Đau họng buồn nôn là dấu hiệu của bệnh gì và cách xử lý

Đau họng buồn nôn là một biểu hiện thường gặp, khiến nhiều người cảm thấy khó chịu và lo lắng về tình trạng sức khỏe của mình. Đặc biệt, tình trạng này có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý ở đường hô hấp hoặc tiêu hóa cần được phát hiện và điều trị sớm.

Triệu chứng đau họng buồn nôn

Hiện tượng đau họng buồn nôn là cảm giác khó chịu ở vùng cổ họng, kèm theo sự thúc ép muốn nôn nhưng không phải lúc nào cũng dẫn đến nôn mửa. Triệu chứng này có thể diễn ra âm thầm ở mức độ nhẹ hoặc dữ dội tùy thuộc vào nguyên nhân gốc rễ.

Ngoài hai biểu hiện chính là đau họng và buồn nôn, người bệnh còn có thể gặp một số dấu hiệu đi kèm như:

• Đau rát hoặc ngứa họng: Cảm giác như có vật cản trong cổ họng, đặc biệt khi nuốt.
• Sốt hoặc ớn lạnh: Nhiệt độ cơ thể tăng cao, đôi khi kèm theo run rẩy.
• Mệt mỏi toàn thân: Cơ thể uể oải, thiếu năng lượng.
• Ho khan hoặc ho có đờm: Do kích ứng đường hô hấp gây phản xạ ho.
• Khó thở nhẹ: Đặc biệt nếu liên quan đến vấn đề hô hấp.
• Ợ hơi, chướng bụng: Thường xuất hiện khi có vấn đề về tiêu hóa.

Những dấu hiệu này không chỉ làm tăng mức độ khó chịu cho người bệnh mà còn là căn cứ quan trọng để xác định nguyên nhân tiềm ẩn.

Bị đau họng buồn nôn là bệnh gì?

Khi cơn đau họng kết hợp với cảm giác buồn nôn, đó có thể là tín hiệu cảnh báo từ cơ thể về một tình trạng sức khỏe cần chú ý. Hiện tượng này không chỉ xuất phát từ các bệnh lý cụ thể mà đôi khi còn do những yếu tố thông thường trong cuộc sống. 

Nguyên nhân đau họng buồn nôn do bệnh lý

Triệu chứng đau họng buồn nôn thường liên quan đến các vấn đề ở đường hô hấp hoặc tiêu hóa. Dưới đây là những bệnh lý phổ biến có thể gây ra tình trạng này:

• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Axit từ dạ dày di chuyển ngược lên trên thực quản và họng, gây kích ứng niêm mạc, từ đó dẫn đến đau rát và cảm giác buồn nôn. Người bệnh cũng thường cảm thấy nóng rát ngực, ợ chua hoặc chướng bụng khi bị trào ngược dạ dày thực quản.
• Viêm xoang: Khi có nhiễm trùng, dịch nhầy từ xoang chảy xuống họng (hiện tượng chảy dịch sau mũi) gây kích ứng, dẫn đến đau họng và buồn nôn. Triệu chứng viêm xoang thường nặng hơn khi thời tiết thay đổi, kèm theo nghẹt mũi hoặc đau đầu.
• Viêm họng: Virus hoặc vi khuẩn tấn công niêm mạc họng gây sưng viêm, kích thích phản xạ buồn nôn, đặc biệt khi nuốt phải đờm hoặc chất nhầy. Người bệnh viêm họng có thể bị sốt nhẹ và mệt mỏi.
• Viêm amidan: Amidan sưng to do nhiễm trùng làm cản trở đường thở và nuốt, gây đau dữ dội và cảm giác muốn nôn. Bệnh thường kèm theo sốt cao và hạch cổ sưng.
• Rối loạn tiêu hóa: Đầy hơi, khó tiêu hoặc mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột có thể kích thích thần kinh phế vị, dẫn đến buồn nôn và cảm giác khó chịu ở họng. Ngoài ra, người bị rối loạn tiêu hóa còn gặp phải tình trạng ợ hơi và chán ăn.
• Cảm cúm: Virus cúm tấn công đường hô hấp trên, gây viêm họng, đau họng, buồn nôn và sốt do cơ thể phản ứng với nhiễm trùng. Triệu chứng thường kéo dài từ vài ngày đến hai tuần.
• Hen suyễn: Co thắt đường thở trong cơn hen gây khó thở, kích ứng họng và buồn nôn, đặc biệt khi tiếp xúc với tác nhân dị ứng như bụi hoặc phấn hoa. Hen suyễn là bệnh mãn tính cần kiểm soát lâu dài.
• Viêm phổi: Nhiễm trùng phổi có thể lan đến họng, gây đau họng buồn nôn, thường kèm ho có đờm, sốt cao và mệt mỏi toàn thân. Đây là tình trạng nghiêm trọng cần can thiệp y tế.
• Ung thư vòm họng (hiếm gặp): Khối u ở vòm họng gây đau dai dẳng, buồn nôn và khó nuốt, thường xuất hiện ở giai đoạn muộn với các dấu hiệu như sụt cân, nổi hạch cổ hoặc khàn tiếng kéo dài.

