tình dục.

4. Điều chỉnh lối sống

Việc thay đổi và điều chỉnh thói quen, lối sống không lành mạnh có thể tăng ham muốn tình dục, cải thiện tình trạng suy giảm chức năng tình dục ở phụ nữ mãn kinh. Chiến lược thay đổi lối sống như sau:

Tập thể dục: Tập thể dục, tập yoga, pilates hoặc bài tập Kegel có thể giúp cải thiện cơ sàn chậu, tăng cường sức khỏe sinh lý. Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường lưu thông máu, đặc biệt là đến vùng chậu và cơ quan sinh dục.
Cải thiện giấc ngủ: Ngủ đủ giấc (7–8 giờ mỗi đêm) giúp cơ thể phục hồi và duy trì cân bằng hormone.
Giữ tâm lý tích cực: Chấp nhận sự thay đổi trong cơ thể và tinh thần trong giai đoạn mãn kinh. Đồng thời, hãy tự tin vào bản thân, dành nhiều thời gian yêu thương chính mình và gắn kết hơn với bạn đời của mình.
Từ bỏ thói quen xấu: Không uống rượu bia, hút thuốc lá, tránh sử dụng ma túy, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo.
Chăm sóc vùng kín đúng cách: Tránh các sản phẩm gây kích ứng âm đạo như xà phòng thơm, các sản phẩm tắm không phù hợp, có độ pH cao.

Lưu ý khi sử dụng thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mãn kinh

Khi sử dụng thuốc tăng ham muốn cho phụ nữ mang kinh, để đảm bảo an toàn, cần lưu ý các vấn đề sau đây:

Tham khảo ý kiến bác sĩ: Giảm ham muốn không có nghĩa là bị rối loạn ham muốn tình dục kém chủ động (HSDD). Việc dùng thuốc điều trị cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.
Thận trọng về tương tác thuốc: Một số thuốc có thể tương tác với thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị huyết áp, cần trao đổi với bác sĩ loại thuốc bạn đang dùng để biết có tương tác thuốc hay không.
Thận trọng về tác dụng phụ: Thuốc tăng cường ham muốn ở phụ nữ mãn kinh có thể gây ra các tác dụng phụ như hạ huyết áp, buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, thay đổi tâm trạng…
Đọc kỹ hướng dẫn: Tìm hiểu kỹ về thành phần của thuốc. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, luôn tuân thủ liều dùng và thời gian sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Kiên nhẫn: Thuốc điều trị cần có thời gian để phát huy tác dụng. Hãy kiên nhẫn và theo dõi sự thay đổi của cơ thể. Nếu không thấy kết quả, cần trao đổi lại với bác sĩ.

Thuốc tăng cường ham muốn ở phụ nữ mãn kinh chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Ham muốn tình dục ở mỗi người là khác nhau, không phải lúc nào ham muốn tình dục thấp cũng là do bệnh lý, cần sử dụng thuốc để điều trị.