>> Tìm hiểu thêm: Viêm Amidan Là Gì? Dấu Hiệu, Cách Chẩn Đoán & Điều Trị

Các nguyên nhân thông thường khác

Ngoài bệnh lý, một số yếu tố không liên quan đến bệnh cũng có thể gây ra triệu chứng đau họng kèm buồn nôn:

• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc giảm đau hoặc hóa trị có thể kích ứng dạ dày và họng, dẫn đến buồn nôn và đau rát.
• Căng thẳng tâm lý: Khi cơ thể căng thẳng, hệ thống miễn dịch có thể bị ảnh hưởng, làm tăng khả năng nhiễm trùng hoặc viêm ở họng, dẫn đến cảm giác đau họng. Đồng thời, stress cũng có thể ảnh hưởng đến dạ dày và hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, ợ hơi hoặc chướng bụng.
• Thói quen sinh hoạt: Uống nước lạnh quá nhiều, ăn đồ cay nóng hoặc nói to trong thời gian dài có thể gây kích ứng họng, tạo cảm giác khó chịu.

Dù bị đau họng buồn nôn vì bất cứ nguyên nhân nào, việc xác định chính xác căn nguyên là rất quan trọng. Nhận diện đúng sẽ giúp chúng ta có những biện pháp xử lý phù hợp, từ đó giảm thiểu sự khó chịu và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Đau họng kèm buồn nôn có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm của đau họng buồn nôn phụ thuộc vào nguyên nhân và thời gian kéo dài của triệu chứng. Nếu chỉ xảy ra thoáng qua do cảm lạnh hoặc thói quen ăn uống, tình trạng này thường tự khỏi mà không để lại hậu quả.

Tuy nhiên, khi tình trạng đau họng và buồn nôn kéo dài hàng tuần hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường như sốt cao, khó thở, sụt cân không rõ lý do, ho ra máu, đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng như viêm phổi, hen suyễn cấp tính hoặc thậm chí ung thư. Đặc biệt, bệnh trào ngược dạ dày kéo dài không điều trị, nguy cơ viêm loét thực quản hoặc Barrett thực quản (tiền ung thư) sẽ tăng lên.

Vì vậy, bất cứ ai cũng không nên chủ quan khi xuất hiện triệu chứng đau họng, buồn nôn. Cần theo dõi sát sao và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết.

Chẩn đoán đau họng buồn nôn

Để xác định chính xác nguyên nhân gây đau họng buồn nôn, các bác sĩ thường áp dụng nhiều phương pháp đánh giá khác nhau. Quy trình chẩn đoán không chỉ giúp làm rõ tình trạng bệnh mà còn là căn cứ quan trọng để bác sĩ xây dựng được phác đồ điều trị hiệu quả.

Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán phổ biến:

• Hỏi bệnh sử và thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về thời gian khởi phát, mức độ triệu chứng, tiền sử bệnh lý và thói quen sinh hoạt để khoanh vùng nguyên nhân.
• Nội soi tai mũi họng: Sử dụng dụng cụ nội soi để kiểm tra trực tiếp vùng họng, amidan và xoang để phát hiện viêm nhiễm, khối u hoặc tổn thương bất thường.
• Nội soi dạ dày thực quản: Đánh giá mức độ trào ngược axit hoặc tổn thương niêm mạc nếu nghi ngờ vấn đề tiêu hóa.
• Xét nghiệm máu: Phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng (tăng bạch cầu) hoặc viêm (tăng CRP) để xác định nguyên nhân do virus hay vi khuẩn.
• Chụp X-quang hoặc CT: Kiểm tra phổi, xoang hoặc vùng đầu cổ nếu nghi ngờ viêm phổi, viêm xoang nặng hay khối u.
• Xét nghiệm dịch họng: Kỹ thuật này nhằm loại trừ các tác nhân đặc hiệu như liên cầu khuẩn hoặc virus cúm.

Việc kết hợp nhiều phương pháp chẩn đoán sẽ mang lại kết quả chính xác, từ đó xây dựng phác đồ điều trị đau họng buồn nôn phù hợp với từng cá nhân.

Cách điều trị đau họng buồn nôn

Để khắc phục tình trạng đau họng và buồn nôn, bạn có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau như điều trị y tế chuyên nghiệp hoặc áp dụng các biện pháp hỗ trợ đơn giản ngay tại nhà.

1. Điều trị bằng y tế

Khi triệu chứng đau họng kèm buồn nôn nghiêm trọng hoặc kéo dài, sự can thiệp của bác sĩ là cần thiết. Bệnh nhân có thể được bác sĩ kê đơn thuốc điều trị hoặc phẫu thuật.

• Thuốc kháng sinh: Dùng trong trường hợp nhiễm khuẩn như viêm họng liên cầu hoặc viêm amidan do vi khuẩn, giúp tiêu diệt tác nhân gây bệnh.
• Thuốc giảm axit: Các chất ức chế bơm proton (PPI) như Omeprazole thường được chỉ định cho bệnh nhân bị trào ngược dạ dày để giảm kích ứng họng, qua đó cải thiện tình trạng đau họng buồn nôn.
• Thuốc chống viêm: Thuốc Corticoid hoặc NSAID có thể giúp giảm sưng đau ở họng hoặc xoang. Tuy nhiên, bệnh nhân cần dùng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
• Thuốc xịt mũi: Nhóm thuốc này có tác dụng làm thông thoáng đường thở, giảm dịch nhầy trong viêm xoang, từ đó cải thiện triệu chứng kích ứng họng, buồn nôn.
• Thuốc điều trị hen suyễn: Thuốc giãn phế quản hoặc corticosteroid dạng hít thường được bác sĩ kê đơn để kiểm soát co thắt đường thở.
• Can thiệp ngoại khoa: Áp dụng trong trường hợp hiếm như cắt amidan, điều trị viêm xoang nặng hoặc xử lý khối u nếu phát hiện ung thư.

>> Xem thêm: Top 7 loại thuốc trị trào ngược dạ dày tốt nhất, dứt điểm bệnh

2. Mẹo chữa đau họng buồn nôn tại nhà

Nếu chỉ bị đau họng buồn nôn nhẹ do các nguyên nhân thông thường, bạn có thể áp dụng các biện pháp tự nhiên để hỗ trợ làm giảm triệu chứng:

• Súc miệng nước muối ấm: Pha 1 thìa cà phê muối biển cùng 200ml nước ấm. Súc miệng 2-3 lần/ngày để sát khuẩn và làm dịu họng.
• Uống trà gừng: Gừng tươi thái lát pha với nước nóng, ủ 15 phút rồi thêm vào chút mật ong. Uống hỗn hợp từ từ khi còn ấm mỗi ngày 2 – 3 lần giúp giảm viêm đau họng và buồn nôn.
• Xông hơi với tinh dầu: Đặt một bát nước nóng trước mặt, thêm vài giọt tinh dầu bạc hà rồi trùm khăn kín đầu. Hít sâu để đưa hơi nước vào trong họng qua đường mũi, giúp làm thông thoáng đường thở và sát khuẩn họng.
• Ngậm mật ong chanh: Pha 1 thìa mật ong cùng với vài giọt nước cốt chanh, ngậm từ từ để giảm kích ứng họng.

Những cách trị đau họng buồn nôn tại nhà tuy đơn giản, dễ thực hiện nhưng cần áp dụng kiên trì và chỉ hiệu quả khi triệu chứng chưa quá nghiêm trọng.

Chế độ ăn uống và chăm sóc cho người bị đau họng buồn nôn

Cách ăn uống và chăm sóc đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phục hồi. Người bệnh cần lưu ý:

• Chọn thực phẩm mềm, dễ nuốt: Ăn cháo, súp, khoai nghiền giúp giảm áp lực lên họng và dạ dày.
• Uống đủ nước: Nước ấm hoặc trà thảo mộc có tác dụng giữ ẩm cho cổ họng, tránh khô rát, đau họng, hỗ trợ tiêu hóa và bù nước khi bệnh nhân bị nôn ói.
• Tránh đồ kích ứng: Người bị đau họng buồn nôn nên hạn chế thức ăn cay, chua, dầu mỡ và đồ uống lạnh để không làm nặng thêm triệu chứng.
• Ăn thành bữa nhỏ: Chia nhỏ khẩu phần để giảm áp lực lên dạ dày, đặc biệt với người bị trào ngược.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Tránh nói to hoặc hoạt động quá sức để cơ thể hồi phục tự nhiên.
• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt là vùng cổ, tránh tiếp xúc với không khí lạnh hoặc bụi bẩn.
• Duy trì tư thế đúng: Nằm nghiêng hoặc kê cao gối khi ngủ để hạn chế axit trào ngược và dịch nhầy chảy xuống họng.

>> Tìm hiểu ngay: Bị Đau Họng Nên Ăn Gì, Tránh Ăn Gì Cho Bệnh Mau Khỏi?

Phòng ngừa đau họng buồn nôn

Chủ động ngăn ngừa đau họng và buồn nôn không chỉ giúp bạn giảm thiểu sự khó chịu mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài. Dưới đây là một số biện pháp hữu ích cho bạn:

• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để tránh bị nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung đầy đủ nước và các thực phẩm giàu vitamin C và E, giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm viêm.
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng: Nếu bạn biết mình dễ bị dị ứng với bất kỳ chất nào, hãy tránh xa chất đó để ngăn ngừa các phản ứng có thể gây ra đau họng và buồn nôn.
• Quản lý căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật giảm stress như thiền, yoga hoặc đọc sách có thể giúp giảm căng thẳng, từ đó giảm bớt nguy cơ gây ra các triệu chứng này.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Tập thể dục đều đặn, đảm bảo giấc ngủ đủ giờ. Tránh sử dụng rượu bia và các chất kích thích.

Triệu chứng đau họng buồn nôn tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ vì đây là dấu hiệu phản ánh nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Việc nhận biết sớm và xử lý đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi và bảo vệ cơ thể khỏi những biến chứng không mong muốn.

Có thể bạn quan tâm

• Đau họng uống gì để giảm đau nhanh và cải thiện sức khỏe hiệu quả? 
• Lưỡi trắng đau họng là dấu hiệu bệnh gì? Chữa thế nào?
• Viêm Họng Kéo Dài Là Gì? Nguyên Nhân Và Điều Trị TẬN GỐC